Đề xuất miễn thuế 3 năm cho hộ kinh doanh lên doanh nghiệp

Tại hội thảo "Bức tranh kinh tế Việt Nam 2025 và những chính sách kinh tế cần quan tâm" sáng 25/3, ông Đậu Anh Tuấn, Phó tổng thư ký, Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi sang doanh nghiệp là một trong các nội dung đang được thảo luận trong Nghị quyết sắp ra đời của Bộ Chính trị về kinh tế tư nhân.

Theo ông Tuấn, chuyển sang mô hình doanh nghiệp giúp hộ kinh doanh nâng cao tính chuyên nghiệp và cạnh tranh. "Chúng ta có thể mạnh dạn miễn thuế 3 năm cho các hộ kinh doanh trở thành doanh nghiệp", ông đề xuất.

Tuần trước, tại một tọa đàm về kinh tế tư nhân, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cũng nêu ý tưởng miễn thuế thu nhập trong 3-5 năm đầu cho hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp siêu nhỏ, để nuôi dưỡng nguồn thu. Đồng thời, đơn giản hóa thủ tục thành lập và có hỗ trợ về kế toán, quản lý.

Bà Lý Kim Chi, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP HCM, đồng tình ý tưởng hỗ trợ thuế để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp. Bà ví dụ TP HCM có khoảng 400.000 hộ kinh doanh. Trong số này, thực tế đang hoạt động khoảng 230.00-270.000. Đặc biệt, hơn 20.000 hộ đã hoạt động rất hiệu quả và phát triển bền vững hàng chục năm qua.

"Nếu các hộ này được hỗ trợ, dẫn dắt và tạo điều kiện để chuyển lên thành doanh nghiệp bằng cách miễn giảm thuế và cơ chế kế toán tối giản nhất, địa phương sẽ có ngay lực lượng doanh nghiệp mới rất hùng hậu", bà Chi nói.

Cả nước hiện có khoảng 5,2 triệu hộ kinh doanh, góp hơn 24% vào GDP và được các chuyên gia đánh giá là "xương sống" trong nhiều ngành, lĩnh vực, từ công - nông nghiệp đến thương mại - dịch vụ, nhưng đồng thời đang "manh mún". Trong số này, chỉ khoảng 2,1 triệu hộ đăng ký kinh doanh, nộp thuế đầy đủ.

Hơn 3 triệu hộ còn lại chưa đăng ký và chủ yếu nộp thuế khoán. Theo ông Lực, cơ chế thuế khoán nhanh và gọn, nhưng không minh bạch, dễ dẫn đến thất thu ngân sách và tạo ra cơ chế "xin – cho". Do đó, cần khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp.

Nhận định về kinh tế tư nhân nói chung, ông Đậu Anh Tuấn đánh giá dù có nhiều chính sách hỗ trợ, khu vực này vẫn gặp nhiều hạn chế như quy mô nhỏ, thiếu doanh nghiệp đầu đàn, liên kết và sức cạnh tranh yếu, dù chiếm khoảng 51% GDP, 80% tổng số lao động nền kinh tế và góp hơn 30% ngân sách.

Vì vậy, theo ông Tuấn, một trong những giải pháp Nghị quyết đang thảo luận là, xác định kinh tế tư nhân như động lực quan trọng nhất của nền kinh tế. Tạo điều kiện thuận lợi hơn cho khối này sẽ đóng góp đáng kể vào tăng trưởng chung.

Theo định hướng, ngoài khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, chính sách sắp tới sẽ đề ra chiến lược và hỗ trợ cụ thể cho từng nhóm quy mô doanh nghiệp tư nhân.

Trong đó, doanh nghiệp lớn giải quyết các bài toán lớn, chương trình quốc gia, có thể hưởng cơ chế "đặt hàng", "luồng xanh" cho dự án trọng điểm, ưu tiên ngành chiến lược như AI, chip bán dẫn. Doanh nghiệp vừa và nhỏ tận dụng lợi thế số lượng, tính đa dạng, khả năng thích ứng để hình thành chuỗi liên kết. Họ sẽ được hỗ trợ tài chính, quỹ đầu tư, kết nối FDI, xuất khẩu.

Phát biểu tại Lễ công bố Hàng Việt Nam chất lượng cao 2025 chiều 25/3, bà Nguyễn Thị Lệ, Chủ tịch HĐND TP HCM cho biết khu vực tư nhân chiếm tới 77% cơ cấu kinh tế địa phương. Năm 2024, hơn 67% trong hơn 395.000 tỷ đồng tổng vốn đầu tư toàn xã hội trên địa bàn đến từ khu vực tư nhân.

Bà Lệ nói đầu tàu kinh tế cam kết thực hiện định hướng hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường đầy đủ, giảm thiểu sự can thiệp hành chính, loại bỏ cơ chế "xin - cho", thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và đặc biệt là "xóa bỏ mọi rào cản, không phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế".

Thành phố cũng đang xây dựng các thiết chế hỗ trợ doanh nghiệp như Trung tâm Đổi mới sáng tạo, Trung tâm Chuyển đổi số, Trung tâm Công nghiệp 4.0 nhằm đồng hành và tiếp sức cho doanh nghiệp nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh, thực hiện chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, theo bà Lệ.