'Không để tiền vốn giá rẻ đổ vào các lĩnh vực đầu cơ như BĐS, chứng khoán'
Chiều 8/11, Quốc hội tiếp tục phiên thảo luận về tình hình kinh tế xã hội, ngân sách Nhà nước và công tác phòng chống dịch COVID-19.
Tại hội trường, Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho biết qua 4 tháng cách ly nghiêm ngặt phòng dịch, kinh tế Việt Nam rơi thẳng đứng từ mức tăng trưởng dương 6,61% quý II xuống -6,17% trong quý III, hàng chục nghìn doanh nghiệp (DN) đã phải đóng cửa sau mỗi 1 tháng và hàng nghìn người lao động mất việc làm phải rời thành phố trở về quê. Sức chống chịu của nền kinh tế rất yếu, tiềm lực của các DN đang bị suy kiệt.
Để kinh tế Việt Nam không bị lỡ nhịp với đà phục hồi của kinh tế thế giới, ông Cường cho rằng các DN không chỉ cần thêm nguồn lực để phục hồi trở lại mà còn cần vượt lên đặt chân vào khâu sản xuất có giá trị cao trong bối cảnh thế giới đang phân phối lại chuỗi cung ứng.
Theo ông, DN và nền kinh tế cần được tăng cường nguồn lực đầu tư theo hai hướng.
Thứ nhất cần có chính sách cấp bù lãi suất để các DN được vay vốn mới mức lãi suất tương đương tỷ lệ lạm phát. Ông cho rằng hoạt động kinh doanh của DN sau đại dịch còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, mức lợi nhuận khó có thể bù đắp được chi phí lãi suất vay cao như thị trường.
Đồng thời, ông Cường cho rằng phải tăng cường trích lập quỹ dự phòng rủi ro trong bối cảnh nợ xấu đang tiềm ẩn, gia tăng.
Theo đại biểu, nếu ngân sách dành ra 30.000-40.000 tỷ để cấp bù thì Việt Nam sẽ có 1 triệu tỷ đồng tiền vốn lãi suất thấp để giúp DN phục hồi. Kèm theo đó, phải có cơ chế kiểm soát để các DN đều được tiếp cận nguồn vốn vay giá rẻ, không để tiền vay ngân hàng chạy vòng quanh trở thành tiền gửi để kiếm lời từ chênh lệch lãi suất, hoặc không để tiền vốn giá rẻ đổ vào các lĩnh vực đầu cơ tài sản như bất động sản, chứng khoán.
Thứ hai, bên cạnh giải pháp kích cầu truyền thống là đẩy mạnh các hoạt động đầu tư công, cần có giải pháp mới mang tính khác biệt là đặt hàng để các DN trong nước đầu tư, phát triển các sản phẩm ưu tiên, tạo đột phá cho phát triển.
Theo ông Cường, có ba lĩnh vực cần ưu tiên đặt hàng. Một là đường sắt, các đô thị lớn đang rất cần phát triển tuyến đường sắt đô thị.
Ông cho rằng không thể cứ đi vay tiền về để thuê các nhà đầu tư nước ngoài xây dựng các tuyến đường sắt đô thị riêng lẻ. Hệ lụy không chỉ là những vướng mắc nhãn tiền như vừa qua mà còn đang để lại hậu quả lâu dài do tính không đồng bộ, thiếu tính kết nối, và phải phụ thuộc lâu dài vào những nhà cung cấp nước ngoài.
"Nếu được Chính phủ đặt hàng và cam kết giành thị phần, các nhà đầu tư trong nước sẽ hợp tác và mua lại công nghệ của các nhà đầu tư nước ngoài, kết hợp các thành tựu của công nghiệp 4.0, Việt Nam sẽ có ngành công nghiệp đường sắt hiện đại của riêng mình", ông nói.
Ngoài ra, kinh tế biển là lĩnh vực đầy tiềm năng chưa được khai thác, ông Cường đề xuất Chính phủ cần đặt hàng để hình thành nên các tổ hợp đầu tư phát triển hậu cần vận tải biển, bắt tay kết nối với các cảng quốc tế bên bờ Thái Bình Dương để biến Vân Phong trở thành trung tâm trung chuyển, vận tải biển quốc tế.
Lĩnh vực thứ ba là công nghệ số, ông cho rằng cần có hạ tầng công nghệ số. Nếu được Chính phủ đặt hàng, đội ngũ kỹ sư tin học, công nghệ của Việt Nam thừa sức phát triển các sản phẩm để khẳng định vị thế của Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ số.
Về nguồn lực để hỗ trợ lãi suất và đặt hàng cho các dự án đầu tư mang tính đột phá, đại biểu cho hay Việt Nam may mắn đang có dư địa rất lớn để tăng nguồn lực đầu tư, khi mà những năm qua Việt Nam đã nỗ lực để đưa tỷ lệ nợ công xuống thấp còn 43,7% so với mức trần là 60%.
Do vậy, ông Cường đề xuất nên điều chỉnh tăng mức bội chi ngân sách tăng thêm từ 2-3% so với kế hoạch đặt ra trong 2-3 năm. Việc này giúp nước ta có nguồn lực để thực hiện các kế hoạch phục hồi và đầu tư bứt phá.
"Việc tăng nợ công để trợ cấp toàn dân như một số nước trên thế giới vẫn làm là điều không phù hợp đối với điều kiện kinh tế xã hội Việt Nam. Song việc vay nợ công không phải để cho tiêu dùng mà để tăng đầu tư tạo ra những đột phá cho phát triển là điều mà nhà tư bản lớn vẫn thường lựa chọn.
Phát hành trái phiếu Chính phủ để vay nợ công là giải pháp nên được lựa chọn, không chỉ nhằm khai thác các nguồn lực đầu tư trong nước mà còn thu hút dòng tiền nhàn rỗi, góp phần kiểm soát lạm phát", ông phát biểu.
