Giá đồng tăng mạnh nhất trong hơn một thập kỷ

Kim loại này đã leo lên mức kỷ lục hơn 12.000 USD/tấn trong tháng 12 và tăng hơn 30% trong năm 2025 — mức tăng theo năm lớn nhất kể từ năm 2009, thời điểm giá đồng bật tăng hơn 140% khi kinh tế toàn cầu phục hồi sau khủng hoảng tài chính, theo Financial Times.

Các nhà phân tích dự báo nhu cầu đối với kim loại công nghiệp này sẽ vượt xa nguồn cung khai thác vào những năm 2030 và giá sẽ duy trì ở mức cao trong năm tới.

Nhu cầu đồng gia tăng mạnh cùng với quá trình chuyển dịch từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, xu hướng điện hóa phương tiện giao thông và sự bùng nổ xây dựng các trung tâm dữ liệu phục vụ trí tuệ nhân tạo.

Trong khi đó, các mỏ đồng lâu năm ngày càng kém hiệu quả, còn việc đưa các mỏ mới vào khai thác vừa tốn kém vừa mất nhiều năm.

Theo bà Natalie Scott-Gray, chuyên gia phân tích cao cấp về nhu cầu kim loại tại công ty môi giới hàng hóa StoneX, việc giá duy trì ở mức cao trong thời gian dài có thể khiến một số nhà sản xuất chuyển sang sử dụng vật liệu thay thế rẻ hơn, hoặc làm suy giảm nhu cầu ở những lĩnh vực được xem là kém cấp thiết hơn như quá trình khử carbon.

Bà cho biết đà tăng giá trong năm nay là kết quả của một “cơn bão hoàn hảo” gồm nhiều yếu tố hội tụ, từ việc căng thẳng Mỹ - Trung dịu lại, những đồn đoán về khả năng đạt được thỏa thuận hòa bình Nga - Ukraine, cho đến tác động từ thuế nhập khẩu của Mỹ.

“Rất nhiều người trên thị trường đang nói về một tình trạng thiếu hụt đồng mang tính cơ cấu từ năm 2026,” ông Alastair Munro, chiến lược gia kim loại cơ bản tại tập đoàn dịch vụ tài chính Marex, nhận định.

Giá đồng tham chiếu tại London đã liên tiếp lập các mức kỷ lục mới kể từ tháng 10, sau khi các sự cố nghiêm trọng xảy ra tại ba trong số những mỏ lớn nhất thế giới làm dấy lên lo ngại về nguy cơ thiếu hụt nguồn cung. Trong những tuần gần đây, nhiều tập đoàn khai khoáng lớn đã hạ dự báo sản lượng.

Năm nay cũng chứng kiến lượng đồng khổng lồ chảy vào Mỹ, khi các nhà nhập khẩu đẩy mạnh đưa kim loại này về nước trước thời điểm chính quyền Tổng thống Donald Trump áp thuế đối với đồng.

Một khoảng chênh lệch chưa từng có đã xuất hiện giữa giá đồng tham chiếu tại London và giá đồng trên sàn Comex của Mỹ, trong bối cảnh thị trường lan truyền tin đồn về khả năng áp thuế. Các nhà giao dịch tìm cách hưởng lợi từ chênh lệch này bằng cách mua đồng trên Sở Giao dịch Kim loại London (LME) và bán lại trên Comex.

Điều gây bất ngờ cho thị trường là các mức thuế cuối cùng đã loại trừ đồng cathode — mặt hàng đang ồ ạt được đưa vào Mỹ. Tuy vậy, giá đồng trên Comex vẫn giao dịch cao hơn so với giá tại London, phản ánh lo ngại rằng chính phủ Mỹ có thể tiếp tục áp thêm thuế trong năm tới, theo các nhà phân tích.

Ông Albert Mackenzie, chuyên gia phân tích đồng tại Benchmark Mineral Intelligence, cho rằng thị trường đang phản ứng trước “một đống lửa của tâm lý lạc quan và những lo ngại về nguồn cung”, được châm ngòi bởi “que diêm” là dòng đồng ồ ạt đổ vào Mỹ.

Lượng đồng lưu trữ trong các kho của Comex đã tăng lên mức kỷ lục hơn 400.000 tấn, trong khi tồn kho trong mạng lưới LME toàn cầu giảm mạnh trong năm nay, với lượng tồn kho tại châu Âu chỉ còn chưa tới 20.000 tấn.

“Những gì chúng ta đang thấy hiện nay là sự khan hiếm mang tính khu vực, chứ không phải trên phạm vi toàn cầu, do lượng tồn kho lớn đang nằm ở Mỹ,” ông Mackenzie nói.

Tính đến cuối tháng 11 — thời điểm có số liệu mới nhất — 85% lượng đồng trong các kho của LME là đồng có nguồn gốc từ Trung Quốc, không đủ điều kiện giao vào các kho Comex của Mỹ.

Dù vậy, một nhà giao dịch kim loại cho biết họ “cũng như hầu hết những người khác” vẫn tiếp tục vận chuyển đồng vào Mỹ do giá trong nước cao hơn. Một cách để duy trì dòng chảy này là “hoán đổi” đồng có xuất xứ Trung Quốc lấy đồng đủ điều kiện giao trên Comex, được cung ứng từ những khu vực khác như Trung Đông. Ông cho rằng xu hướng này nhiều khả năng sẽ tiếp diễn sang năm 2026 và dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn cung bên ngoài nước Mỹ.

Bà Alice Fox, chiến lược gia hàng hóa tại Tập đoàn Macquarie, nhận định giá đồng sẽ “tiếp tục duy trì ở mức cao” trong năm 2026, bất chấp tốc độ tăng trưởng nhu cầu tại Trung Quốc — quốc gia tiêu thụ đồng lớn nhất thế giới — đang chậm lại.