Mặt trái của AI: Giúp lừa đảo trở nên tinh vi hơn, qua mặt cả các ngân hàng

Theo chia sẻ của các nhân viên ngân hàng và công nghệ, những người dành cả ngày để điều tra hành vi lừa đảo, kẻ xấu giờ đây đã giỏi văn hơn, trò chuyện thuyết phục hơn. Trong nhiều trường hợp, kẻ xấu dùng chatbot để đánh lừa mà nạn nhân không mảy may nghi ngờ.

ChatGPT và các công cụ AI khác thậm chí có thể cho phép những kẻ lừa đảo bắt chước giọng nói và danh tính của một người. Trong những năm gần đây, bọn tội phạm còn sử dụng các phần mềm dựa trên AI để mạo danh người khác và yêu cầu chuyển tiền.

Tại cuộc họp cổ đông thường niên của Berkshire Hathaway vào đầu tháng 5, huyền thoại đầu tư Warren Buffett tiết lộ ông từng thấy video giả mạo chính mình. Ông lo sợ về ảnh hưởng của AI, ví von công nghệ này với vũ khí hạt nhân.

“Tôi từng nói chúng ta đã thả thần đèn ra khỏi chai khi chúng ta phát triển vũ khí hạt nhân và vị thần đó gần đây đã làm một số việc khủng khiếp. Sức mạnh của vị thần đó khiến tôi sợ hãi. Tôi không biết cách nào để đưa thần đèn trở lại trong chai và AI có phần giống vậy”, ông nói tiếp.

Ai cũng có thể thành nạn nhân

Ông Matt O’Neil, cựu nhân viên mật vụ Mỹ và hiện là đồng sáng lập công ty an ninh mạng 5OH Consulting, cho hay: “Dù sở hữu giác quan nhạy bén, bạn vẫn có thể trở thành nạn nhân”.

Trong những vụ việc gần đây, AI đã cho phép kẻ xấu nhắm vào các nhóm lớn hơn và sử dụng nhiều thông tin cá nhân hơn.

Các chuyên gia phòng chống gian lận cho biết những chiến thuật này thường khó phát hiện hơn vì chúng không có các dấu hiệu lừa đảo truyền thống như các đường link đáng ngờ, cách dùng từ và ngữ pháp kém.

Ngày nay, tội phạm có thể làm giả giấy phép lái xe và các giấy tờ tuỳ thân khác nhằm cố gắng mở tài khoản ngân hàng mới và dùng khuôn mặt hoặc đồ hoạ do máy tính tạo ra để vượt qua quy trình xác minh danh tính.

Gã khổng lồ ngân hàng Mỹ JPMorgan Chase đã bắt đầu sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn để chống gian lận danh tính. Phó Chủ tịch Carisma Ramsey Fields cho biết ngân hàng cũng đang tăng cường tuyên truyền tới khách hàng về các trò gian lận.

Và, trong khi các ngân hàng có thể ngăn chặn một số hành vi lừa đảo, tuyến phòng thủ cuối cùng sẽ luôn là bạn. Các chuyên gia khuyên mọi người không nên chia sẻ thông tin tài chính hoặc thông tin cá nhân, trừ khi bạn chắc chắn về người nhận.

Nếu phải trả tiền, hãy sử dụng thẻ tín dụng vì nó mang lại sự bảo vệ cao nhất. Ông Lois Greisman, Phó Giám đốc Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC), cho biết: “Nếu ai đó bảo bạn thanh toán bằng tiền ảo, tiền mặt, vàng, chuyển khoản hoặc ứng dụng thanh toán thì đó có thể là lừa đảo”.

Tinh vi và bài bản

Với AI là đồng phạm, những kẻ lừa đảo đang kiếm bộn tiền từ các nạn nhân thuộc mọi lứa tuổi. Theo FTC, người Mỹ báo cáo đã mất kỷ lục 10 tỷ USD vì các vụ lừa đảo trong năm 2023, tăng từ mức 9 tỷ USD một năm trước.

Vì FTC ước tính chỉ 5% nạn nhân báo cáo với các nhà chức trách nên tổn thất thực sự có thể lên tới gần 200 tỷ USD.

Joey Rosati, chủ một công ty tiền ảo nhỏ, chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo cho đến khi một người đàn ông mà anh tin là cảnh sát gọi điện cho anh vào tháng 5.

Người đàn ông nói với Rosati rằng anh có liên quan đến một vụ kiện. Người này dường như biết mọi thứ về Rosati, kể cả số an sinh xã hội và việc anh vừa chuyển đến ngôi nhà mới.

Rosati làm theo chỉ dẫn của viên cảnh sát, đến nhà ga ở quận Hillsborough (Florida) vì anh nghĩ lừa đảo sẽ không chọn một địa điểm gặp mặt như vậy. Trên đường lái xe tới đó, anh được yêu cầu chuyển khoảng 4.500 USD để nộp phạt. Lúc đó, Rosati mới nhận ra mình bị lừa và cúp máy.

“Tôi không phải người trẻ ít học. Tôi khá tỉnh táo, nhưng trò lừa đảo đó thật hoàn hảo”, anh chia sẻ với Wall Street Journal.

Các vụ lừa đảo nắm rõ thông tin nạn nhân như trên đã trở nên tinh vi hơn nhờ AI. Các chuyên gia an ninh cho biết những kẻ lừa đảo sử dụng nhiều công cụ AI để tìm hiểu thông tin chi tiết về mục tiêu từ mạng xã hội và những dữ liệu bị rò rỉ.

AI có thể giúp tội phạm điều chỉnh kế hoạch theo thời gian thực bằng cách tạo ra các tin nhắn được cá nhân hoá, bắt chước một cách thuyết phục các cá nhân, cơ quan đáng tin cậy. Mục tiêu của chúng là thuyết phục mục tiêu gửi tiền hoặc tiết lộ thông tin nhạy cảm.

Tài khoản LinkedIn của David Wenyu hiển thị thông báo “mở ra để có cơ hội việc làm” khi anh nhận được một email vào tháng 5. Có vẻ như email đến từ SmartLight Analytics, một công ty có tiếng, và lời đề nghị xuất hiện vào thời điểm 6 tháng sau khi Wenyu mất việc.

Wenyu đã chấp nhận lời mời, mặc dù anh nhận thấy địa chỉ email hơi khác so với địa chỉ trên website công ty thật. Công ty đó yêu cầu anh mua thiết bị làm việc từ xa trên một trang web.

Khi họ bảo anh mua hàng dù tiền chưa xuất hiện trong tài khoản, Wenyu biết đó là một trò lừa đảo. “Chỉ là tôi quá tuyệt vọng [vì thất nghiệp] nên tôi đã phớt lờ những dấu hiệu cảnh báo”, anh cho hay.

Trong một cuộc khảo của công ty phần mềm Biocatch với 600 chuyên gia tại các ngân hàng và tổ chức tài chính, 70% cho biết bọn tội phạm có kỹ năng sử dụng AI cho hành vi lừa đảo tài chính tốt hơn các ngân hàng dùng AI để phòng ngừa rủi ro.