Lực cản cho tăng trưởng doanh thu của Grab, Shopee

Theo Tech in Asia, các chuyên gia nhận định rằng các "ông lớn" công nghệ Đông Nam Á như Grab và Sea Group sẽ tiếp tục phát triển ổn định, ngay cả khi làn sóng số hóa được thúc đẩy từ đại dịch COVID-19 đã lắng xuống.

Nghiên cứu của Maybank dự báo tổng giá trị thị trường tiềm năng của lĩnh vực thương mại điện tử và các dịch vụ theo yêu cầu như giao đồ ăn, gọi xe tại khu vực này sẽ tăng trưởng 15% mỗi năm, đạt 416 tỷ USD vào năm 2030.

Tuy nhiên, các nhà quan sát thị trường cảnh báo rằng mức phí mà các nền tảng thu từ người dùng trong lĩnh vực giao đồ ăn khó có thể tăng lên, do người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến khả năng chi trả và lạm phát. Trong khi đó, ngành thương mại điện tử đang dần đi đến điểm bão hoà, ngay cả ở những thị trường cạnh tranh như Indonesia.

Động lực thúc đẩy tăng trưởng tổng giá trị hàng hóa (tổng giá trị hàng hóa bán trên một nền tảng) ở khu vực này đến từ tầng lớp trung lưu đang mở rộng và sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng của người dân Đông Nam Á. 

"Hiện tại, chúng tôi ước tính có khoảng 200 triệu hộ gia đình trong khu vực, nhưng chỉ khoảng 20% đến 30% trong số đó tích cực sử dụng các nền tảng thương mại điện tử hoặc giao đồ ăn", ông Jonathan Woo, Nhà phân tích nghiên cứu cấp cao tại Phillip Securities Research nói.

Ngay cả khi xét đến thu nhập bình quân đầu người thấp ở Đông Nam Á, nghiên cứu của Maybank ước tính rằng mức độ thâm nhập trong những hộ gia đình có điều kiện kinh tế tốt hơn trong khu vực vẫn chỉ bằng một nửa so với các thị trường phát triển như Mỹ và Trung Quốc.

"Chúng tôi kỳ vọng tổng giá trị hàng hóa của thương mại điện tử và dịch vụ theo yêu cầu sẽ tăng trưởng hai con số ở các thị trường phát triển như Mỹ và Trung Quốc, điều này cho thấy tiềm năng tăng trưởng còn lớn hơn ở ASEAN", các nhà phân tích Hussaini Saifee và Etta Rusdiana Putra của Maybank Research nhận định. Tuy nhiên, lạm phát có thể trở thành rào cản đối với sự tăng trưởng này.

Một khảo sát của Maybank Research cho thấy khoảng 53% số người được hỏi không sử dụng dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến vì thấy đắt đỏ. Khoảng 75% những người sử dụng dịch vụ này cho biết họ đang cắt giảm do giá tăng. Những người đặt đồ ăn trực tuyến hàng ngày cũng dự định giảm tần suất đặt hàng.

Điều này khiến việc tăng phí dịch vụ giao đồ ăn trở nên khó khăn hơn, ông Woo từ Phillip Securities nhận định. Thay vào đó, các nền tảng có thể tăng phí quảng cáo để cải thiện doanh thu. 

"Theo ước tính của chúng tôi, phí dịch vụ giao đồ ăn ở Đông Nam Á đang ở mức khoảng 20%, trong khi ở Bắc Mỹ chỉ khoảng 15%", ông nói. Theo ông Woo, thách thức lớn nhất của Grab hiện nay là tăng lợi nhuận trong khi giảm phí dịch vụ. Ông cho rằng Grab cần cải thiện toàn bộ quy trình vận chuyển để giảm thời gian giao hàng và chi phí tồn kho.

Với việc doanh thu từ giao đồ ăn có khả năng gặp phải trở lực, các "ông lớn" công nghệ được dự đoán sẽ chuyển sang lĩnh vực thương mại điện tử để tìm kiếm cơ hội tăng trưởng.

Khi các nền tảng thương mại điện tử tập trung vào lợi nhuận, họ đang nhắm đến việc tăng phí dịch vụ ngay cả khi thị trường đang có xu hướng thu hẹp lại do các công ty nhỏ hơn bị mua lại hoặc sáp nhập vào các tập đoàn lớn.

Theo Sachin Mittal, nhà phân tích tại DBS Group Research, TikTok Shop đã bớt "hung hăng" hơn sau khi sáp nhập với Tokopedia của Indonesia. Việc có một đối tác lớn ở Indonesia giúp TikTok Shop trở thành một trong hai "ông lớn" trên thị trường này, bên cạnh Shopee.

TikTok Shop đã có những tác động đến các nền tảng thương mại điện tử truyền thống như Shopee, khi người dùng chuyển từ xem nội dung sang mua sắm theo cảm hứng.

Bà Helena Wang, nhà phân tích tại Phillip Securities, nhận xét rằng việc tăng gấp đôi chi tiêu cho bán hàng và tiếp thị từ năm ngoái đã giúp Shopee kiểm soát được sự cạnh tranh. "Câu hỏi quan trọng là liệu Shopee có thể duy trì tăng trưởng này hay không, đặc biệt là khi chi tiêu cho bán hàng và tiếp thị trở lại mức bình thường", bà nói.

Một "tân binh" khác, Temu, cũng có tốc độ mở rộng chậm hơn ở Đông Nam Á so với châu Âu và Mỹ. Theo Maybank Research, mặc dù chỉ mới ra mắt tại Mỹ vào tháng 9/2022, Temu được ước tính đã có khoảng 60 triệu người dùng và thu về 16 tỷ USD doanh thu từ thị trường này trong năm 2023.

Theo các nhà phân tích, mặc dù việc "đốt tiền" có thể là một chiến lược ngắn hạn để giành thị phần và có thể hiệu quả ở Mỹ do giá trị đơn hàng trung bình cao hơn, nhưng cách tiếp cận này của Temu có thể không hiệu quả ở Đông Nam Á.