Dòng vốn FDI ổn định đổ vào ASEAN: Việt Nam, Indonesia và Singapore là những quốc gia hưởng lợi chính

Chia sẻ về triển vọng của nền kinh tế ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng, ông Suan Teck Kin, Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB, cho rằng Việt Nam đang dần hòa nhập vào xu hướng kết nối chuỗi cung ứng đang diễn ra mạnh mẽ tại ASEAN.

Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào thương mại đối ngoại, với độ mở thương mại chiếm 162% GDP, Việt Nam trở thành quốc gia phụ thuộc vào thương mại nhiều thứ ba trong ASEAN.

Sự phụ thuộc này có nghĩa là Việt Nam được hưởng lợi đáng kể khi nhu cầu toàn cầu mạnh, nhưng sẽ chịu thiệt hại nhiều hơn trong thời kỳ suy thoái toàn cầu, như đã thấy vào năm 2023. Để giảm thiểu rủi ro này, cần phải đa dạng hóa.

Việt Nam, Indonesia và Singapore hưởng lợi chính khi FDI đổ vào ASEAN

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam vẫn mạnh mẽ, với hai năm liên tiếp đạt mức cao kỷ lục. Chỉ riêng trong 7 tháng đầu năm nay, Việt Nam đã thu hút 13 tỷ USD FDI thực hiện, với nguồn đầu tư mạnh mẽ từ các quốc gia như Singapore, Trung Quốc, HongKong và Nhật Bản.

"Xu hướng tích cực này cho thấy sự tin tưởng liên tục của nhà đầu tư và doanh nghiệp vào khả năng cạnh tranh và tiềm năng của Việt Nam", ông Suan Teck Kin nói.

Với cả khu vực ASEAN, chuyên gia từ USD cho rằng dòng vốn FDI ổn định đổ vào ASEAN do nhu cầu “Friend-shoring”/giảm rủi ro và đa dạng hóa.

Đông Nam Á là điểm đến lớn thứ hai của FDI trên toàn cầu, sau Mỹ. Năm 2023, dòng vốn FDI đổ vào Đông Nam Á tăng 1,2%, mặc dù FDI toàn cầu giảm. Singapore, Indonesia và Việt Nam là những nước tiếp nhận FDI hàng đầu trong khu vực, với các khoản đầu tư chủ yếu đến từ Hoa Kỳ, Trung Quốc, HongKong và Nhật Bản.

Triển vọng của Đông Nam Á vẫn tích cực, được thúc đẩy bởi các yếu tố như ổn định chính trị, đa dạng hóa kinh tế và nhu cầu giảm thiểu rủi ro. Hợp tác khu vực, thể hiện qua các sáng kiến ​​như Khu kinh tế Johor-Singapore, giúp tăng sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư bằng cách giảm va chạm và tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động xuyên biên giới.

Nhìn chung, vai trò của ASEAN như một bên chủ chốt trong thương mại và đầu tư toàn cầu được củng cố thông qua các hoạt động thương mại cạnh tranh, dòng vốn FDI đáng kể và các nỗ lực hợp tác khu vực đang diễn ra.

Dân số trẻ và đang tăng của ASEAN, cùng với sự giàu có về tài nguyên và năng suất, khiến nơi đây trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn. Cơ sở người tiêu dùng lớn và mức thu nhập tăng làm tăng sức hấp dẫn của khu vực đối với các nhà đầu tư muốn tận dụng tiềm năng tăng trưởng của khu vực.

Khu vực này có vị thế tốt để tận dụng những tiến bộ trong số hóa, AI và robot, có thể thúc đẩy hơn nữa sự phát triển kinh tế. Dân số trẻ và các thị trường mới nổi ở ASEAN được trang bị tốt hơn để áp dụng và tích hợp các công nghệ mới so với các nền kinh tế cũ và truyền thống.

Vị chuyên gia từ UOB, cho rằng xu hướng nhân khẩu học và kinh tế của ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng mang lại triển vọng đầy hứa hẹn về cơ hội tăng trưởng và đầu tư.

Tạo đà phát triển từ dòng vốn FDI

Chỉ ra cách để Việt Nam đón dòng vốn tỷ USD đang rút khỏi Trung Quốc tại một sự kiện mới đây, ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB Việt Nam cho hay xu hướng "Friend-shoring", kéo các chuỗi sản xuất về các nước thân thiện hơn, được coi là an toàn về chính trị và kinh tế hoặc có rủi ro thấp đang thể hiện rất rõ với khu vực ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng.

Năm 2023, dòng vốn FDI vào Trung Quốc sụt giảm khoảng 150 tỷ USD. Vậy luồng vốn này chạy đi đâu?, chuyên gia ADB đặt vấn đề cho rằng vốn FDI có thể chảy vào các quốc gia xung quanh, trong đó có Việt Nam.

Dựa vào bài học phát triển từ 4 "con rồng" châu Á gồm:Hàn Quốc, Đài Loan, HongKong và Singapore ông Hùng cho rằng FDI là một công cụ nhưng không nhất thiết là công cụ bắt buộc.

"Mỗi quốc gia đều cần định vị vị thế của mình và có thể có quyền lựa chọn dòng vốn FDI phù hợp, tức chất lượng FDI rất quan trọng. Chúng ta không nhất thiết phải theo đuổi những con số tăng trưởng về FDI, vì FDI không hẳn là mục tiêu cuối cùng mà chỉ là công cụ", ông nói.

Cùng thu hút FDI để làm nền tảng phát triển kinh tế nhưng Hàn Quốc và Đài Loan phát triển nhưng không quá phụ thuộc vào xuất khẩu, còn hai nước khá thành công trong việc là tận dụng FDI là HongKong và Singapore.

"Việt Nam cũng vậy, chúng ta có quyền lựa chọn là cái FDI nào phù hợp với FDI nào không phù hợp bởi đây chỉ là một công cụ để phát triển nhưng không bắt buộc", ông Hùng nói. 

Theo ông, để tạo đà phát triển từ nguồn vốn FDI cần kết nối chặt chẽ hơn giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp xuất khẩu. Bên cạnh đó, cần tạo ra môi trường để doanh nghiệp nội địa lớn lên và khi lớn lên sẽ tham gia sâu hơn vào các chuỗi xuất nhập khẩu của khu vực FDI.