Giá cà phê xuất khẩu giảm mạnh sau khi Việt Nam bước vào vụ thu hoạch 2023-2024

Xuất khẩu cà phê tăng về lượng nhưng hạ nhiệt về giá

Xuất khẩu cà phê của Việt Nam có xu hướng tăng trở lại sau khi nguồn cung được bổ sung từ vụ thụ hoạch 2023-2024 đang diễn ra.

Theo số liệu Tổng cục Hải quan, trong tháng 11 xuất khẩu cà phê đạt 119.297 tấn (khoảng gần 2 triệu bao, loại 60 kg/bao), trị giá 356,7 triệu USD, tăng 2,7 lần về lượng và 2,3 lần về trị giá so với tháng trước.

Còn so với cùng kỳ năm ngoái xuất khẩu mặt hàng này vẫn giảm 7,4% về lượng và tăng 16,8% về trị giá.

Tính đến hết tháng 11, khối lượng cà phê xuất khẩu đạt 1,4 triệu tấn, giảm 10,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, do hưởng lợi về giá bán nên kim ngạch thu về vẫn tăng nhẹ 0,4% lên 3,64 tỷ USD.

Hiệp Hội Cà Phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA) cho biết niên vụ cà phê 2023 - 2024 thu hoạch muộn hơn niên vụ trước. Một số địa phương như Gia Lai, Kon Tum, Sơn La sẽ thu hoạch cà phê sớm hơn vào cuối tháng 10, đầu tháng 11 và thu hoạch rộ cuối tháng 11 và tháng 12/2023.

Nguồn cung tăng nhưng giá cà phê xuất khẩu bình quân trong tháng 11 đã giảm trở lại sau 8 tháng tăng liên tiếp, với mức giảm lên tới 17% so với tháng trước xuống còn 2.990 USD/tấn, song vẫn tăng 26,2% so với cùng kỳ năm 2022.

Tính chung 11 tháng, giá xuất khẩu bình quân cà phê đạt 2.573 USD/tấn, tăng 12% so với cùng kỳ năm trước.

Về thị trường tiêu thụ, trong tháng 11, lượng cà phê xuất khẩu sang hầu hết thị trường chính đều tăng mạnh so với tháng trước.

Trong đó, Liên minh châu Âu (EU) tăng 3,6 lần lên 40.257 tấn; Mỹ tăng 5,8 lần lên 10.244 tấn. Đặc biệt thị trường Nga tăng gấp 10 lần lên 12.198 tấn, qua đó vượt qua thị trường Mỹ để trở thành thị trường xuất khẩu cà phê lớn thứ hai của Việt Nam trong tháng vừa qua.

Giá cà phê vẫn sẽ duy trì ở mức cao trong năm tới?

Mặc dù giảm trong thời gian gần đây, nhưng giá cà phê xuất khẩu được cho là sẽ duy trì ở mức cao, thậm chí có thể lập đỉnh mới trong năm 2024 do những lo ngại về nguồn cung cà phê toàn cầu.

Theo Bloomberg, thời tiết khô hạn có nguy cơ gây thiệt hại cây cà phê  robusta của Brazil, nguyên liệu chính dùng trong sản xuất cà phê hòa tan. 

Ông Edimilson Calegari, Tổng giám đốc hợp tác xã Cooabriel, trụ sở tại Espirito Santo - khu vực trồng cà phê robusta lớn nhất Brazil, cho biết sản lượng trong năm tới có thể sẽ thấp hơn 15% đến 20% so với ước tính ban đầu. 

Nếu dự báo này trở thành sự thật thì đây sẽ là vụ mùa có sản lượng thấp nhất kể từ năm 2020, với dưới 20 triệu bao.

Những nguy cơ mùa màng thiệt hại tại Brazil đang làm gia tăng thêm lo ngại về nguồn cung trong bối cảnh nước xuất khẩu cà phê robusta hàng đầu thế giới là Việt Nam cũng phải đối mặt với tác động tiêu cực từ El Niño trong năm nay.

Theo dự báo của Hiệp hội cà phê - ca cao Việt Nam (VICOFA) sản lượng cà phê niên vụ 2023-2024 giảm 10% so với niên vụ trước. Nguyên nhân là do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, diện tích trồng xen tăng, người nông dân sẽ đầu tư vào các cây trồng có hiệu quả kinh tế cao như sầu riêng, cây ăn trái.

Hiệp hội Những nhà Xuất khẩu Cà phê Brazil (CECAFE) cho biết, quốc gia này đã xuất khẩu 4,1 triệu bao cà phê nhân trong tháng vừa qua, tăng 18,2% so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, xuất khẩu cà phê arabica giảm 3,4% xuống 3,24 triệu bao, trong khi robusta tăng tới gấp 7,7 lần (677,9%) lên 856 nghìn bao. Xuất khẩu cà phê robusta của Brazil tiếp tục xu hướng tăng mạnh khi các nhà sản xuất hàng đầu như Indonesia và Việt Nam báo cáo sản lượng thấp hơn.

Tính đến ngày 12/12, giá cà phê robusta kỳ hạn tháng 1/2024 trên sàn London đã tăng gần 10% so với tháng trước lên mức 2.653 USD/tấn, mức cao nhất trong 4 tháng gần đây.

Giá cà phê arabica kỳ hạn gần trên sàn giao dịch New York cũng tăng 5,5% lên mức 184 US cent/pound, mức cao nhất kể từ tháng 6.

Trên thị trường nội địa Việt Nam, giá thu mua cà phê robusta nhân xô tại các tỉnh Tây Nguyên hiện đang dao động ở mức 59.800 – 60.700 đồng/kg, tăng 4% so với cách đây một tháng và tăng gần 50% so với cùng kỳ năm trước. Đây cũng là mức giá tương đối cao so với thời điểm thu hoạch của nhiều năm trở lại đây.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dự báo giá cà phê robusta sẽ tăng trong ngắn hạn. Theo báo cáo của Bộ phận Nông nghiệp nước ngoài (FAS) trực thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), nguồn cung cà phê cà phê robusta cho thị trường tiêu thụ toàn cầu từ các nước sản xuất chính ở khu vực Đông Nam Á có khả năng giảm đã thúc đẩy các quỹ và đầu cơ quay lại thị trường kỳ hạn tăng mua, tuy với khối lượng chưa nhiều do sự thận trọng từ vấn đề lãi suất tiền tệ.

Tại Việt Nam, FAS ước tính sản lượng niên vụ 2023-2024 sẽ giảm xuống 27,8 triệu bao từ ước tính 31,3 triệu bao hồi tháng 5/2023 do thời tiết không thuận lợi. Ước tính tồn kho gối vụ chuyển sang giảm xuống chỉ còn 390.000 bao thay vì 2,76 triệu bao như ước tính trước đó.

FAS cũng dự báo tổng sản lượng cà phê của Indonesia niên vụ 2023-2024 sẽ giảm hơn 18% so với niên vụ 2022-2023 trước đó, xuống ở mức 9,7 triệu bao. Dự kiến Indonesia sẽ ưu tiên cà phê nguyên liệu cho ngành công nghiệp trong nước, chỉ dành cho xuất khẩu khoảng 5 triệu bao cà phê hạt, giảm tới 35% so với niên vụ trước.