Không công nhận phán quyết ở Biển Đông, TQ lại có đề xuất mới với Philippines

Theo Inquirer, trong cuộc họp song phương với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối ngày 29/8, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nhấn mạnh phán quyết trên Biển Đông của Tòa trọng tài quốc tế hồi năm 2016 đã “được quyết định, được thừa nhận và không có chuyện phản đối” song Bắc Kinh vẫn một mực không công nhận phán quyết.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình trong cuộc gặp vào cuối ngày 29/8. (Ảnh: Inquirer)

Tổng thống Duterte thực hiện chuyến thăm 5 ngày tới Bắc Kinh bắt đầu từ ngày 28/8 giữa lúc dư luận Philippines tỏ ra vô cùng tức giận về việc chính quyền Manila quá mềm mỏng trước những hành động ngang ngược và hoạt động bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông.

Trong tuyên bố vào sáng sớm nay (30/8), phát ngôn viên của Tổng thống Philippines Salvador Panelo cho hay, Tổng thống Duterte đã “nhanh chóng nêu những mối quan ngại chính của Philippines đối với tuyên bố chủ quyền ở biển Tây Philippines, khu vực từng nằm trong phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế, với nhà lãnh đạo Tập Cận Bình”.

“Ông Duterte nói rằng phán quyết đã được quyết định, được thừa nhận và không có chuyện phản đối”, ông Panelo cho hay.

Về phần mình, nhà lãnh đạo Tập Cận Bình phủ nhận công nhận phán quyết.

“Ông Tập nhấn mạnh quan điểm của chính quyền Trung Quốc là không công nhận phán quyết cũng như không thay đổi quan điểm này”, ông Panelo nói.

Song theo ông Panelo, hai nhà lãnh đạo Trung Quốc – Philippines đã đồng thuận cùng hợp tác trên cơ sở tin tưởng và thiện chí của hai bên để giải quyết vấn đề Biển Đông cũng như tiếp tục đối thoại hòa bình để giải quyết các tranh chấp”.

Phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế ở The Huage, Hà Lan vào ngày 12/7/2016 nhắc tới việc Trung Quốc vi phạm quyền chủ quyền của Philippines khi can thiệp vào hoạt động đánh cá và khai thác dầu khí trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines trên biển Tây Philippines, cách Manila gọi một phần phía đông của Biển Đông. 

Phán quyết đồng thời lên án hành động Trung Quốc xây dựng trái phép các hòn đảo nhân tạo ở Biển Đông. Về phần mình, Trung Quốc lên tiếng chỉ trích và khẳng định không thực thi phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế.

Thậm chí, trong những năm gần đây, Trung Quốc không ngừng cải tạo, xây dựng các hòn đảo nhân tạo và tiến hành quân sự hóa trái phép trên các thực thể này để bảo vệ những tuyên bố chủ quyền phi lý ở Biển Đông.

“Cả Tổng thống Duterte và nhà lãnh đạo Tập Cận Bình đều cho rằng, dù hai bên còn tồn tại nhiều điểm bất đồng nhưng không để những vấn đề này làm ảnh hưởng tới tình hữu nghị giữa hai nước”, ông Panelo cho biết.

Đáng nói, theo ông Panelo, nhà lãnh đạo Tập Cận Bình đã đồng thuận với Tổng thống Duterte về sự cần thiết tiến tới ký kết Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Trong khi đó, Tân Hoa Xã đưa tin, ông Tập Cận Bình cho rằng Trung Quốc và Philippines có thể “tiến một bước xa hơn” trong hoạt động khai thác chung các nguồn tài nguyên dầu mỏ và khí đốt ở Biển Đông, nếu như hai bên có thể giải quyết hợp lý vấn đề tranh chấp chủ quyền.

Cũng theo Tân Hoa Xã, ông Tập đã hối thúc hai bên “gạt vấn đề tranh chấp sang một bên, loại bỏ sự can thiệp từ bên ngoài và tập trung vào mối quan hệ hợp tác, tạo ra những nỗ lực thực tế cùng tìm kiếm sự phát triển”.

“Chừng nào hai bên giải quyết vấn đề Biển Đông một cách phù hợp, bầu không khí của mối quan hệ song phương sẽ trở nên tốt đẹp, nền tảng quan hệ hai nước sẽ bền vững, nền hòa bình và ổn định sẽ có sự đảm bảo quan trọng”, Tân Hoa Xã dẫn lời ông Tập Cận Bình.

Trước đó, Trung Quốc từng đề xuất cùng Philippines thăm dò và khai thác mỏ khí đốt và dầu mỏ nằm trong EEZ của Philippines trên Biển Đông. Thậm chí, Trung Quốc còn đề xuất chia lợi nhuận 60 – 40 khi cùng khai thác với Philippines.

Trong chuyến thăm của nhà lãnh đạo Trung QuốcTập Cận Bình tới Philippines hồi tháng 11/2018, hai bên đã ký bản ghi nhớ khai thác dầu khí chung trong EEZ của Philippines. 

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia Philippines đã chỉ trích việc hợp tác khai thác với Trung Quốc nhất là trong EEZ vốn là của riêng Philippines.