Không phải Trung Quốc hay Mỹ, quốc gia này mới là 'thiên đường' dành cho xe điện

Trong quảng cáo Superbowl với Will Ferrell, nam diễn viên đã giới thiệu Na Uy đến thế giới. Đoạn quảng cáo giúp Na Uy gây được tiếng vang lớn vì số lượng xe điện trên đầu người của nước này thậm chí cao hơn số lượng xe điện ở Mỹ, theo Forbes.

Thực tế, Na Uy đang dẫn đầu thị trường về số ô tô điện mới bán ra. Có tới 60% số lượng ô tô mới bán ra tại nước này là xe điện, Trong khi con số tượng tự tại Mỹ chỉ là 2%. Thực sự, họ đã làm điều này như thế nào?

Năm 2021, số lượng xe chạy điện tại Na Uy nhiều hơn xe chạy các nhiên liệu khác. Tuy nhiên khoảng 10 năm trước, không ai có thể tưởng tượng được điều này. Không chỉ có ô tô điện, Na Uy còn phát triển mạng lưới xe buýt, xe lửa, xe đạp điện,…

Chính sách của chính phủ là một chìa khóa. Tốc độ chuyển đổi có mối tương quan chặt chẽ với chính sách của chính phủ và các ưu đãi dành cho người mua. Ở Na Uy, bí quyết để giúp xe điện phát triển là giá rẻ. Na Uy đã giảm thuế đối với xe điện, thậm chí miễn phí đường bộ như một động lực để giúp lĩnh vực này phát triển.

Cách tiếp cận ngược lại là tăng thuế đối với ô tô truyền thống - một loại thuế đánh vào ô nhiễm môi trường. Ở Na Uy, các khoản thuế này bao gồm thuế VAT 25%, thuế carbon gần 20%, và các khoản nhỏ hơn cho thuế trọng lượng, thuế NOX và phí tháo dỡ ô tô.

Nhìn chung, cải thiện ô nhiễm không khí và giảm phát thải khí nhà kính (GHG) đi kèm với giá cả. Tuy nhiên, khi đi vào sản xuất hàng loạt, giá xe điện sẽ giảm.

Xe ô tô điện giá rẻ ở Na Uy. Nissan Leaf là một loại xe điện cỡ nhỏ bán chạy nhất ở Na Uy. Tuy nhiên tại Mỹ, các mẫu xe Tesla mới là người chiến thắng với tổng doanh số 71.000 chiếc (số liệu từ nửa đầu năm 2020). Trong khi Chevy Bolt bán được khoảng 8.000 chiếc và Nissan Leaf chỉ bán được 3.000 chiếc trong cùng kỳ.

Cần nhớ rằng động cơ điện và hệ thống truyền động có cấu tạo đơn giản hơn so với động cơ đốt trong (ICE). Bên cạnh đó, pin cũng chiếm một phần lớn trong chi phí xe điện, khoảng một phần ba tổng chi phí cho người tiêu dùng.

Khoảng cách lái xe ở Na Uy tương đối ngắn, chỉ bằng bang New Mexico (Mỹ), và đây là một lợi thế lớn cho xe điện. Ngược lại, ở những quốc gia như Mỹ hay Trung Quốc, việc di chuyển giữa cách thành phố tương đối xa, và xe điện sẽ cần sạc pin, thậm chí nhiều lần để tới nơi.

Năng lượng điện tái tạo là chìa khóa

Nếu một quốc gia muốn giảm phát thải khí carbon cho hệ thống giao thông bằng ô tô và xe tải, họ cần hai điều. Đầu tiên, cần có hệ thống xe điện thông suốt. Rất nhiều đơn vị như Nissan, Tesla, GM,… đã tham gia cuộc đua.

Thứ hai là nguồn cung cấp năng lượng điện tái tạo. Bí mật của Na Uy là năng lượng thủy điện từ 1.500 nhà máy trên khắp đất nước. Nhiều nhà máy trong số này được gọi là nhà máy ven sông, không yêu cầu xây đập. Thủy điện cung cấp 96% tổng lượng điện ở Na Uy.

Na Uy cũng là một trong những quốc gia có giá điện rẻ nhất trên thế giới cùng cơ sở hạ tầng tốt để khai thác và truyền tải đến người dùng. Dựa trên mỗi kWh tính bằng USD, giá điện năm 2020 ở Na Uy chỉ khoảng 16,4 cent/hộ gia đình, thấp hơn khá nhiều so với mức trung bình của hộ gia đình châu Âu, khoảng 25,8 cent và chỉ cao hơn đôi chút so với mức trung bình tại Mỹ là 13 cent.

Với giá thành rẻ, năng lượng tái tạo thủy điện cung cấp 67% tổng năng lượng tiêu thụ ở Na Uy. Na Uy sản xuất rất nhiều dầu và khí đốt tự nhiên, nhưng phần lớn được xuất khẩu, trong khi lượng dầu nhỏ được sử dụng trong nước chủ yếu dành cho các phương tiện giao thông.

Các loại năng lượng tái tạo khác ở Na Uy

Trong ngành công nghiệp nặng, Na Uy là một trong những quốc gia có lượng khí thải carbon thấp nhất trên thế giới. Tuy nhiên, các công ty Na Uy cũng là đơn vị tiên phong trong việc sản xuất trang trại gió trên bờ, hệ thống gió nổi ngoài khơi và lưu trữ năng lượng. Gần 300 trăm tuabin gió gần đây đã được khởi động ở Fosen Vind, liên doanh gió trên bờ lớn nhất châu Âu.

Equinor, một công ty đa quốc gia thuộc sở hữu nhà nước với 20.000 nhân viên, có trụ sở chính tại Na Uy. Đây là công ty lớn nhất trên thềm lục địa Na Uy, nơi điều hành nhiều mỏ dầu. Equinor đang cung cấp năng lượng cho hàng triệu ngôi nhà ở châu Âu bằng điện tái tạo từ các trang trại gió ngoài khơi Anh và Đức.

Equinor là nhà phát triển hàng đầu về hệ thống gió nổi ngoài khơi. Dự án lớn nhất thế giới có tên là Hywind Tampen, sẽ cung cấp 88 MW điện từ 11 tuabin gió cho các giàn khai thác dầu khí tại hai mỏ dầu lớn tại Biển Bắc. Tháng 1/2021, Equinor đã ký một thỏa thuận hợp tác để cung cấp năng lượng gió ngoài khơi cho thành phố New York.

Giám đốc điều hành của Equinor, Eldar Sætre chia sẻ: "Chúng tôi mong muốn được hợp tác với BP, những người có chung tham vọng phát triển trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Quan hệ đối tác nhấn mạnh cam kết của cả hai công ty trong việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng cũng như kết hợp các thế mạnh của chúng tôi. Điều này cho phép hai công ty cùng nhau phát triển hoạt động kinh doanh gió ngoài khơi có lợi nhuận tại Mỹ ".