Loạt bất cập trong quản lý, điều hành giá xăng dầu: Tiền thuế người dân không được nộp đầy đủ vào NSNN

	Nông dân nhiều nước 'khóc ròng' vì giá xăng dầu tăng quá mạnh
	Tăng thuế xăng dầu kịch khung, cơ chế thị trường nên phải chấp nhận?

Yếu tố hình thành giá cơ sở của Liên Bộ Công Thương - Tài chính chưa phù hợp thực tế

Kiểm toán Nhà nước (KTNN) có báo cáo về Chuyên đề việc trích lập, quản lý sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu và công tác quản lý, điều hành giá xăng dầu giai đoạn 2015-2016.

Nhìn chung chính sách giá xăng dầu giai đoạn 2015-2016 và việc điều hành giá bán lẻ xăng dầu đã công khai, minh bạch hơn, dần sát với giá thực tế tại doanh nghiệp, tạo được sự đồng thuận trong xã hội; thông qua điều hành Quỹ Bình ổn giá xăng dầu góp phần ổn định thị trường giá xăng dầu.

Tuy nhiên, qua kiểm toán cho thấy việc tính toán một số yếu tố hình thành giá cơ sở của Liên Bộ Công Thương - Tài chính chưa phù hợp với thực tế phát sinh về thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế GTGT tại các đơn vị đầu mối nhập khẩu xăng dầu.

Cụ thể, thuế nhập khẩu kỳ điều hành từ ngày 1/1/2015 - 4/3/2016, Liên bộ tính theo tỷ lệ thuế nhập khẩu ưu đãi thông thường (MFN), từ 21/3/2016 - nay theo tỷ lệ bình quân giữa thuế suất thuế ưu đãi đặc biệt và thuế MFN, không phù hợp với thực tế phát sinh tại các đầu mối, chênh lệch với thuế phát sinh tại 10 thương nhân đầu mối là hơn 4.809 tỷ đồng.

Đối với thuế TTĐB, GTGT, tại 4 kỳ điều hành năm 2016 (từ 5/7/2016 - 19/8/2016), giá cơ sở chưa tính theo Nghị định 100/2016/NĐ-CP do Thông tư hướng dẫn ra chậm hơn 1 tháng dẫn đến giá cơ sở tính thiếu thuế GTGT và TTĐB là 216,37 tỷ đồng.

Một số đơn vị xây dựng giá bán buôn thiếu bình đẳng giữa các khách hàng

KTNN cũng cho hay, một số mặt một số mặt hàng chưa được công bố giá cơ sở như dầu diezen 0,25S tại 23 kỳ điều hành giá năm 2015; Xăng RON 95 tại 47 kỳ điều hành giá năm 2015, 2016.

Một số doanh nghiệp đầu mối xác định sản lượng làm căn cứ trích, chi Quỹ Bình ổn giá xăng dầu chưa chính xác gồm CTCP Hóa dầu Quân đội, Công ty TNHH Vận tải thủy bộ Hải Hà, CTCP Thương mại Đầu tư Dầu khí Nam Sông Hậu.

Một số doanh nghiệp đầu mối chưa công bố thông tin liên quan đến Quỹ Bình ổn giá và giá bán lẻ theo Nghị định số 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu và Thông tư số 39/2014/TTLT-BCT-BTC. Trong đó có quỹ bình ổn giá của TCT Xăng dầu Quân đội, Công ty TNHH Hải Linh; Giá bán lẻ của CTCP Thương mại Đầu tư Dầu khí Nam Sông Hậu, Công ty TNHH Hải Linh, Công ty TNHH Vận tải Thủy bộ Hải Hà.

Một số đơn vị xây dựng giá bán buôn vượt chính sách chung đã ban hành, thiếu bình đẳng giữa các khách hàng như TCT Thương mại Xuất nhập khẩu Thanh Lễ - TNHH MTV; CTCP Hóa dầu Quân Đội; TCT Xăng dầu Quân đội.

Người dân đóng thuế TTĐB trên giá bán lẻ, trong khi thực nộp vào NSNN theo giá bán buôn

Theo KTNN, các đơn vị đầu mối được kiểm toán đều bán xăng dầu cho đại lý/tổng đại lý thuộc hệ thống phân phối của mình theo hình thức mua đứt bán đoạn, không phù hợp quy định của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP và Luật Thương mại năm 2005.

Bên cạnh đó, qua kiểm toán cho thấy chính sách quản lý kinh doanh xăng dầu còn có một số bất cập như: Khoản 1, Điều 31, Nghị định số 83/2014/NĐ-CP quy định mức dự trữ xăng dầu bắt buộc tối thiểu bằng 30 ngày cung ứng, (tính theo sản lượng tiêu thụ nội địa bình quân 1 ngày của năm trước liền kề) chưa phù hợp với thực tiễn, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu.

Nguyên nhân KTNN đưa ra là giá cơ sở do Liên Bộ điều hành dựa vào giá xăng dầu thế giới được tính bình quân của 15 ngày sát với ngày tính giá của chu kỳ dự trữ xăng dầu bắt buộc; đồng thời việc duy trì mức dự trữ xăng dầu tồn kho dài ngày ở mức lớn sẽ ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp đầu mối do tiềm ẩn nhiều rủi ro từ việc giá xăng dầu thế giới biến động khó lường.

KTNN dẫn quy định Khoản 1 Điều 2 Nghị định số 100/2016/NĐ-CP về việc xác định thuế tiêu thụ đặc biệt dựa trên giá bán ra do cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu (đầu mối) chưa đảm bảo tiền thuế thu được của người tiêu dùng được nộp đầy đủ vào NSNN.

Thuế TTĐB tại quy định nêu trên của KTNN tính trên giá bán ra của cơ sở sản xuất, cơ sở nhập khẩu, trong khi mức thuế TTĐB cơ cấu trong giá cơ sở do Bộ Công Thương tính toán và ban hành từng kỳ được xác định theo giá bán lẻ dẫn đến thực trạng người tiêu dùng đóng thuế TTĐB mặt hàng xăng theo giá bán lẻ (khi mua xăng của các đại lý/ thương nhân phân phối/ thương nhân nhượng quyền bán lẻ thuộc hệ thống phân phối của đầu mối) nhưng số thuế TTĐB thực nộp vào NSNN lại theo giá bán buôn.

Tăng thuế xăng dầu kịch khung, cơ chế thị trường nên phải chấp nhận? Thuế xăng dầu tăng kịch khung, đánh trực tiếp vào túi tiền của người dân, doanh nghiệp. Ý kiến phản đối nhiều, nhưng cũng có ...

Các bộ đồng loạt cảnh báo Bộ Tài chính tăng thuế môi trường xăng dầu Khi góp ý về dự thảo Nghị quyết biểu thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, nhiều bộ cho rằng cần phải cẩn trọng ...

Tăng thuế xăng dầu: 'Nếu minh bạch, bao nhiêu dân cũng đóng' Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, nếu các cơ quan nhà nước chứng minh được việc tăng thuế bảo vệ môi trường với ...

Tăng thuế xăng dầu: Dân móc ví vài ngàn, ngân sách có tỷ USD Bộ Tài chính đang muốn tăng thuế bảo vệ môi trường với xăng thêm 1.000 đồng/lít, lên mức kịch khung là 4.000 đồng/lít; còn dầu ...