ECB đau đầu trong kế hoạch cải cách chính sách tiền tệ lớn nhất trong gần 20 năm

Đây là lần đầu tiên toàn bộ Hội đồng Thống đốc của ECB gặp mặt trực tiếp kể từ khi dịch COVID-19 bùng phát, nhằm cải cách chính sách của ECB với một mục tiêu lạm phát mới, những phương thức đo lường nền kinh tế tốt hơn, và sự đồng thuận về cách giải quyết các vấn đề như biến đổi khí hậu và bất bình đẳng.

Cuộc họp tới đánh dấu giai đoạn cuối của quá trình đánh giá chính sách của ECB, bắt đầu 18 tháng trước, khi Chủ tịch Christine Lagarde công bố đợt đánh giá này vào tháng 1/2020, chưa đến ba tháng sau khi bà nhậm chức.

Trong số tám vấn đề được đưa ra ban đầu, biến đổi khí hậu, vốn là vấn đề mà bà Lagarde rất quan tâm, đã ngay lập tức trở thành một trong những nội dung gây chia rẽ nhiều nhất, trong đó nhiều người cho rằng ECB đang cố gánh lên vai nhiệm vụ đáng lẽ thuộc về các chính trị gia. Bên cạnh đó, mục tiêu lạm phát, dù là vấn đề có tính chuyên môn cao hơn, cũng có thể gây nhiều tranh cãi. Mục tiêu của ECB là dành nhiều tháng cho công tác phân tích và sẽ đưa ra kết quả vào cuối năm 2020.

Nhưng sau đó, dịch COVID-19 bùng phát và phá vỡ những kế hoạch trên. Tháng Ba năm ngoái là thời điểm nhiều thị trường sụp đổ, lệnh phong tỏa được ban hành mọi nơi, và các ngân hàng trung ương "vật lộn" để đưa ra hỗ trợ chính sách cho nền kinh tế đang bị tê liệt. Và chương trình mua trái phiếu lớn nhất từ trước đến nay của ECB đã được ban hành trong bối cảnh đó.

Một cuộc thảo luận về đợt đánh giá này, dự kiến diễn ra vào ngày 1/4/2020, đã bị hoãn lại sáu tuần và sau đó là vô thời hạn. Phải đến tháng Chín năm ngoái bà Lagarde mới thấy rằng cuộc khủng hoảng do dịch COVID-19 đã dịu xuống để tiếp tục công tác đánh giá, với thời điểm kết thúc dự kiến là một năm sau. Đây cũng là lúc số lượng vấn đề cần bàn luận được nâng lên con số 12, và vấn đề việc làm, dù đóng vai trò quan trọng đối với tiền lương và lạm phát, nhưng phải đến đầu năm 2021 mới được thêm vào ở vị trí thứ 13.

Hai vấn đề lớn gây nhiều tranh cãi là mục tiêu lạm phát và biến đổi khí hậu. Mục tiêu lạm phát là yếu tố quan trọng đối với chính sách tiền tệ. Đa số ý kiến đồng thuận rằng cần thay đổi mục tiêu lạm phát, nhưng bất đồng lại ở chỗ nên điều chỉnh đến mức nào. Nhiều người ủng hộ mức mục tiêu đúng 2%, trong khi số khác muốn có một mức cam kết cao hơn.

Biến đổi khí hậu cũng là một trong những nội dung đàm phán khó khăn nhất. Bà Lagarde muốn ECB đóng góp nhiều vào cuộc chiến này, và nhận được sự ủng hộ từ nhiều thành viên trong Hội đồng thống đốc, nhưng nhiều người vẫn lo ngại rằng nỗ lực này sẽ làm xao nhãng mục tiêu lạm phát. Nhiều ý kiến lại cho rằng việc ECB đấu tranh chống biến đổi khí hậu, chứ không phải các vấn đề khác như bất bình đẳng, là một điều vô lý.