Lo ngại bị áp thuế đối ứng 25% từ Mỹ, ngành gỗ kiến nghị gì?

Sáng ngày 4/3 tại Hà Nội, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức chương trình “Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 2/2025” nhằm phổ biến thông tin, chính sách, quy định, tiêu chuẩn, điều kiện xuất nhập khẩu của thị trường nước ngoài và cập nhật các yêu cầu hỗ trợ xúc tiến thương mại của các địa phương.

Theo ông Đỗ Ngọc Hưng, Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Mỹ, chỉ sau 4 tuần trở thành Tổng thống chính thức của Mỹ, ông Trump vẫn đang duy trì động lực mạnh mẽ để thúc đẩy chính sách thương mại một cách mạnh mẽ để thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử, với những tác động đến thuế, đầu tư và quyết sách tác động đến chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cụ thể, khởi động quy trình lấy ý kiến công chúng về những lo ngại liên quan đến các biện pháp thương mại không công bằng hoặc không có tính đối ứng từ các đối tác toàn cầu, nhằm xây dựng chính sách thuế quan đối ứng.

Theo đó, đại diện Thương mại Mỹ (USTR) đang rà soát và thống kê theo từng quốc gia về các biện pháp thương mại phi thị trường hoặc không công bằng, gây rào cản đối với hàng hoá xuất khẩu, để có cơ sở điều chỉnh chính sách thương mại nhằm khắc phục những bất lợi cho doanh nghiệp và nền kinh tế với trọng tâm là những quốc gia có thâm hụt thương mại lớn nhất. Hạn chót để gửi ý kiến là 11/3.

Đáng chú ý, trong tuần này, Chính quyền Mỹ sẽ xem xét mở rộng phạm vi thuế đối với các sản phẩm gỗ xẻ và sản phẩm từ rừng ở mức 25%. Dự kiến, sắc lệnh này sẽ có hiệu lực từ ngày 2/4 tương tự như các mặt hàng thuốc, ô tô và chất bán dẫn.

Doanh nghiệp trong tâm trạng thấp thỏm 

Trước những thông tin này, ông Ngô Sỹ Hoài, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho rằng nguy cơ ngành gỗ Việt Nam bị áp thuế đối ứng từ Mỹ là rất cao.

Phân tích cụ thể, theo ông Hoài, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm gỗ của Việt Nam vào thị trường Mỹ đạt gần 9,05 tỷ USD, tăng 24% so với cùng kỳ năm trước.

Phần lớn sản phẩm này đều thuộc nhóm tinh chế, như đồ mộc nội thất, chiếm đến 95,5% tổng kim ngạch xuất khẩu (hơn 8,64 tỷ USD trong năm 2024) và đang hưởng mức thuế suất 0%

Ở chiều ngược lại, Việt Nam nhập khẩu từ Mỹ khoảng 323,7 triệu USD, trong đó có 300 triệu USD nhập khẩu gỗ tròn và gỗ xẻ được mức thuế 0%, còn 23 triệu USD nhập khẩu gỗ đồ nội thất bị áp thuế từ 20-25%.

Do đó, nếu Mỹ chỉ áp thuế đối với các sản phẩm gỗ xẻ, ảnh hưởng đối với Việt Nam sẽ không quá lớn, vì kim ngạch xuất khẩu gỗ xẻ không phải là chủ yếu.

Tuy nhiên, nếu sắc lệnh thuế đối ứng 25% được áp dụng triệt để, bao gồm cả các sản phẩm gỗ nội thất nói riêng, sản phẩm từ rừng nói chung thì mức ảnh hưởng sẽ rất lớn đối với ngành gỗ Việt Nam, bởi đây là các mặt hàng chủ lực xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ (chiếm 54,2% tổng giá trị xuất khẩu của Việt Nam). 

 “Hiện nay có tình trạng, một số khách hàng của Mỹ đã ngập ngừng kí hợp đồng nhập khẩu các sản phẩm của Việt Nam, còn các doanh nghiệp trong nước đang ở trong tâm trạng thấp thỏm”, ông Hoài thông tin. 

Xem xét giảm thuế suất đồ gỗ nhập khẩu từ Mỹ

Trước tình hình này, ông Hoài cho biết, hiện các doanh nghiệp gỗ cũng đã và đang nỗ lực đa dạng hóa thị trường xuất khẩu sang các nước như Australia, Trung Đông và New Zealand nhằm tránh "bỏ trứng vào một giỏ". Tuy vậy, khối lượng gia tăng vào các thị trường này rất là khiêm tốn nên khó có thể bù đắp được thị trường từ Mỹ. 

Trước mắt, Hiệp hội đã sẵn sàng trả lời các hỏi điều trần nếu Mỹ yêu cầu để chứng minh quan hệ thương mại trong lĩnh vực gỗ giữa Việt Nam và Mỹ là bổ trợ lẫn nhau và cùng tạo ra giá trị gia tăng.

Cụ thể, Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ nhiều sản phẩm gỗ tinh chế và được người tiêu dùng Mỹ đánh giá cao và phía các doanh nghiệp Việt Nam cũng đang có nhiều nỗ lực tăng nguyên liệu nhập khẩu gỗ từ Mỹ.

Cùng với đó, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đã có công văn, đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và nhiều Bộ ngành liên quan khẩn trương xem xét và hành động kịp thời để giảm thuế suất đối với sản phẩm gỗ nhập khẩu từ Mỹ.

Theo đó, với sản phẩm Việt Nam đang áp thuế 20 - 25% đối với sản phẩm nội thất từ Mỹ cần nhanh chóng đưa về mức 0% nhằm tránh thuế đối ứng 25% có thể áp đặt lên trên 9 tỷ USD gỗ và sản phẩm gỗ Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này.

"Điều này giúp các doanh nghiệp trong ngành gỗ của Việt Nam có thể duy trì sự ổn định trong hoạt động xuất khẩu, cũng như bảo vệ thị trường tiêu thụ quan trọng này', ông Hoài nêu rõ. 

Còn theo Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Mỹ, các doanh nghiệp cần tăng cường phối hợp và trao đổi với các cơ quan thuộc Bộ Công Thương cũng như Thương vụ Việt Nam tại Mỹ nhằm cập nhật thông tin và tìm kiếm giải pháp ứng phó phù hợp.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần xem xét kỹ lưỡng kế hoạch sản xuất, kinh doanh do các quốc gia bị áp thuế có thể tăng cường các biện pháp bảo hộ thương mại, gây áp lực cạnh tranh lớn hơn cho thị trường Việt Nam.

Việc hợp tác đầy đủ với phía Mỹ trong quá trình cung cấp thông tin cho các vụ kiện thương mại cũng là điều quan trọng để bảo vệ lợi ích doanh nghiệp và tránh các rủi ro pháp lý.

"Doanh nghiệp cần thận trọng với nguồn nguyên liệu đầu vào từ các nước đang là đối tượng bị Mỹ áp thuế, nhằm tránh nguy cơ bị điều tra về gian lận xuất xứ hoặc lẩn tránh thuế quan", ông Đỗ Ngọc Hưng lưu ý.