Giá lithium lao dốc do nhu cầu xe điện của Trung Quốc chậm lại

Theo nhóm dữ liệu Benchmark Mineral Intelligence, giá lithium đã giảm hơn 80% trong năm qua xuống còn 13.200 USD/tấn, mức thấp nhất kể từ năm 2020, do nguồn cung trên thị trường quá dồi dào. 

Điều này đã khiến các công ty khai thác mỏ – chủ yếu ở Australia, nơi chiếm 40% nguồn cung của thế giới – hạn chế sản xuất do nhu cầu về xe điện giảm tốc.

Ông William Adams, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu thị trường hàng hóa tại Fastmarkets, cho biết: “Chỉ trong thời gian ngắn, có quá nhiều dự án khai thác mới xuất hiện và chúng ta đang bắt đầu chứng kiến thời kỳ giảm sút của ngành này”. 

Mặc dù giá lithium chưa giảm xuống mức thấp như đợt sụt giảm năm 2019-2020, khi chạm mức đáy khoảng 6.000 USD/tấn, nhưng lợi nhuận của nhiều nhà sản xuất đang bị ảnh hưởng.  

Goldman Sachs ước tính sẽ dư thừa 200.000 tấn lithium cacbonat tương đương 17% nhu cầu toàn cầu trong năm nay. Điều này sẽ đòi hỏi các doanh nghiệp phải “cắt giảm nguồn cung đáng kể” để cân bằng thị trường. 

Hôm thứ Tư, Pilbara Minerals, một công ty lớn trong ngành lithium của Australia với giá trị thị trường 10 tỷ đô la Úc (AUD), đã cảnh báo rằng họ sẽ không trả cổ tức nửa đầu năm sau khi doanh thu giảm 46% trong quý IV/2023, do biến động giá. 

Theo Nikkei Asia, một  ngân hàng hôm thứ Hai đã rút khoản vay trị giá 760 triệu AUD ( tương đương 501 triệu USD) từ Liontown Resources, công ty có kế hoạch bắt đầu hoạt động trong năm nay tại một mỏ lithium lớn ở Tây Australia.

Quyết định của tập đoàn được đưa ra sau khi công ty tư vấn năng lượng Wood Mackenzie phân tích thị trường lithium dự báo giá giao ngay cho spodumene sẽ thấp hơn tới 60% so với đánh giá trước đó. Spodumene là nguồn cung cấp lithium chính. 

Tập đoàn này, được hậu thuẫn bởi người giàu nhất Australia Gina Rinehart, đang xem xét việc mở rộng mỏ và cố gắng đảm bảo một khoản vay nhỏ hơn sau khi cổ phiếu của họ giảm mạnh 1/5, định giá công ty ở mức dưới 2,2 tỷ AUD (1,45 tỷ USD). 

Albemarle, một trong những công ty lithium lớn nhất thế giới, dự báo chi phí vốn trong năm nay sẽ giảm xuống còn 1,6 tỷ USD từ mức 2,1 tỷ USD vào năm 2023, nhằm bảo toàn lượng tiền mặt. Nó cũng sẽ cắt giảm việc làm và 95 triệu USD chi phí hàng năm. 

Core Lithium, một công ty khai thác lithium hoạt động ở Bắc Australia, cho biết trong tháng này họ đã ngừng khai thác và sẽ ghi giảm giá trị tài sản của mình khi chuyển hoạt động kinh doanh sang xử lý quặng dự trữ do giá sụt giảm. 

Các nhà khai thác đang gấp rút hoãn các dữ án mới, đồng thời vật lộn với việc chuyển lượng hàng tồn kho vào chuỗi cung ứng. 

Đặc biệt, doanh số bán xe điện đã hạ nhiệt ở Trung Quốc, thị trường lớn nhất thế giới. Các nhà sản xuất ô tô cảnh báo về cuộc chiến giảm giá các mẫu xe điện không sinh lời.

Theo dữ liệu chính thức của Trung Quốc, doanh số bán xe điện đã tăng 84% lên 5,4 triệu chiếc vào năm 2022 nhưng dữ liệu sơ bộ cho thấy mức tăng trưởng năm ngoái chỉ là 25%.

Bộ trưởng khai mỏ Australia Madeleine King đã họp với các doanh nghiệp khai khoáng hàng đầu vào ngày 18/1 để thảo luận về một “kế hoạch khẩn cấp” giải quyết tác động của giá  lithium và niken giảm 43% đối với các công ty khai thác.

Bà cho biết: “Giá hàng hóa nói chung thường trải qua các chu kỳ bùng nổ và lao dốc. Nhưng nếu việc suy giảm kéo dài sẽ ảnh hưởng tới quá trình chuyển đổi năng lượng, lực lượng lao động và sự phát triển của ngành khoáng sản của Australia là một vấn đề rất đáng lo ngại”. 

Các nhà phân tích dự báo rằng Trung Quốc có thể tận dụng thời kỳ suy thoái để mở rộng thị phần và nắm giữ chiến lược trên thị trường lithium toàn cầu. 

Nhà sản xuất Trung Quốc Ganfeng Lithium tuần trước đã đồng ý tăng gần gấp đôi lượng mua spodumene cô đặc - một loại khoáng chất có thể chiết xuất lithium - trong ba năm tới từ Pilbara.

CRU Group, một công ty dữ liệu hàng hóa, cho biết một số nhà sản xuất lepidolite của Trung Quốc, một nguyên liệu lithium chất lượng thấp, đã cắt giảm sản lượng nhưng không nhiều như mong đợi. 

Theo CRU Group và Fastmarkets, các hoạt động mới ở châu Phi do các công ty Trung Quốc điều hành cũng không mang lại lợi nhuận. Tuy nhiên, chưa có nhiều biện pháp được đưa ra nhằm cải thiện điều này.

Adams cho biết: “Trung Quốc sẽ coi việc giảm giá là cơ hội để giành được nhiều thị phần hơn. Nếu nhìn vào đợt giá tăng mạnh vào năm 2021 và 2022 của lithium, Trung Quốc đã phản ứng rất nhanh”. 

Ông Martin Jackson, người đứng đầu bộ phận nguyên liệu pin tại CRU Group, cho biết thật ngạc nhiên khi nhiều nhà sản xuất lớn của phương Tây lại cắt giảm chi tiêu trong khi họ đang điều hành các dự án có chi phí thấp nhất trong ngành. 

Tuy nhiên, ông cho biết một số nhà sản xuất tiềm năng đã có những kỳ vọng “không thực tế” về giá cả trong tương lai.

Ông cho biết Lake Resources, công ty đang có kế hoạch phát triển mỏ Kachi ở Argentina, đã đưa ra mức giá dài hạn là 31.000 USD/tấn. 

Và trong khi thị trường phải vật lộn với mức giá thấp, các nhà phân tích chỉ ra rằng lithium vẫn là một thị trường còn non trẻ, dễ biến động. 

Các nhà phân tích tại Citi cho biết: “Cán cân cung - cầu lithium rất nhạy cảm với những thay đổi nhỏ trong tăng trưởng cung hoặc cầu, vì vậy thị trường dễ bị biến động. Phản ứng của nguồn cung đối với môi trường giá thấp hiện tại có thể giúp thị trường phục hồi vào nửa cuối năm 2024.”