Muôn vàn mục đích bán cổ phiếu quĩ

Thông thường, khi thị giá cổ phiếu trong xu hướng giảm, doanh nghiệp thường mua vào cổ phiếu quĩ nhằm hỗ trợ giá và thanh khoản, một số trường hợp mua cổ phiếu quĩ khi thấy giá cổ phiếu đang bị thị trường định giá thấp hơn giá trị thực.

Hành động này về ngắn hạn sẽ gia tăng lực cầu, đông thời giảm bớt nguồn cung cổ phiếu trên thị trường, tạo tâm lí tích cực giúp giao dịch ổn định trở lại. Đây cũng có thể là yếu tố kích thích kì vọng giá cho nhà đầu tư.

Về dài hạn, hoạt động mua cổ phiếu quĩ giảm lượng cổ phiếu lưu hành trên thị trường, giúp tăng giá trị thu nhập trên mỗi cổ phần (EPS), tạo sự hấp dẫn cho doanh nghiệp và thu hút thêm nhà đầu tư.

Vậy, nguyên nhân nào khiến các doanh nghiệp hành động hoàn toàn ngược lại, muốn bán cổ phiếu quĩ khi thị giá đang giảm sâu?

Doanh nghiệp hết nguồn lực kinh doanh?

Mới đây, HĐQT CTCP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP Hồ Chí Minh (Mã: CII) vừa có nghị quyết về việc bán toàn bộ hơn 35,3 triệu cổ phiếu quĩ với giá tối thiểu 32.650 đồng/cp. Ước tính, CII sẽ thu về tối thiểu 1.152 tỉ đồng nếu giao dịch thành công.

Động thái bán cổ phiếu quĩ của CII diễn ra trong bối cảnh cổ phiếu của doanh nghiệp này liên tục lao dốc trong gần hai năm trở lại đây. Đây cũng là điều bất ngờ khi trước đó CII nhiều lần mua vào nhằm bình ổn giá cổ phiếu.

Cổ phiếu CII liên tục lao dốc trong gần hai năm trở lại đây. (Nguồn: VNDirect)

CII không công bố mục đích bán cổ phiếu quĩ, tuy nhiên BCTC quí II/2019 cho thấy doanh nghiệp này đang đối mặt với sự thiếu hụt về nguồn lực kinh doanh.

Tại ngày 30/6, tổng lượng tiền mà CII đang có, bao gồm tiền mặt và tiền gửi ngân hàng ở mức 587 tỉ đồng, chỉ chiếm hơn 2% trong cơ cấu tài sản.

Trong khi đó, nợ phải trả của CII đang ở mức 18.980 tỉ đồng, cao gấp đôi so với vốn chủ, riêng các khoản vay nợ lên tới 13.713 tỉ đồng khiến doanh nghiệp này phải chi vài trăm tỉ đồng chi phí lãi vay mỗi năm.

Từ đầu năm đến nay, CII cũng liên tục phát hành trái phiếu để huy động vốn, giá trị huy động được hơn 2.500 tỉ đồng tập trung vào việc "trả nợ và cơ cấu lại nợ vay". Do đó, việc bán cổ phiếu quĩ sẽ giúp doanh nghiệp này giảm bớt gánh nặng về tài chính.

Bán cổ phiếu quĩ để "chốt lời"?

Trước CII, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex, mã: PLX) cũng công bố thông tin muốn bán 20 triệu cổ phiếu quĩ nhằm đảm bảo nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh và đầu tư cơ sở vật chất.

Tuy nhiên, "ông lớn" ngành xăng dầu lại có nguồn lực tài chính dồi dào với tổng lượng tiền mặt và tiền gửi lên tới hơn 15.000 tỉ đồng.

Số liệu trên BCTC hợp nhất quí II/2019 cho thấy, Petrolimex đang nắm giữ hơn 123 triệu cổ phiếu quĩ với giá trị 1.230 tỉ đồng, tương ứng giá vốn 10.000 đồng/cp.

Petrolimex đang có 1.230 tỉ đồng cổ phiếu quĩ. (Nguồn: BCTC quí II/2019)

Trên thị trường, cổ phiếu PLX đang giao dịch ở mức 61.000 đồng/cổ phiếu. Tạm tính theo giá này, số cổ phiếu quĩ của Petrolimex có giá trị thị trường 7.500 tỉ đồng, cao hơn gấp 6 lần so với giá trị ghi sổ.

Tính riêng trên 20 triệu cổ phiếu quĩ vừa đăng kí bán, nếu thực hiện thành công Petrolimex sẽ thu về xấp xỉ 1.220 tỉ đồng.

Gần đây nhất, vào tháng 3, Petrolimex cũng đã bán ra ra 12 triệu cổ phiếu quĩ với giá bình quân 59.514 đồng/cp theo phương thức khớp lệnh.

