Mất mùa kép, người trồng kiệu Bình Định mất tết

Trên khắp các nẻo đường giao thông nông thôn đi qua các xã Mỹ Trinh, Mỹ Hòa, Mỹ Quang, Mỹ Hiệp, Mỹ Chánh Tây (huyện Phù Mỹ), đâu đâu chúng tôi cũng nhìn thấy cảnh nông dân đang tất bật thu hoạch kiệu để cung ứng cho thị trường tết.

Sức tiêu thụ kiệu tết năm nay rất yếu

Công việc thu hoạch kiệu bắt đầu từ sáng tinh mơ, sau đó kiệu củ được vận chuyển đi các chợ để tiêu thụ. Không khí lao động trên những cánh đồng kiệu xem ra rất ể oải. Bởi, theo người trồng kiệu ở đây, năm nay thời tiết diễn biến phức tạp, nắng hạn kéo dài ở giai đoạn kiệu vừa xuống giống, sau đó mưa lũ muộn vào thời điểm kiệu sắp thu hoạch, khiến củ thối rữa, sụt giảm năng suất. Đã vậy, giá kiệu từ đầu vụ đến nay cũng thấp hơn các năm trước khiến bà con “méo mặt” vì thất thu.

Bà Phạm Thị Phước, nông dân trồng kiệu ở thôn Tân An, xã Mỹ Quang than vãn: “Năm nay thời tiết quá khắc nghiệt nên cây kiệu không thể sinh trưởng phát triển tốt như mọi năm, hầu hết các ruộng kiệu đều mất năng suất”.

Cũng theo bà Phước, khi vừa xuống giống kiệu vào tháng 7/2018 thì gặp ngay nắng nóng kéo dài làm cây sinh trưởng chậm, củ phát triển kém. Đến khi sắp thu hoạch thì bệnh vòi lá phát sinh, lây lan rộng, nông dân không kịp trở tay.

“Vụ kiệu tết này gia đình tui làm 10 sào kiệu (500m2/sào), mấy năm trước, mỗi sào thu trên 600kg kiệu củ, nhưng năm nay mỗi sào kiệu chỉ cho thu hoạch khoảng 300kg, mất một nửa”, bà Phước cho biết thêm.

Ông Nguyễn Đình Lý, người trồng kiệu ở thôn Hội Phú, xã Mỹ Hòa cũng buồn bã cho biết: “Năm ngoái năng suất đạt 600 - 700kg kiệu củ/sào, năm nay không đến 300kg. Những củ kiệu còn trụ được trong thời tiết khắc nghiệt cũng èo uột, không to bóng nên bán mất giá”.

Không khí tại “thủ phủ kiệu” của huyện Phù Mỹ là xã Mỹ Trinh cũng đang rất ảm đạm, vì hầu hết những ruộng đều bị mất mùa lớn. Bà Nguyễn Thị Phụng có thâm niên trồng kiệu ở xã Mỹ Trinh, cho biết: “Năm nay gia đình tui trồng 6 sào, năng suất chỉ đạt khoảng 600kg kiệu cả củ cả lá/sào, trong khi đó những năm trước đây thu hoạch được từ 800 - 900kg/sào. Mọi năm cứ đến tháng 9 âm lịch là trời đổ mưa, nhưng năm nay trời hạn gắt nên kiệu phát triển chậm, củ rất nhỏ. Đã vậy, đến khi kiệu làm củ thì trời lại mưa liên tục, bệnh vòi lá lây lan rộng, năng suất giảm đến 300 – 400kg/sào”.

Công việc thu hoạch kiệu của nông dân huyện Phù Mỹ trong không khí ảm đạm

Theo ông Võ Thanh Hoàng, Chủ tịch UBND xã Mỹ Trinh, vụ kiệu tết năm nay nông dân Mỹ Trinh trồng được 120ha kiệu. Từ cuối tháng 11 âm lịch bà con đã bắt đầu thu hoạch để bán cho thương lái. Kiệu mất mùa đã đành, giá cả cũng giảm mạnh so với những năm trước đây.

“Mấy năm trước, vào thời điểm này giá kiệu củ loại 1 đạt mức hơn 50.000đ/kg, còn năm nay chỉ từ 30.000 - 32.000đ/kg. Kiệu không chỉ mất giá, mà thị trường tiêu thụ cũng rất ì ạch, sức mua yếu hơn mọi năm”, ông Hoàng nói.

Lý giải vì sao giá kiệu thấp hơn mọi năm, nhiều thương lái ở huyện Phù Mỹ cho hay: Vài năm gần đây, nông dân ở nhiều tỉnh cũng đã trồng kiệu bán tết với diện tích lớn để cung ứng cho thị trường các tỉnh phía Nam. Cây kiệu Phù Mỹ không còn “độc quyền” như thời gian trước đây, hiện phải cạnh tranh khốc liệt với kiệu của những tỉnh có lợi thế ở gần thị trường miền Nam hơn như Khánh Hòa, Long An, Đồng Tháp. Kiệu ở những tỉnh nói trên có ưu thế về cước vận chuyển đã tạo áp lực về giá lên kiệu Phù Mỹ.

“Mấy năm trước, vào mùa tết, mỗi ngày đại lý của tôi xuất vào thị trường TP Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương đến 6 - 7 tấn kiệu củ, còn bây giờ hôm nào đắt hàng lắm cũng chỉ chừng 3 - 4 tấn. Hơn nữa, do kiệu Phù Mỹ năm nay mất mùa, củ nhỏ nên sức cạnh tranh giảm hẳn”, chị Phan Thị Ngọc Giao, một thương lái ở thôn Trà Bình Đông, xã Mỹ Hiệp (huyện Phù Mỹ) cho hay.

“Năm 2018 toàn huyện Phù Mỹ trồng được trên 800ha kiệu. Vụ kiệu cuối năm được xem là “nguồn tiền” tiêu tết của người trồng kiệu. Sản phẩm mất mùa mất giá, đồng nghĩa năm nay người trồng kiệu ở địa phương mất tết”, ông Nguyễn Văn Hồng, Phó Phòng NN-PTNT huyện Phù Mỹ.