Đề xuất mức lãi suất ưu đãi vay mua nhà ở xã hội 3 - 3,5%/năm

Trong văn bản trình Thủ tướng Chính phủ mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) đã đưa ra những nhận định và đề xuất xoay quanh lãi suất ưu đãi vay mua NƠXH (NƠXH) 4,8%.

Vẫn còn nhiều bất cập

Theo đánh giá của HoREA, đây là lần đầu tiên kể từ ngày Luật Nhà ở 2014 có hiệu lực đến nay, Chính phủ áp dụng thống nhất mức lãi suất cho vay mua NƠXH tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) và tại các tổ chức tín dụng (TCTD) do Nhà nước chỉ định là 4,8%/năm.

Trước đó, giai đoạn 2016 - 2020, hàng năm Thủ tướng quyết định mức lãi suất cho vay NƠXH tại NHCSXH là 4,8%/năm; Ngân hàng Nhà nước (NHNN) quyết định mức lãi suất cho vay NƠXH tại các TCTD tương đương 5%/năm.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện chính sách tài chính, tín dụng ưu đãi NƠXH giai đoạn 2015 - 2020, Hiệp hội vẫn nhận thấy có nhiều mặt hạn chế, bất cập. 

Theo đó, chủ đầu tư dự án NƠXH không được vay ưu đãi tín dụng, phải vay thương mại với lãi suất khoảng 9%/năm và chi phí này được tính vào giá bán, giá cho thuê, giá thuê mua NƠXH. 

Điều này dẫn đến đơn giá NƠXH lên đến khoảng 18 - 20 triệu đồng/m2, tăng cao so với đơn giá 13 - 15 triệu đồng/m 2 trong giai đoạn 2011 - 2015.

Đồng thời, do thiếu vốn nên nguồn cung dự án NƠXH bị sụt giảm rất lớn, kéo theo tình trạng thiếu sản phẩm NƠXH làm cho người có thu nhập thấp đô thị càng khó tạo lập NƠXH hơn.

Bên cạnh đó, người mua, thuê mua NƠXH dường như không tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi để mua, thuê mua NƠXH. Trong 5 năm qua, nguồn vốn ngân sách nhà nước gần như chưa được bố trí để tái cấp vốn, hoặc cấp bù lãi suất cho NHCSXH và 4 ngân hàng thương mại do NHNNchỉ định thực hiện chính sách NƠXH.

HoREA chỉ ra rằng, pháp luật về nhà ở quy định chủ đầu tư dự án NƠXH chỉ để cho thuê được hưởng ưu đãi nhiều hơn về thuế, nhưng trên thực tế chưa được áp dụng. Quy định còn có nhiều cất cập trong thực hiện yêu cầu gửi tiết kiệm NƠXH tại Ngân hàng chính sách xã hội để người dân được vay lãi suất ưu đãi.

Đề xuất mức lãi suất vay mua nhà ở xã hội khoảng 3- 3,5%/năm

Trước những bất cập nêu trên, Hiệp hội đã đề nghị Chính phủ làm việc với Ủy ban thường vụ Quốc hội ghi nhận “Danh mục chi thực hiện chính sách NƠXH” vào Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội “Về danh mục ưu tiên sử dụng vốn ngân sách đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025”.

Điều sẽ sẽ tạo điều kiện để có nguồn ngân sách tái cấp vốn, cấp bù lãi suất cho NHCSXH và các ngân hàng Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank, có nguồn vốn “mồi” từ ngân sách nhà nước để thực hiện chính sách NƠXH với chủ đầu tư và người mua nhà.

Bên cạnh đó, Chính phủ và NHNN cần chấp thuận cho chủ đầu tư dự án NƠXH được vay vốn tín dụng ưu đãi tại NHCSXH và tại 4 NHTM trên thay vì vay thương mại với lãi suất cao như hiện tại.

Về lâu dài, khi nền kinh tế phát triển mạnh hơn, HoREA đề nghị Chính phủ xem xét áp dụng mức lãi suất ưu đãi vay mua NƠXH khoảng 3 - 3,5%/năm để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người có thu nhập trung bình, thu nhập thấp đô thị, như nhiều nước đã thực hiện.

Hiệp hội đề xuất NHNN trình Thủ tướng xem xét quyết định về lãi suất cho vay ưu đãi 4,8%/năm, áp dụng cho cả người mua NƠXH và nhà ở thương mại theo Nghị quyết 02 ngày 7/1/2013 của Chính phủ (gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng), để đảm bảo tính thống nhất và liên tục của chính sách.

Về quy định phải gửi tiết kiệm tại NHCSXH để được vay vốn ưu đãi mua, thuê mua NƠXH được HoREA đề nghị tạm dừng, trước mắt áp dụng cho năm 2021 và có thể xem xét kéo dài thêm thời gian tạm dừng.

Hiệp hội cũng kiến nghị thực hiện quy định chủ đầu tư dự án NƠXH chỉ để cho thuê được hưởng ưu đãi nhiều hơn về thuế, được giảm 70% thuế suất thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp.