Giới hạn tỉ lệ sở hữu nước ngoài có thể cản trở sự phát triển của fintech Việt Nam

Hôm nay (26/6), tại Hà Nội, Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) giữa kì 2019 đã được tổ chức với chủ đề "Vai trò của cộng đồng doanh nghiệp trong phát triển nhanh gắn với bền vững", sự kiện do Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Ngân hàng Thế giới, Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) và Liên minh Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam tổ chức.

Toàn cảnh Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) giữa kì 2019 (Ảnh: QT)

Tại diễn đàn, nhiều chuyên gia bày tỏ lo ngại ngành dịch vụ tài chính và fintech của Việt Nam sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực từ qui định về giới hạn tỉ lệ sở hữu nước ngoài mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang dự thảo.

Đóng góp ý kiến tại diễn đàn, Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham) cho rằng sự tăng trưởng của lĩnh vực dịch vụ tài chính và fintech sẽ phụ thuộc vào việc triển khai khung pháp lí, qui định và chính sách thuận lợi cho đầu tư và cho phép các lĩnh vực này tiếp tục đóng góp cho sự thịnh vượng và phổ cập tài chính của Việt Nam.

Mặc dù lạc quan về những nỗ lực của chính phủ trong việc tạo điều kiện thúc đẩy nền kinh tế không dùng tiền mặt và phát triển lĩnh vực kĩ thuật số nhưng AmCham cũng quan ngại về một số qui định gần đây trong lĩnh vực thanh toán và fintech.

Theo AmCham, kế hoạch áp dụng giới hạn tỉ lệ sở hữu nước ngoài trong lĩnh vực thanh toán và fintech sẽ hạn chế đáng kể các công ty khởi nghiệp fintech Việt Nam trong việc huy động vốn từ các tổ chức đầu tư nước ngoài, từ đó hạn chế khả năng thu hút nhân tài và khiến họ kém cạnh tranh hơn so với các doanh nghiệp trong khu vực.

"Những giới hạn như vậy sẽ cản trở sự phát triển của ngành và chúng tôi hy vọng chính phủ Việt Nam sẽ duy trì các chính sách tạo điều kiện cho dịch vụ fintech có cơ hội đóng góp vào công cuộc dổi mới công nghệ và phổ cập tài chính tại Việt Nam", AmCham cho biết.

Đồng quan điểm với AmCham, nhóm Công tác Đầu tư và Thương mại của diễn đàn VBF cho rằng việc hạn chế quyền sở hữu nước ngoài tại các công ty fintech có thể ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của fintech tại Việt Nam.

Theo nhóm nghiên cứu, Chính phủ đang xem xét hạn chế quyền sở hữu nước ngoài trong các công ty fintech. Đáng lưu ý, trong dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định số 101 ban hành ngày 22/11/2012, NHNN có đề xuất trần 30% sở hữu nước ngoài trong các công ty cung cấp dịch vụ trung gian thanh toán. 

Trong khi đó, nhiều dịch vụ fintech phụ thuộc rất lớn vào việc sử dụng trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu lớn và các công ty nước ngoài đã đi trước trong việc phát triển các công nghệ này. Do vậy, nhóm này kiến nghị Chính phủ bảo đảm rằng sẽ không có hạn chế về sở hữu nước ngoài đối với các công ty fintech để không cản trở sự phát triển của ngành này tại Việt Nam.

Bên cạnh qui định về giới hạn tỉ lệ sở hữu nước ngoài, nhóm Công tác cũng chỉ ra rằng pháp luật Việt Nam đang thiếu qui định hướng dẫn đã khiến các doanh nghiệp fintech gặp nhiều khó khăn hơn trong việc tìm hướng phát triển cho ngành công nghiệp này tại Việt Nam.

Cụ thể, hiện Việt Nam không có ngành nghề kinh doanh cụ thể cho dịch vụ cho vay ngang hàng và doanh nghiệp không rõ họ nên đăng kí ngành nghề kinh doanh nào để cung cấp dịch vụ cho vay ngang hàng tại Việt Nam. Chính vì vậy, nhiều doanh nghiệp đã phải đăng kí các ngành nghề kinh doanh khác để cung cấp dịch vụ cho vay ngang hàng và chấp nhận nguy cơ không tuân thủ với các giấy phép kinh doanh của họ (như Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp) khi vận hành một dịch vụ có thể không được đăng kí trong các giấy phép kinh doanh của họ.

Từ thực tế trên, nhóm Công tác Đầu tư và Thương mại đề xuất  Chính phủ ban hành thêm qui định hướng dẫn cho các dịch vụ fintech mới, đặc biệt là các dịch vụ fintech như dịch vụ cho vay ngang hàng đã và đang hoạt động tại Việt Nam.