Lãnh đạo VSDC: Chuẩn bị điều kiện để triển khai CCP, nghiên cứu hợp đồng tương lai ngoài chỉ số VN30

Tại Hội nghị thành viên năm 2023, ông Dương Văn Thanh - Tổng Giám đốc VSDC đề nghị trong thời gian tới các thành viên tiếp tục chủ động, phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng với VSDC để triển khai các hoạt động nghiệp vụ, trong đó có việc tích cực kiểm thử để sớm đưa vào vận hành gói thầu công nghệ thông tin mới (KRX), tiếp tục triển khai hoạt động đăng ký giao dịch mã trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ...

Thông tin về hoạt động của thị trường, theo VSDC, cuối tháng 10, tổng số tài khoản đầu tư được quản lý thông tin tại VSDC là 7,45 triệu tài khoản, tăng hơn 548.000 đơn vị so với cùng kỳ năm trước. VSDC đã xử lý hồ sơ chứng khoán với tổng số lượng chứng khoán lưu ký hơn 16,25 tỷ chứng khoán; xử lý hồ sơ rút lưu ký chứng khoán với tổng lượng chứng khoán rút lưu ký gần 4,3 tỷ chứng khoán. Tổng số dư chứng khoán lưu ký là gần 154 tỷ chứng khoán, chiếm hơn 63% tổng số chứng khoán đăng ký, tăng hơn 11% so với ngày 31/10.

Cũng tính đến ngày 31/10, VSDC đã thực hiện đăng ký mới cho 860 mã cổ phiếu, trái phiếu với tổng số lượng hơn 2,83 tỷ cổ phiếu, trái phiếu; thực hiện 349 đợt đăng ký bổ sung cổ phiếu, trái phiếu với tổng số lượng hơn 13,48 tỷ cổ phiếu, trái phiếu. VSDC cũng thực hiện đăng ký mới cho 283 mã, hủy đăng ký 155 mã chứng quyền bảo đảm; đăng ký mới cho 3 mã chứng chỉ quỹ ETF với tổng số lượng hơn 16,5 triệu chứng chỉ quỹ.

Năm 2024, VSDC sẽ tập trung vào việc tiếp tục tham gia xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách về chứng khoán và TTCK cũng như các quy chế, quy định xử lý nghiệp vụ đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán; thúc đẩy phát triển hệ thống công nghệ thông tin và ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động nghiệp vụ.

Bên cạnh đó, VSDC sẽ tiếp tục chuẩn bị các điều kiện cần thiết để triển khai mô hình đối tác bù trừ thanh toán trung tâm (CCP) cho thị trường chứng khoán cơ sở, nghiệp vụ giao dịch trong ngày và thanh toán chứng khoán chờ về khi hệ thống công nghệ thông tin KRX đi vào hoạt động và phù hợp với quy định pháp luật.

VDSC cũng tiếp tục phối hợp với HNX nghiên cứu triển khai sản phẩm hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu mới (ngoài VN30); nghiên cứu và xây dựng sản phẩm sổ cổ đông điện tử (E-passbook) cho phép nhà đầu tư theo dõi toàn bộ danh mục chứng khoán đã lưu ký của mình tại nhiều thành viên khác nhau trên cùng một giao diện. 

Về những lợi ích của CCP, TS. Nguyễn Sơn, Phụ trách Hội đồng thành viên VSDC từng chia sẻ cụ thể tại một phỏng vấn trên trang Tin nhanh chứng khoán vào đầu năm 2022. Theo ông, khi triển khai mô hình CCP cho TTCK cơ sở, sức mua của nhà đầu tư sẽ được tăng lên đáng kể khi thay vì phải có đủ 100% tiền ký quỹ trước khi mua như hiện nay, nhà đầu tư chỉ cần ký quỹ theo yêu cầu của thành viên bù trừ (dự kiến từ 10 - 20%).

Thanh khoản của thị trường sẽ được cải thiện khi nghiệp vụ bán chứng khoán chờ về được áp dụng, sau khi triển khai CCP cho hoạt động bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán do các tính năng liên quan đã được tích hợp trong hệ thống công nghệ thông tin mới, cũng như khung pháp lý cho các giao dịch này.

Việc quản lý rủi ro mất khả năng thanh toán sẽ được nâng cao, hoàn thiện theo hướng VSDC thông qua cơ chế thế vị tham gia vào giao dịch để đảm bảo thanh toán cho nhà đầu tư trong trường hợp xảy ra mất khả năng thanh toán.

Tổng quan, ông Sơn nhận định việc triển khai cơ chế CCP cho TTCK cơ sở sẽ có tác động rất quan trọng đến việc nâng hạng thị trường chứng khoán từ hạng cận biên lên mới nổi, cũng như là cơ hội giúp TTCK Việt Nam có được bước phát triển mới.