Đẩy lùi tín dụng đen bằng tín dụng ngân hàng: còn nhiều khó khăn
Tín dụng đen bùng nổ
Thời gian gần đây, cho vay tiêu dùng tại Việt Nam là một lĩnh vực kinh doanh đang có tốc độ phát triển nhanh, đáp ứng tốt nhu cầu tài chính của các cá nhân. Các sản phẩm cho vay tiêu dùng ngày càng được hoàn thiện và phân phối rộng khắp nhờ sự năng động của các ngân hàng và các công ty tài chính (CTTC) tiêu dùng.
Tuy nhiên, bên cạnh hệ thống TCTD chính thức có sự quản lí của Nhà nước thì hệ thống cho vay tiêu dùng phi chính thức, hay còn gọi là tín dụng đen cũng bùng nổ và tạo ra nhiều tạo ra hệ lụy xấu với xã hội.
Phát biểu tại tọa đàm 'Phát triển Tín dụng tiêu dùng – Giải pháp đẩy lùi tín dụng đen', ông Nguyễn Tú Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ Ngân hàng Nhà nước cho biết tình trạng tín dụng đen bùng nổ mạnh mẽ ở nước ta cho thấy nhu cầu về các khoản vay nhỏ, cấp bách của người dân rất lớn trong khi các khoản vay truyền thống chưa đáp ứng được.
Mặt khác, hệ lụy của tín dụng đen là rất lớn đối với xã hội, nhiều gia đình rơi bào cùng quẫn bởi dính vào tín dụng đen. