'Khoảng trống' lớn cho hàng hóa Việt tại thị trường Australia

Tại Hội thảo phổ biến thông tin thị trường hàng hóa Australia, New Zealand và tận dụng ưu đãi của Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Australia – New ZeaLand (AANZFTA) để đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa của của Việt Nam, Vụ Thị trường Châu Á-Thái Bình Dương nhấn mạnh tầm quan trọng của 2 thị trường này nói chung và Australia nói riêng.

Châu Á Thái Bình Dương là đối tác thương mại quan trọng nhất của Australia. Năm 2016, kim ngạch nhập khẩu của Australia trong khu vực là 135,5 tỷ USD chiếm 72,1% tổng kim ngạch nhập khẩu của cả nước. Ở chiều ngược lại, kim ngạch xuất khẩu của Australia sang khu vực này chiếm 78,5% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.

Nền kinh tế hàng hóa của Australia rất bền vững, phát triển triển liên tục trong nhiều năm với tỷ lệ thất nghiệp thấp. Đồng thời tỷ lệ lạm phát nước này được kiểm soát giai đoạn 2014-2016 ở mức từ 1- 2%.

Bà Phan Thị Diệu Linh, chuyên gia Vụ Thị trường Châu Á-Thái Bình Dương nhận định đối với Việt Nam, thị trường xuất nhập khẩu hàng hóa sang Australia đầy tiềm năng. Ông Nguyễn Phúc Nam, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường Châu Á-Thái Bình Dương cho biết kể từ khi thiết lập quan hệ hợp tác toàn diện đến nay kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Australia và Việt Nam tăng trung bình 4,7%/ năm trong giai đoạn 2010-2016.

Mặc dù dân số khá nhỏ, chỉ ở mức 23,3 triệu dân, tuy nhiên thu nhập bình quan đầu người và GDP cũng như tốc độ tăng trưởng GDP của quốc gia này khá cao. Tính trong năm 2016, thu nhập bình quân đầu người của Australia đạt 48.800 USD, GDP đạt 1.257 tỷ USD với tốc độ tăng trưởng 2,9%. Ước tính tốc độ tăng trưởng GDP của quốc gia này trong năm 2017 sẽ đạt 3%.

Với những con số trên bà Linh cho rằng tiềm năng tiêu dùng của Australia rất lớn và là thị trường tiềm năng cho các nước xuất khẩu khu vực châu Á Thái Bình Dương trong đó có Việt Nam. Đây được xem là thị trường tương đối mở với chính sách không áp dụng hạn ngạch nhập khẩu và hầu hết thuế nhập khẩu là 5% (mức thuế chung)

Tuy nhiên, Australia không phải là đối tác nhập khẩu gạo - một trong những thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam, do quốc gia này không có thói quen ăn cơm giống như một số nước khác. Mà thay vào đó, các sản phẩm nhập khẩu nông nghiệp chính là lúa mì, lúa mạch, mía, hoa quả, gia súc, gia cầm.

Bà Linh nhấn mạnh một số thành phố lớn của Australia với tiềm năng nhập khẩu hàng hóa lớn như Sydney (4,6 triệu dân, là trung tâm hoạt động kinh tế nhiều lĩnh vực), Brisbane (2,15 triệu dân), Perth (1,83 triệu dân). Đặc biệt Melbourne - nơi có lượng người châu Á và Việt kiều tập trung lớn nên nhu cầu tiêu dùng các mặt hàng có xuất xứ từ châu Á ở thành phố này rất cao.

Hiện nay tỷ trọng hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam trên thị trường Australia khá nhỏ (Việt Nam chỉ đứng thứ 14 trong số các quốc gia xuất khẩu sang Australia), tuy nhiên tốc độ tăng trưởng khá cao ở mức 3,1%.

Điểm đáng chú ý là trong bối cảnh tổng kim ngạch nhập khẩu của Australia giai đoạn 2010-2016 trên thế giới giảm mặc dù Hiệp định AANZFTA có hiệu lực từ ngày 1/1/2010, nhưng nhập khẩu của Australia từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam lại tăng. Trong đó, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu sang Australia đứng thứ 2 chỉ sau Hàn Quốc. Qua đây, bà Linh nhấn mạnh hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam hoàn toàn đủ khả năng cạnh tranh với các nước như Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Indonesia...tại thị trường Australia trong một mức độ nào đó.

Việt Nam có thể là nước duy nhất xuất khẩu thanh long vào Australia

Như vậy, dư địa để Việt Nam hợp tác sang Australia và dư địa để Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa sang nước này rất lớn, bà Linh cho biết. Chính vì vậy đây được coi là thị trường đầy tiềm năng đối với ngành xuất khẩu của nước ta.

Tiềm năng xuất khẩu một số mặt hàng sang Australia

Trong thời gian sắp tới Australia là thị trường đầy hứa hẹn đối với nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam từ nông, lâm, thủy, sản đến máy móc điện tử.

Thủy sản được xem là mặt hàng đầy tiềm năng do tiêu thụ mặt hàng này tăng nhanh, khoảng 1 triệu tấn/năm trong khi sản lượng nước này chỉ đạt 220.000 tấn. Như vậy để đáp ứng nhu cầu trong nước, quốc gia cần phải nhập khẩu khoảng hơn 700.000 tấn. Hiện nay, Việt Nam là quốc gia xuất khẩu thủy sản đứng thứ 3 sang Australia chỉ sau Trung Quốc và Thái Lan. Hơn thế nữa, người tiêu dùng nước này rất ưa thích tiêu thụ các sản phẩm thủy sản của Việt Nam do giá cả hợp lý và cá nước ngọt Việt Nam dễ ăn. Đồng thời, nhu cầu tiêu dùng của những người châu Á tại Australia rất lớn.

Hạt điều của Việt Nam cũng là mặt hàng đầy hứa hẹn được người tiêu dùng Australia ưa chuộng. Hiện nay Việt Nam là quốc gia xuất khẩu hạt điều lớn nhất của Australia với tỷ trọng xấp xỉ 74%. Hiện nay hạt điều Việt Nam xuất khẩu sang Australia chủ yếu là hạt điều nhân vì vậy bà Linh khuyến nghị các doanh nghiệp cần linh động đa dạng sản phẩm của mình.

Một số mặt hàng như gỗ và sản phẩm từ gỗ, túi xách, vali, dệt may, máy móc thiết bị cũng được coi là những mặt hàng đầy tiềm năng trên thị trường Australia.