Elon Musk gây sức ép buộc HĐQT Tesla cấp gói thưởng cổ phiếu khổng lồ

Kiếm nhiều, chi nhiều

Tỷ phú Elon Musk đã lên tiếng yêu cầu hội đồng quản trị (HĐQT) của Tesla sắp xếp cho ông một gói thưởng cổ phiếu khổng lồ nữa. Vài năm trước, Elon Musk đã bán đi lượng cổ phiếu đáng kể để mua lại Twitter (nay là X).

Trong bài đăng trên mạng xã hội X, Musk cho biết nếu không có khoảng 25% quyền bỏ phiếu tại Tesla, ông thà phát triển các sản phẩm trí tuệ nhân tạo (AI) và robot ở nơi khác.

Elon Musk hiện vẫn là cổ đông lớn nhất của Tesla với khoảng 13% cổ phần. Nhưng trong năm 2022, vị tỷ phú đã bán gần 40 tỷ USD cổ phiếu để chi trả cho thương vụ mua lại Twitter.

Tuy nhiên, trong những bài đăng khác, Elon Musk ca ngợi HĐQT của Tesla và nói rằng các thành viên HĐQT đang chờ đợi phán quyết của Tòa án Chancery ở bang Delaware trước khi chuẩn bị một gói lương thưởng khác.

Vụ kiện trên được đưa ra bởi một cổ đông của Tesla. Người này cáo buộc rằng HĐQT của hãng xe điện bị Elon Musk chi phối và trao cho ông gói thưởng trị giá 55 tỷ USD trong năm 2018.

Về lý do yêu cầu gói thưởng lớn, Musk bày tỏ: "...chủ yếu là nhằm đảm bảo tôi có quyền bỏ phiếu thích hợp tại Tesla. Nếu tôi có 25% quyền biểu quyết thì tôi có sức ảnh hưởng nhưng quyết định của tôi vẫn có thể bị bác bỏ nếu số cổ đông chống nhiều gấp đôi số cổ đông thuận.

Trong khi đó, nếu tôi chỉ có 15% quyền biểu quyết hoặc thấp hơn, tỷ lệ thuận/chống sẽ quá bất lợi và khiến tôi dễ bị điều khiển bởi những nhóm có ý định đáng ngờ”.

Động thái gây áp lực lên HĐQT của Musk diễn ra vào thời điểm khó xử với cả đôi bên. Tesla đang có khởi đầu tồi tệ nhất trong lịch sử niêm yết của công ty. Vốn hoá của hãng xe điện đã bốc hơi 94 tỷ USD từ đầu năm 2024, một phần do tăng trưởng giảm tốc và biên lợi nhuận sụt giảm.

Gần đây Wall Street Journal còn đưa tin vị CEO sử dụng ma túy, khiến cho các giám đốc ở Tesla lo ngại. Elon Musk bác bỏ các cáo buộc.

Kết phiên 16/1, giá cổ phiếu Tesla tăng nhẹ 0,5%, vốn hóa đạt 699 tỷ USD. Tờ Bloomberg cho biết vốn hóa thị trường của Tesla đã tăng hơn 11 lần kể từ khi HĐQT thông báo gói thưởng dành cho Elon Musk vào tháng 1/2018. Nhưng mặt khác, nhà sản xuất xe điện này từng đạt mức vốn hóa cao nhất là hơn 1.200 tỷ USD trước khi Elon Musk mua Twitter.

Tổng giá trị các gói thưởng mà Tesla trao cho Elon Musk vào năm 2009, 2012 và 2018 và thương vụ mua lại Twitter đã biến vị CEO lắm tài nhiều tật thành một trong những người giàu nhất thế giới, nhưng cũng là người đầu tiên trong lịch sử mất 200 tỷ USD tài sản ròng.

Tài sản của Musk phục hồi vào năm ngoái khi giá cổ phiếu Tesla tăng gấp đôi và định giá công ty vũ trụ SpaceX tăng vọt. Theo Chỉ số Tỷ phú Bloomberg, Elon Musk là người giàu nhất thế giới hiện nay với giá trị tài sản ròng ước tính đạt 206,1 tỷ USD, cao hơn 15% so với người đứng ở vị trí thứ hai là Jeff Bezos.

Tiền hậu bất nhất

Việc Elon Musk tuyên bố ông không muốn phát triển Tesla thành công ty dẫn đầu về AI và robot là điều gây bất ngờ. Trong những năm qua, Musk đã nhiều lần khẳng định Tesla là công ty đi đầu trong hai lĩnh vực này.

Tesla cung cấp các sản phẩm bao gồm Autopilot và Full Self-Driving - cả hai đều là tính năng hỗ trợ người lái - và đang phát triển một robot hình người có tên Optimus.

Tháng 7/2023, Elon Musk cũng nói với các nhà phân tích rằng ông dự kiến Tesla sẽ chi hơn 1 tỷ USD trong năm tiếp theo cho Project Dojo. Dự án này có mục đích giúp Tesla gia nhập cuộc chơi trong lĩnh vực siêu máy tính nhằm phục vụ cho nhiều mục đích, bao gồm phát triển khả năng tự lái.

Cũng trong tháng đó, Elon Musk thông báo việc thành lập xAI, startup nhắm đến việc cạnh tranh với OpenAI do Microsoft hậu thuẫn và DeepMind của Google. Khi một nhà phân tích hỏi rằng liệu xAI sẽ trùng lặp, cạnh tranh hay nâng cao giá trị các nỗ lực AI của Tesla, Musk đáp là xAI sẽ có ích cho Tesla.

Ông Daniel Kollar, chuyên gia về lĩnh vực ô tô của công ty tư vấn Intralink, nhận xét: “Tesla là công ty ô tô, năng lượng hay AI? Nếu Tesla không phải công ty AI thì việc Elon Musk mở công ty mới cũng không có vấn đề gì”. Ông nói thêm: “Tuy nhiên, hành vi hay cách dùng từ của Musk không giúp ích gì cho bất kỳ công ty nào của ông".