Không còn phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc, khoai lang tím Nhật Vĩnh Long thoát cảnh giá 'nhảy múa'?
Người dân thấp thỏm vì giá khoai lang Nhật "nhảy múa"
Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Bình Tân (Vĩnh Long), hồi tháng 10/2018, giá khoai lang tím Nhật giảm từ mức 350.000 đồng xuống còn 180.000 – 200.000 đồng/tạ, mức giá thấp nhất trong năm 2018. Theo quy ước đo lường tại địa phương, 1 tạ tương ứng với 60 kg.
Người dân trồng khoai cho biết với giá như thế, bình quân 1.000 m2 khoai lang tím Nhật sau khi trừ chi phí, cầm chắc thua lỗ từ 7 - 8 triệu đồng. Riêng những ruộng năng suất không cao hoặc thu hoạch sớm để tránh lũ thì có thể lỗ lên đến 10 triệu/1.000 m2.
Đến tháng 2 năm nay, giá khoai lang tím phục hồi trở lại lên 300.000 - 400.000 đồng/tạ (đầu tháng) và tăng lên 710.000 đồng/tạ (cuối tháng).
Với mức giá khoai lang này, đối với những ruộng canh tác tốt, trung bình 1.000 m2 trồng khoai lang tím Nhật người dân lãi khoảng 10 triệu đồng, đối với những ruộng chăm sóc không tốt, tỷ lệ khoai loại 1 thấp thì chỉ lãi khoảng 1 - 2 triệu đồng/1.000 m2.
Giá khoai lang tăng cao giúp người trồng khoai có phần phấn khởi, thế nhưng họ vẫn còn đau đáu nỗi lo vì giá khoai lang luôn bấp bênh, đầu ra không ổn định, sâu bệnh ngày càng nhiều, chi phí thuê nhân công ngày càng cao và khó thuê.
Không nên quá phụ thuộc vào một thị trường
Trao đổi với người viết ông Nguyễn Văn Quang, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long cho biết hiện nay địa phương đang kêu gọi đầu tư xúc tiến sang Nhật Bản và giảm sự phụ thuộc quá nhiều vào Trung Quốc để tránh sự tập trung vào một thị trường, giảm sự bấp bênh.
Ông Nguyễn Văn Quang, Chủ tịch tỉnh Vĩnh Long. Ảnh: Đức Quỳnh
Ông Quang cho hay năm nào đắt hàng thì giá khoai lang tím Nhật có khi lên tới cả triệu một tạ, còn năm nào không bán được giá chỉ còn khoảng 300.000 - 400.000 đồng/tạ.
Ông Quang thông tin thêm ngoài xuất khẩu, tỉnh Vĩnh Long còn định hướng chế biến sâu sản phẩm này. Hiện nay, tỉnh cũng đang kêu gọi các công ty đầu tư vào khâu này. Chẳng hạn như mới đây, nhà máy bánh kẹo Hải Châu đầu tư để chế biến các sản phẩn từ khoai lang tím Nhật xuất khẩu sang thị trường Trung Đông.
Chủ tịch tỉnh Vĩnh Long chia sẻ trước đó, ước nguyện tìm đầu ra bền vững cho nông sản nói chung và mặt hàng khoai lang nói riêng của ông từng đổ bể.
"Trước đó, có dự án xây dựng nhà máy rau củ quả đóng lon Hàn Quốc chuyên cung cấp cho quân đội Mỹ khu vực châu Á Thái Bình Dương với công suất 5 triệu lon/năm tại địa bàn tỉnh Vĩnh Long.
Tuy nhiên, do cổ phiếu Hàn Quốc không đổi ra tiền Việt Nam được nên dự án đó không được triển khai. Điều này thực sự đáng tiếc, 5 triệu lon/năm là con số rất lớn và là cơ hội cho đầu ra nông sản địa bàn tỉnh".
Ngoài ra, mít Thái cũng là mặt hàng biến động giá mạnh. Hiện nay, giá mít Thái dao động trong khoảng 45.000 - 50.000 đồng/kg. Tuy nhiên, thời điểm sau tết vài ngày, giá mặt hàng này chỉ còn khoảng 7.000 đồng/kg.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT), Vĩnh Long hiện có hai sản phẩm chủ lực và có sản lượng lớn là lúa gạo và khoai lang đang có doanh nghiệp của tỉnh xuất hàng đi Trung Quốc.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp còn rất ít, năng lực và tài chính hạn chế, thiếu thông tin về thị trường nông sản, đặc biệt về nhu cầu tiêu thụ khoai lang và lúa của các nước trên thế giới, năng lực xúc tiến thương mại còn hạn chế.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết sẽ tư vấn tổ chức lại sản xuất, đưa ra một số kiến nghị khơi thông thị trường về tầm quản lý của Bộ NN&PTNT và Bộ Công Thương, tham mưu cho tỉnh hình thành chuỗi khép kín hàng nông sản từ sản xuất đến chế biến và tổ chức thương mại, nhắm đến thị trường đa dạng, không riêng gì Trung Quốc.
"Quan trọng nhất là phải rà soát trên tổng thể để tái cơ cấu nông nghiệp toàn tỉnh Vĩnh Long, xác định đối tượng chủ lực, cây ăn quả hay chăn nuôi đại gia súc hay lúa gạo, từ đó xác định nhân tố thu hút doanh nghiệp", Bộ trưởng nói.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho rằng Vĩnh Long cần xác định khoai lang là một cây trồng lí thú, đề nghị Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản là đầu mối giới thiệu các doanh nghiệp Trung Quốc để giao thương với tỉnh.
"Muốn làm ăn bài bản thì phải có trung tâm chuyên nhân giống khoai lang, hướng dẫn qui trình, cần có doanh nghiệp đầu đàn giải quyết tốt công đoạn giống, qui trình sản xuất bài bản, chứ không phải tháo gỡ khó khăn trước mắt", Bộ trưởng nhấn mạnh.
Trạm Khuyến nông Bình Tân, Vĩnh Long khuyến cáo để canh tác hiệu quả và bền vững, bà con nên trồng đa dạng cơ cấu các giống khoai lang, thực hiện luân canh các loại cây trồng khác nhằm giúp cải tạo đất, giảm áp lực sâu bệnh và tránh tình trạng người dân trồng ồ ạt một loại giống tím Nhật sẽ dẫn đến cung vượt cầu, giá sụt giảm.
