Malaysia nỗ lực hồi sinh dự án ‘thiên đường trong mơ’ bị ông lớn bất động sản Trung Quốc bỏ bê

Thiên đường hay thành phố ma?

Quốc vương Sultan Ibrahim Iskandar của Malaysia đang cố gắng hồi sinh dự án bất động sản khổng lồ tại quê nhà của ông. Country Garden - nhà phát triển của dự án - đã gục ngã trong cuộc khủng hoảng bất động sản ở Trung Quốc.

Dự án Forest City trị giá 100 tỷ USD của Country Garden nằm trên các hòn đảo nhân tạo tại bờ biển phía nam Malaysia. Khi khởi công vào năm 2014, dự án được mô tả là “thiên đường trong mơ” với kế hoạch xây dựng các tháp chung cư cao cấp, khách sạn, trung tâm mua sắm và sân golf. Forest City đặt mục tiêu cung cấp nhà ở cho 700.00 người trên khu vực có diện tích hơn 28 km² vào năm 2035.

Hơn một thập kỷ sau, dự án liên kết giữa Malaysia và Trung Quốc có vẻ giống thành phố ma hơn là thiên đường. Các phóng viên của tờ Financial Times (FT) đến thăm dự án này vào tháng trước. Họ nhận thấy các con phố rất tĩnh lặng và phần lớn các căn hộ vẫn trống không.

Dưới ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng bất động sản trong nước, “chúa chổm” Country Garden đã không thể ưu tiên cho dự án lớn nhất ở nước ngoài. Theo một số cáo buộc, Country Garden chỉ mới xây dựng trên khoảng 15% diện tích đất của Forest City.

Tuy nhiên, rắc rối của Country Garden lại mở ra cơ hội để Malaysia giải quyết vấn đề. Nguồn tin của tờ FT cho biết Quốc vương Sultan Ibrahim đã đóng vai trò chủ động hơn trong những tháng gần đây, dù cơ cấu cổ đông của dự án không đổi.

Các hồ sơ cho thấy Country Garden vẫn sở hữu 60% Forest City, 40% còn lại thuộc về công ty tư nhân Esplanade Danga 88. Quốc vương Sultan Ibrahim sở hữu 64% Esplanade Danga 88, đồng nghĩa với việc tổng số cổ phần của ông trong dự án vào khoảng 25%.

Ông Sultan Ibrahim lên ngôi vào tháng 1 năm nay theo chế độ quân chủ luân phiên kéo dài 5 năm của Malaysia. Ông vốn là Tiểu vương của bang Johor, nơi đặt dự án Forest City. 

Cố vấn của ông Sultan Ibrahim đã liên lạc với các chính quyền tiểu bang và liên bang để tìm kiếm đề xuất nhằm thay đổi định hướng của Forest City.

Hệ lụy từ cuộc khủng hoảng ở Trung Quốc

Country Garden Pacificview, liên doanh bất động sản giữa Country Garden và Esplanade Danga 88, báo lỗ sau thuế 432 triệu ringgit Malaysia (tương đương khoảng 72 triệu USD) vào năm 2022. Công ty chưa công bố số liệu năm 2023.

Nguồn tin tiết lộ với tờ FT: “Country Garden có vấn đề lớn hơn phải lo và họ đã để cho phía Malaysia đảm nhận dự án, dù tập đoàn Trung Quốc vẫn là cổ đông lớn nhất”. Người này cho biết thêm phía Malaysia thấy thất vọng vì Forest City vẫn đang “trống không”.

Sau khi Country Garden vỡ nợ vào tháng 10 năm ngoái, Malaysia đã tìm cách biến Forest City trở thành một khu phức hợp thương mại thay vì khu dân cư. Nỗ lực này bao gồm kế hoạch đưa Forest City vào trong đặc khu kinh tế đang được đề xuất giữa bang Johor và nước láng giềng Singapore.  

Quốc vương Malaysia đã công khai thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ dành cho sáng kiến trên. Dự kiến kế hoạch sẽ được chính quyền tiểu bang và liên bang ký kết trong năm nay.

Một quan chức cho biết Malaysia còn có kế hoạch chuyển một số văn phòng chính phủ đến khu vực dự án. Năm ngoái, Thủ tướng Anwar Ibrahim của Malaysia tuyên bố Forest City sẽ được chỉ định làm đặc khu tài chính với các ưu đãi bao gồm thuế suất thu nhập thấp hơn thông thường.

Các bộ phận thương mại và giải trí đã hoàn thiện xong của Forest City thu hút được nhiều sự chú ý hơn là các căn hộ. Ví dụ, sân golf tại nơi này kín lịch vào một cuối tuần hồi tháng 6, trong khi đó khách sạn kế cạnh có tỷ lệ lấp phòng 70% nhờ những vị khách thích đánh golf từ Singapore và Hàn Quốc.

Tờ FT không thể xác nhận được thông tin về doanh số của Forest City. Country Garden và chính quyền bang Johor đưa ra các con số khác nhau. Một số tổ chức cho biết chỉ 15% các căn hộ đã hoàn thiện của Forest City tìm được người mua trong hai năm qua, số khác thì tuyên bố tỷ lệ này lớn hơn và lên đến 70%.

Một phòng trưng bày ở Forest City có đặt mô hình của dự án. Máy điều hòa trong căn phòng này không được bật và chỉ có hai nhân viên môi giới đứng trực khi phóng viên tờ FT đến nơi này vào tháng 6.

Đường phố và trung tâm mua sắm miễn thuế ở Forest City hầu như không có bóng người. Phòng câu lạc bộ cư dân có bể bơi vô cực trong khu chung cư Carnelian Tower bị khóa chặt, không bật đèn chiếu sáng.

Country Garden từng được coi là doanh nghiệp cuối cùng có thể trụ vững trên thị trường bất động sản Trung Quốc sau khi những công ty lớn khác như Evergrande vỡ nợ vào năm 2021 và châm ngòi cho khủng hoảng thanh khoản.

Tuy nhiên, bản thân Country Garden cũng gánh khối nợ 200 tỷ USD vào cuối năm 2022. Công ty vỡ nợ vào tháng 10 năm ngoái khi không thể thanh toán lãi cho một lô trái phiếu quốc tế. Country Garden đang nỗ lực tái cấu trúc và phải đối mặt với một vụ kiện yêu cầu thanh lý tài sản ở Hong Kong vào cuối tháng 7.