Gỡ bất cập cho nhà tái định cư

Chất lượng kém, dịch vụ thiếu đồng bộ

Hẳn nhiều người vẫn chưa quên sự cố sụt lún nền sảnh tầng 1 tòa nhà N5, khu chung cư tái định cư Đồng Tàu (phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai) xảy ra gần một năm trước. Mặc dù ngay sau đó, Sở Xây dựng Hà Nội và các cơ quan hữu quan đã nhanh chóng khắc phục, nhưng tâm lý lo ngại về chất lượng công trình chung cư tái định cư vẫn luôn đeo đẳng người dân chuyển đến sinh sống.

Nhiều tòa nhà tại khu tái định cư Đền Lừ (quận Hoàng Mai) đã xuống cấp nghiêm trọng. Ảnh: Hoàng Anh.

Không riêng gì khu vực Đồng Tàu, nhiều khu chung cư tái định cư khác trên địa bàn các quận Cầu Giấy, Thanh Xuân… cũng trong tình trạng chất lượng kém, tiện ích thiếu, dịch vụ vận hành không bảo đảm yêu cầu. Nhà N5B Trung Hòa (phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân) là một ví dụ. Sau nhiều năm đưa vào sử dụng, khu nhà tái định cư này đã có dấu hiệu xuống cấp, tường rộp, bong tróc. Không gian chung ở các tầng, kể cả lối thoát hiểm bị chiếm dụng. Xung quanh tòa nhà, có rất nhiều hàng quán bủa vây. Sinh sống tại đây, bà Trần Thu Hương kể, mỗi lần có sự cố về điện, nước, thang máy, việc sửa chữa mất rất nhiều thời gian. Chưa kể, nhiều hộ cho thuê làm văn phòng, ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt của cư dân.

Trao đổi với phóng viên Báo Hànộimới, Chủ tịch UBND phường Yên Hòa (quận Cầu Giấy) Hoàng Trung Kiên cho biết: Trên địa bàn phường có 3 tòa chung cư tái định cư. Trong đó, có 2 tòa nhà người dân đang về sinh sống, nhưng chính quyền địa phương đã tiếp nhận rất nhiều phản ánh về tình trạng hàng quán bày bán lộn xộn, gây mất vệ sinh. Rồi sự xuống cấp về chất lượng cũng xuất hiện. Khi bàn giao căn hộ, chính quyền cơ sở không được chủ đầu tư thông báo, không nắm được về chất lượng công trình, công tác phòng cháy, chữa cháy... Tuy nhiên, khi người dân phản ánh, chính quyền địa phương phải xắn tay vào chung trách nhiệm.

Theo Sở Xây dựng Hà Nội, trên địa bàn thành phố có 173 tòa nhà chung cư tái định cư (do Nhà nước đầu tư xây dựng) đã bàn giao và đưa vào sử dụng. Công tác quản lý, sử dụng các tòa nhà này có nhiều bất cập kéo dài, như còn 103 tòa nhà không có nhà sinh hoạt cộng đồng; nhiều tòa nhà xuống cấp nhanh; chỉ 119 tòa nhà có diện tích kinh doanh dịch vụ; 54 tòa nhà không có diện tích kinh doanh dịch vụ, theo thiết kế là chỗ để xe, phòng kỹ thuật; số ban quản trị được thành lập còn rất ít...

Lý giải nguyên nhân, theo Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội, đơn vị đang quản lý hơn 100 chung cư tái định cư trên địa bàn, khó khăn hiện nay là mức phí để quản lý vận hành tòa nhà thấp, không đủ bù chi phí. Qua khảo sát, mức thu phí để vận hành cơ bản phải từ 4.000 đến 5.000 đồng/m2/tháng, nhưng hiện vẫn thu mức 500 đồng/m2/tháng (khoảng 30.000 đồng/hộ/tháng). Còn đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, vấn đề quan trọng nhất là phải thành lập được ban quản trị các tòa nhà để bảo đảm tốt nhất quyền lợi của người dân.

Đặt hàng tạo lập nhà ở thương mại

Một trong những giải pháp mà Hà Nội đang dự kiến triển khai là chuyển giao quản lý diện tích công cộng dịch vụ của tòa nhà (trừ các diện tích thuộc sở hữu nhà nước) để các chủ sở hữu (đại diện là ban quản trị) tự khai thác, trang trải chi phí vận hành. Thành phố đã chỉ đạo Sở Xây dựng và các đơn vị liên quan phối hợp rà soát hồ sơ, tài liệu, thực tế quản lý vận hành nhà chung cư tái định cư; trên cơ sở đó, nghiên cứu, đề xuất phương án khắc phục những tồn tại trong công tác quản lý vận hành nhà chung cư.

Thành phố cũng đã giao cho chính quyền cấp quận, phường nơi có nhà chung cư tái định cư đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật về quản lý, sử dụng nhà chung cư, tổ chức hội nghị nhà chung cư tái định cư để thành lập ban quản trị theo quy định của Luật Nhà ở...

Đối với quỹ nhà chung cư tái định cư đang khai thác sử dụng, thành phố đang xem xét chỉ đạo đơn vị quản lý, vận hành tòa nhà lập và bàn giao hồ sơ nhà chung cư cho ban quản trị sau khi được thành lập...

Đối với phần diện tích sinh hoạt cộng đồng, thành phố cũng đang xem xét chỉ đạo đơn vị quản lý, vận hành rà soát, bố trí cho các nhà chung cư tái định cư chưa có. Trường hợp không thể bố trí diện tích sử dụng chung theo tòa nhà thì đề xuất bố trí theo cụm nhà chung cư, đồng thời công khai để người dân được biết.

Tại kỳ họp thứ tư, HĐND TP Hà Nội khóa XV vừa diễn ra, trong báo cáo trả lời chất vấn của cử tri, UBND thành phố đã nhấn mạnh việc đổi mới cách thức phát triển nhà chung cư tái định cư. Trước đó, với mục đích nâng cao chất lượng nhà ở chung cư tái định cư, đẩy nhanh tiến độ xây dựng, phát triển quỹ nhà ở tái định cư trên địa bàn, Thành ủy Hà Nội đã có kết luận chỉ đạo tại Văn bản số 263-TB/TU, ngày 23-6-2016, về việc thực hiện các dự án đầu tư xây dựng nhà ở tái định cư trên địa bàn thành phố.

Theo đó, thành phố sẽ thực hiện cơ chế đặt hàng tạo lập nhà ở thương mại để bán cho các đối tượng tái định cư, hạn chế tối đa đầu tư nhà tái định cư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước. Cơ chế đặt hàng khi thực hiện sẽ tạo quỹ nhà ở có chất lượng tương đương nhà ở thương mại, nhưng có giá thành hợp lý, do thành phố áp dụng một số cơ chế hỗ trợ nhà đầu tư và đối tượng tái định cư. UBND thành phố đang chỉ đạo các cơ quan chuyên môn khẩn trương triển khai chỉ đạo của Thành ủy, xây dựng cơ chế đặt hàng và đã tổ chức hội nghị lắng nghe ý kiến của các doanh nghiệp, nhà đầu tư. Trước mắt, các doanh nghiệp, nhà đầu tư cũng hoàn toàn tán thành, ủng hộ chủ trương này.