Lỏng lẻo trong việc mở tài khoản ngân hàng tạo không gian cho tội phạm lừa đảo qua mạng

Sáng 8/11, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV, Quốc hội thảo luận về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2022. 

Góp ý về công tác phòng chống tội phạm, nhất là tội phạm mạng, đại biểu Lý Văn Huấn – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên đề nghị kiểm soát chặt chẽ việc mở các tài khoản của các tổ chức tín dụng nhằm hạn chế tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng.

Theo đại biểu Huấn, tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính trước những khó khăn, diễn biến phức tạp của tình hình tội phạm, trong đó, tranh chấp dân sự tăng 2,2%, khiếu kiện hành chính tăng 11% so với cùng kỳ. 

Đặc biệt, tội phạm công nghệ cao, nhất là tội phạm lừa đảo chiến đoạt tài sản qua mạng có chiều hướng gia tăng, gây bức xúc trong xã hội.

Đại biểu Lý Văn Huấn nêu rõ, thực tế việc điều tra loại tội phạm này chiếm tỷ lệ thấp và thường kéo dài. Nguyên nhân là do tình trạng quản lý, sử dụng các tài khoản của các cá nhân, các tổ chức tín dụng chưa được chặt chẽ.

Cụ thể, việc mua bán các tài khoản vẫn diễn ra công khai trên các mạng xã hội, việc dùng giấy chứng minh nhân dân giả để mua tài khoản sau đó bán kiếm lời. Công tác quản lý của các tổ chức tín dụng trong việc phát hành các tài khoản cũng chưa chặt chẽ. 

Để khắc phục các tồn tại nêu trên, đại biểu Lý Văn Huấn đề nghị cần có cơ chế quản lý chặt chẽ trong việc phát hành các tài khoản, việc sử dụng các tài khoản của các cá nhân, có chế tài xử lý nghiêm minh các trường hợp mua bán tài khoản, làm giả giấy tờ để mở các tài khoản tại ngân hàng.

Đồng thời, tăng cường công tác quản lý các tổ chức tín dụng đối với các tài khoản đã phát hành, đặc biệt là kiểm soát chặt chẽ việc mở các tài khoản của các tổ chức tín dụng.  

Đại biểu Thạch Phước Bình – Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh thì nêu vấn đề về những mối đe dọa an ninh phi truyền thống trên không gian mạng, nền tảng số, nguy cơ về mất an toàn thông tin đang có chiều hướng gia tăng.

Đại biểu Thạch Phước Bình chỉ rõ, sự cố nhằm vào các hệ thống thông tin tại Việt Nam, tình trạng rò rỉ dữ liệu người dùng chưa được kiểm soát. Nhiều trang mạng trong nước và quốc tế vẫn liên tục rao bán dữ liệu chứa thông tin về căn cước công dân số, điện thoại, thư điện tử của hàng triệu người Việt Nam.

Các hoạt động tội phạm công nghệ cao còn nhắm đến việc ăn cắp các thông tin về thẻ tín dụng, tài khoản ngân hàng của nạn nhân. Đáng lo ngại hơn nữa là sự tràn lan của các tin giả. Mặt khác, các tổ chức tội phạm đang coi không gian mạng là môi trường kiếm lợi và che đậy hành vi phạm tội.

Đại biểu Bình đánh giá, nguyên nhân của tình trạng trên là do khuôn khổ pháp lý chưa hoàn chỉnh, chưa đồng bộ, chế tài còn chưa đủ nghiêm khắc, chưa quy định rõ ràng và cụ thể các điều kiện thu thập thông tin, mức độ hay biện pháp cần phải tiến hành để bảo vệ thông tin, giải pháp ứng cứu, khắc phục hay ngăn chặn xâm nhập. Luật cũng chưa có quy định cụ thể, rõ ràng về việc đền bù khi xảy ra hành vi vi phạm an toàn thông tin cá nhân.

Bên cạnh đó, ý thức trong việc truy cập Internet sử dụng dịch vụ nền tảng số của người Việt Nam còn tương đối thấp và còn rất chủ quan. Việt Nam đứng thứ 80 trên thế giới về ứng dụng công nghệ thông tin nhưng tỷ lệ người dân có ý thức trong việc bảo đảm an toàn thông tin, chỉ khoảng 11%. Cùng với đó là hạn chế về cơ sở hạ tầng liên quan đến việc xây dựng cơ sở hạ tầng số, bảo mật, bảo đảm an ninh, an toàn thông tin.

Đại biểu Thạch Phước Bình kiến nghị Chính phủ, bộ, ngành quan tâm tiếp tục ban hành chính sách, biện pháp cụ thể đảm bảo an ninh trật tự trong phát triển các lĩnh vực khoa học công nghệ nhằm phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao.

Cũng như, có giải pháp nâng cao nhận thức cho nhân viên, người tiêu dùng, bộ phận chuyên trách về an toàn thông tin; nâng cao ý thức sử dụng các dịch vụ thông tin, nâng cao khả năng nhận biết, tiếp nhận thông tin, khả năng tự vệ miễn dịch trước những thông tin độc hại.