Elon Musk xây Tesla nhờ tiền của chính phủ nhưng ghét đóng thuế, các nghị sĩ sẽ làm gì?

Tesla được xây dựng dựa trên tiền của chính phủ. Trong suốt nhiều năm Tesla dùng ưu đãi của chính phủ để khuyến khích mọi người mua xe điện. Phần lớn lợi nhuận hiện tại của công ty đến từ bán tín chỉ carbon cho các hãng sản xuất ô tô truyền thống khác.

Nhà đầu tư nghĩ rằng đây cách kiếm tiền thông minh, do đó Tesla có vốn hóa lớn gấp ba lần Toyota dù bán được ít xe hơn hẳn, tờ CNN nhận định. Tesla còn được hưởng nhiều ưu đãi khác, ví dụ như trước năm 2020 mỗi khách hàng mua xe điện plug-in sẽ được khấu trừ thuế cao nhất là 7.500 USD.

CEO Elon Musk, người giàu nhất thế giới, được biết đến là đã sử dụng thủ thuật để tránh đóng thuế thu nhập cá nhân. Tương tự Jeff Bezos, người chỉ thua kém Elon Musk một chút, cũng né thuế thu nhập. Amazon, hãng thương mại điện tử nghìn tỷ USD do Bezos sáng lập cũng tìm được cách để không phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp trong vài năm.

Giải pháp kép từ các nghị sĩ Đảng Dân chủ - những người muốn đẩy mạnh chi tiêu cho giáo dục, y tế và nhiều ưu tiên khác – sẽ khép lại một số lỗ hổng thuế đối với những người giàu nhất thế giới và doanh nghiệp của họ thông qua chính sách:

- Thuế doanh nghiệp tối thiểu để buộc các công ty lớn phải đóng thuế dựa trên lợi nhuận báo cáo cho cổ đông

- Thuế tỷ phú để bắt buộc những người giàu nhất nước không che giấu được của cải với cơ quan thuế

Elon Musk chỉ trích dữ dội ý tưởng về thuế tỷ phú. Ông viết trên Twitter: "Khi chính phủ tiêu hết tiền của những người khác, họ sẽ tìm đến bạn". Ông không nhắc gì đến sự phụ thuộc của Tesla vào trợ giúp của chính phủ.

Vì sao thuế tỷ phú lại cần thiết?

Các tỷ phú giàu nhất thường không sống bằng tiền mặt của chính họ. Các tỷ phú cất giữ giá trị trong công ty hoặc tài sản, tránh thuế bằng cách không bao giờ bán chúng đi và thay vào đó đi vay tiền để chi tiêu. Sau khi qua đời, người thừa kế tiếp tục lặp lại phương thức này.

Giáo sư luật Edward J. McCaffery của Đại học Southern California gọi phương pháp trên là: Mua, vay rồi chết. Ba bước đơn giản này đã giúp giới tỷ phú tránh được rất nhiều thuế thu nhập. 

Giáo sư McCaffery kêu gọi mọi người không coi đề xuất đánh thuế của Thượng nghị sĩ Ron Wyden Đảng Dân chủ là thuế tài sản mà là công cụ để đóng lỗ hổng thuế mà đại đa số người dân Mỹ không sử dụng được.

Kế hoạch của nghị sĩ Wyden được trình bày trên 107 trang giấy. Tờ CNN tóm gọn lại nội dung của thuế tỷ phú: Đối với tài sản có thể giao dịch được như chứng khoán, tỷ phú sẽ phải đóng thuế trên thặng dư vốn (thuế suất hiện là 23,8%) dựa trên mức tăng giá trị và được khấu trừ lỗ hàng năm. 

Các tỷ phú được phép chuyển lỗ để bù trừ thuế thu nhập và thặng thư vốn trong tương lai. Trong một số trường hợp, họ được phép chuyển lỗ trong vòng ba năm. Tỷ phú có thể nộp dần khoản thuế khổng lồ đầu tiên cho năm 2022 trong vòng 5 năm và cũng có cách thức để khấu trừ lỗ.

Đối với bất động sản và các tài sản khó giao dịch, ông Wyden đề xuất không đánh thuế hàng năm mà áp thêm một khoản lãi suất khi chúng được bán.

Đối với những tỷ phú gặp vận hạn và tài sản giảm xuống dưới 1 tỷ USD, họ sẽ quay trở về hệ thống tính thuế thông thường.

Nếu được Quốc hội thông qua, thuế tỷ phú thực chất sẽ không tác động đến số đông người Mỹ. Cả nước Mỹ có khoảng 333 triệu dân, trong số đó 700 người là tỷ phú. Kế hoạch của ông Wyden cũng sẽ áp đặt thuế mới đối với những người báo cáo thu nhập trên 100 triệu USD trong ba năm liên tục.

Vì sao tỷ phú hưởng thuế suất thấp hơn người thường?

Của cải của các tỷ phú thường gắn liền với cổ phiếu. Thay vì bán chúng đi và trả thuế trên thặng dư vốn, họ vay những khoản tiền khổng lồ dùng cổ phiếu làm đảm bảo. Họ sống dựa vào tiền đi vay và trả lãi suất thấp hơn nhiều so với thuế suất trong khi của cải tăng dần.

Tờ ProPublica chỉ ra rằng đây là cách mà Jeff Bezos, Elon Musk và những tỷ phú khác sử dụng để nộp thuế rất ít hoặc thậm chí là không đóng đồng thuế thu nhập nào dù có khối tài sản khổng lồ. Khi tỷ phú cần khoản vay mới, các ngân hàng tranh nhau để cấp cho họ.

Riêng Jeff Bezos thường xuyên bán cổ phiếu Amazon và dùng tiền để tài trợ cho công ty du hành vũ trụ Blue Origin mà ông sáng lập.