Bán cổ phiếu quĩ để tái cơ cấu nguồn vốn

Đối với ngành mía đường, CTCP Thành Thành Công - Biên Hòa (Mã: SBT) cũng vừa đăng kí bán cổ phiếu quĩ. Cụ thể, Thành Thành Công - Biên Hòa vừa có nghị quyết về việc bán toàn bộ 61,6 triệu cổ phiếu quĩ nhằm tăng số lượng cổ phiếu có quyền biểu quyết đang lưu hành và cơ cấu lại nguồn vốn công ty.

Giá bán cổ phiếu sẽ do HĐQT quyết định nhưng đảm bảo tuân thủ qui định và không thấp hơn giá thị trường tại thời điểm chào bán hoặc giá được ghi trong sổ sách tại thời điểm gần nhất.

Thời gian giao dịch dự kiến sau 7 ngày kể từ ngày công bố thông tin giao dịch cổ phiếu quĩ và tổng thời gian giao dịch không quá 30 ngày; phương thức giao dịch thỏa thuận hoặc khớp lệnh. 

Được biết, Thành Thành Công - Biên Hòa đã mua lại số cổ phiếu quĩ trên được trong thời gian từ 18/4 - 17/5/2018 khi giá cổ phiếu SBT đang trên đà giảm sâu. Sau thời gian đó, cổ phiếu này đã ổn định trở lại và có nhịp hồi phục lên vùng giá quanh 20.000 đồng/cp.

Sau giai đoạn biến động, giảm về quanh mức 16.000 đồng/cp, hiện tại, SBT đã bắt đầu có dầu hiệu hồi phục khi chốt phiên 09/9/2019 ở mức 16.850 đồng/cp. Với đà tăng này, ước tính Thành Thành Công - Biên Hòa có thể thu về hơn 1.000 tỉ đồng sau khi bán cổ phiếu quĩ thành công.

Thành Thành Công - Biên Hòa muốn bán toàn bộ cổ phiếu quĩ khi thị giá giảm sâu. (Nguồn: VNDirect)

Bán ưu đãi cho cán bộ, công nhân viên

Với CTCP Chế biến Gỗ Đức Thành (Mã: GDT), mục đích bán cổ phiếu quĩ nhằm ghi nhận sự đóng góp của cán bộ công nhân viên chưa sở hữu cổ phần của công ty, đồng thời nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và bổ sung nguồn vốn lưu động. Theo đó, HĐQT thông qua phương án bán toàn bộ 127.735 cổ phiếu quĩ cho nhân viên công ty.

Giá bán được xác định theo giá phát hành cổ phiếu thưởng (ESOP) năm 2018 là 10.000 đồng/cp, thời gian hạn chế chuyển nhượng theo cổ phiếu ESOP 2018. Thời gian thực hiện sau khi được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận.

Kết thúc phiên giao dịch 29/8, cổ phiếu GDT dừng ở mức 38.200 đồng/cp. Như vậy, nếu tạm tính với mức thị giá này, số cổ phiếu quĩ được bán ra có giá chưa tới 30% thị giá.

Trong năm 2019, Gỗ Đức Thành đã hai lần thu hồi làm cổ phiếu quĩ theo qui chế ESOP năm 2016 và 2018 từ nguồn thặng dư vốn cổ phần, với khối lượng lần lượt 18.575 cổ phiếu và 26.150 cổ phiếu.

Gỗ Đức Thành bán cổ phiếu quĩ cho nhân viên với giá 10.000 đồng/cp, thấp hơn 30% so với giá trên thị trường. (Nguồn: VNDirect)

Một doanh nghiệp khác cũng dự kiến bán cổ phiếu quĩ cho cán bộ công nhân viên là CTCP Tập đoàn Thủy sản Minh Phú (Mã: MPC). Theo đó, Minh Phú đang chờ xin ý kiến cổ đông bằng văn bản về việc bán cổ phiếu quĩ giá ưu đãi 10.000 đồng/cp cho cán bộ nhân viên.

Tại thời điểm 31/6, Minh Phú sở hữu hơn gần 1,54 triệu cổ phiếu quĩ với giá trị ghi nhận trên báo cáo tài chính là 80,2 tỉ đồng. Nếu bán hết cho nhân viên, Minh Phú sẽ thu về hơn 15 tỉ đồng, con số thấp hơn nhiều so với giá trị ghi sổ.

Trong ba tháng gần đây, cổ phiếu MPC chứng kiến nhịp giảm giá hơn 30%, từ trên 45.000 đồng/cp về mức 28.500 đồng/cp tại ngày 29/8.

Minh Phú cũng bán cổ phiếu quĩ khi thị giá đang giảm sâu. (Nguồn: VNDirect)