Hàng loạt doanh nghiệp nước ngoài lo thiếu điện, Bộ Công thương nói gì?

Lo ngại miền Bắc thiếu điện cục bộ tương tự mùa hè năm ngoái gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh nghiệp doanh nghiệp, hiệp hội đã kiến nghị Bộ Công Thương làm rõ vấn đề này tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ gặp mặt cộng đồng doanh nghiệp FDI và tham dự Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) thường niên với chủ đề "Doanh nghiệp FDI tiên phong thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh" diễn ra sáng 19/3.

Nêu thực trạng nguồn điện không ổn định, ông Hong Sun, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (Kocham) cho biết, trong thời gian từ tháng 6 - 7/2023, nhiều khu vực ở miền Bắc Việt Nam (Bắc Ninh, Hải Dương, Hà Nam, Phú Thọ, Vĩnh Phúc ...) xảy ra tình trạng bị cắt điện do thiếu điện và ở một số khu công nghiệp cũng đã tiến hành cắt điện có báo trước với tần suất khoảng 1 - 2 lần/tuần.

Chính phủ Việt Nam cũng nhận thức được rằng hiện tượng thiếu điện như vậy là yếu tố gây trở ngại lớn cho việc thu hút đầu tư nước ngoài và nâng cao năng lực cạnh tranh sản xuất của doanh nghiệp Việt Nam. Đồng thời đã có nhiều nỗ lực nhằm đề ra giải pháp, tuy nhiên đây là vấn đề khó có thể giải quyết được trong thời gian ngắn.

Các doanh nghiệp Hàn Quốc mong muốn đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt các doanh nghiệp công nghệ cao như bán dẫn đang chỉ ra rằng hiện tượng thiếu điện của Việt Nam là một trong những yếu tố lớn khiến họ chần chừ trong việc đưa ra quyết định đầu tư. Lập trường của các doanh nghiệp toàn cầu khác trong lĩnh vực công nghiệp cao mà Chính phủ Việt Nam mong muốn thu hút đầu tư cũng tương tự.

Các công ty Hàn Quốc hiện rất quan tâm đến các ngành sử dụng nhiều công nghệ, phù hợp với xu hướng thân thiện môi trường như điện mặt trời áp mái, tuy nhiên họ đang ngần ngại việc tiến hành đầu tư do việc cung cấp điện không ổn định và các quy định pháp luật liên quan chưa rõ ràng.

"Đề nghị Chính phủ Việt Nam có phương án cung cấp điện thông suốt trong các khu công nghiệp để các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, trong đó có doanh nghiệp Hàn Quốc có thể duy trì hoạt động sản xuất ổn định", đại diện Kocham kiến nghị.

Tương tự, sau khi tập hợp ý kiến từ doanh nghiệp hội viên, ông Muto Shiro, Phó Chủ tịch, Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản (JCCI) cho biết, mùa hè năm ngoái, tình trạng thiếu điện nghiêm trọng xảy ra ở khu vực phía Bắc khiến các doanh nghiệp khó khăn trong việc lập kế hoạch sản xuất và dự báo ngày giao hàng.

"Thực trạng này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến mô hình just in time - yếu tố cốt lõi của chuỗi cung ứng. Một số công ty hội viên JCCI cho biết, đang cân nhắc xem xét lại hệ thống sản xuất toàn cầu của mình", đại diện JCCI quan ngại.

Trước khó khăn này, JCCI gửi tới Chính phủ Việt Nam 3 đề nghị, với mục tiêu để các doanh nghiệp sản xuất hoạt động suôn sẻ gồm ổn định nguồn điện cho các khu công nghiệp; đưa ra thông báo trước về việc cắt điện và các yêu cầu tiết kiệm điện để có đủ thời gian điều chỉnh và đưa ra cơ chế ưu đãi khuyến khích các công ty tiết kiệm điện và sản xuất điện

Còn theo ông Joseph Uddo, Chủ tịch cho rằng Hiệp hội thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (Amcham), một trong các nhu cầu chính của tất cả các doanh nghiệp và bất kỳ nhà đầu tư trong tương lai đó là nhu cầu về sự ổn định của nguồn cung cấp năng lượng và khả năng tiếp cận năng lượng tái tạo ngay lập tức. Vì vậy, Amcham khuyến khích tiếp tục đối thoại giữa Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các bên liên quan trong khu vực tư nhân để có thể đưa ra các giải pháp khả thi ngắn hạn và dài hạn để Việt Nam đáp ứng nhu cầu an ninh năng lượng, bao gồm thúc đẩy phê duyệt các dự án khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) quy mô lớn nhằm hỗ trợ an ninh năng lượng.

Amcham khuyến nghị Chính phủ xem xét điều chỉnh các Thỏa thuận mua bán điện (PPA) theo tiêu chuẩn quốc tế để tạo điều kiện cho các tổ chức đa phương và tổ chức Tài chính Phát triển cho vay các dự án lớn về Chuyển đổi Năng lượng và lĩnh vực năng lượng tái tạo.

“Các nhà đầu tư hiện tại cần các quy định hợp lý hơn để có thể có thể cung cấp năng lượng tái tạo, vì nhiều nhà đầu tư mới và các dự án mở rộng cần có khả năng tiếp cận năng lượng tái tạo để xem xét đầu tư. Những vấn đề then chốt bao gồm việc triển khai Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia, xây dựng Nghị định về phát triển điện mặt trời trên mái nhà, tiếp cận năng lượng tái tạo trong các khu công nghiệp và hướng dẫn cơ chế Hợp đồng mua bán điện trực tiếp (DPPA)", ông Joseph Uddo nêu rõ.  

Không để xảy ra thiếu điện trong những năm tiếp theo

Trả lời về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 05 liên quan đến cân đối điện, đảm bảo không thiếu điện trong mọi tình huống. Hiện Bộ Công Thương đang nỗ lực cùng ngành điện để thực hiện nhiệm vụ này.

“Chúng tôi có thể khẳng định và cam kết, việc thiếu điện sẽ không xảy ra trong năm 2024 và những năm tiếp theo. Đặc biệt, không chỉ cấp điện ổn định mà còn nâng cao chất lượng nguồn điện”, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân khẳng định.

Để đảm bảo nguồn điện ổn định, theo Thứ trưởng Bộ Công Thương, Thủ tướng Chính phủ cũng quan tâm phát triển đường dây 500 KV Bắc – Nam để phát triển lưới điện. Điều này thể hiện sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Thủ tướng Chính phủ, nỗ lực đảm bảo không thiếu điện.

Liên quan đến Quy hoạch Điện VIII, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, Bộ Công Thương đã hoàn thiện kế hoạch thực hiện, dự kiến Chính phủ sẽ thông qua kế hoạch thực hiện Quy hoạch Điện VIII trong tuần này. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng thực hiện giải pháp về mặt công nghệ để phát triển hài hoà các nguồn năng lượng mới, năng lượng tái tạo, tăng khả năng tích hợp năng lượng tái tạo vào hệ thống điện để đảm bảo phát điện ổn định.