Mỹ - Trung lên kế hoạch tổ chức thượng đỉnh Trump - Tập vào tháng 6

Nguồn tin của Wall Street Journal (WSJ) cho biết Washington và Bắc Kinh đã bắt đầu thảo luận về khả năng tổ chức một "hội nghị thượng đỉnh sinh nhật” vào tháng 6.

Đây là tháng sinh nhật của Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ông Tập sinh ngày 15/6/1953, còn ông Trump sinh ngày 14/6/1946.

Chính quyền ông Trump đang tăng cường thuế quan và các động thái thương mại khác nhắm vào Trung Quốc. Cuộc gặp gỡ giữa hai vị nguyên thủ nhắm đến việc tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán song phương.

Thông qua các cấp dưới, hai nhà lãnh đạo đã bày tỏ sự quan tâm đến một cuộc gặp mặt trực tiếp sau khi ông Trump tái đắc cử vào tháng 11. Khả năng tổ chức hội nghị thượng đỉnh vào tháng sinh nhật của hai ông báo hiệu đôi bên sẵn lòng bày tỏ thiện chí giữa xung đột thương mại. 

Nguồn tin của tờ WSJ lưu ý các cuộc thảo luận mới chỉ ở trong giai đoạn đầu và chưa có gì là chắc chắn.

Trong bối cảnh Trung Quốc phải đối mặt với nhiều thách thức kinh tế trong và ngoài nước, Bắc Kinh đã thể hiện mong muốn đàm phán để ngăn chặn (hoặc ít nhất là làm chậm lại) các đợt tăng thuế quan và biện pháp hạn chế công nghệ của Mỹ. Trung Quốc hy vọng một hội nghị thượng đỉnh có thể giúp khởi động quá trình này.

Kể từ khi ông Trump nhậm chức, Trung Quốc là nước duy nhất bị Mỹ đánh thuế quan lên mọi hàng hóa xuất khẩu, không có ngoại lệ nào. Ông Trump đã hai lần áp thuế quan bổ sung 10% đối với hàng hóa Trung Quốc, nâng mức thuế quan trung bình đối với hàng hóa nước này từ khoảng 14,5% hồi năm 2023 lên khoảng 35%.

Các quan chức thương mại Mỹ cũng đang cân nhắc hạn chế các khoản đầu tư từ Trung Quốc vào Mỹ và ngược lại, nhắm đến các ngành Trung Quốc đang thống trị như đóng tàu và siết chặt các giao dịch bán sản phẩm công nghệ cao cho doanh nghiệp Trung Quốc.

Thượng đỉnh sẽ diễn ra ở Bắc Kinh hay Washington?

Nếu ông Tập đến Washington để tham dự hội nghị thượng đỉnh, có khả năng ông sẽ bị coi là bên yếu thế trong các cuộc thương lượng. Đó là lý do phía Trung Quốc ưu tiên phương án ông Trump tới thăm Bắc Kinh hơn. Các bên vẫn đang thảo luận về cả hai kịch bản.

Các quan chức của Nhà Trắng nói rằng ông Trump không vội vã đàm phán với ông Tập vì nền kinh tế Mỹ vẫn vững mạnh.

Trong khi đó, dữ liệu gần đây cho thấy kim ngạch xuất khẩu - một trong những điểm sáng hiếm hoi của nền kinh tế Trung Quốc - chỉ tăng 2,3% trong hai tháng đầu năm nay so với một năm trước, thấp hơn nhiều kỳ vọng. Trung Quốc cũng đang đối mặt với áp lực giảm phát dai dẳng.

Trung Quốc vẫn đang tìm cách thể hiện sức mạnh. Tuần trước, chính phủ Trung Quốc đặt mục tiêu tăng trưởng GDP cả năm 2025 vào khoảng 5%, giống như những năm trước. Động thái này cho thấy Bắc Kinh kỳ vọng nền kinh tế sẽ chống đỡ được áp lực thương mại từ Mỹ.

Mặt khác, Bắc Kinh cũng nỗ lực hội thoại với chính quyền ông Trump để ngăn hai siêu cường cạnh tranh toàn diện về kinh tế, địa chính trị và công nghệ, gây ra một cuộc Chiến tranh Lạnh mới.

Sau khi ông Trump chiến thắng cuộc bầu cử tháng 11, Trung Quốc đã cử vài phái đoàn tới Washington để tìm hiểu về các thỏa thuận tiềm năng với chính quyền mới.

Lập luận của Trung Quốc là thuế quan sẽ làm gia tăng áp lực lạm phát tại Mỹ. Bắc Kinh đã chuẩn bị động thái mở đầu - bao gồm kế hoạch mua thêm nông sản và các sản phẩm khác của Mỹ - nhưng chưa đưa ra đề nghị chính thức.

Trong chuyến công tác đến Liên Hợp Quốc vào cuối tháng trước, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã báo hiệu với những quan chức ông gặp rằng Mỹ và Trung Quốc đều dự kiến một cuộc hội nghị thượng đỉnh sẽ diễn ra vào mùa hè.

Nguồn tin của WSJ nhận xét: “Cuộc thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo sẽ có lợi cho tất cả mọi người” .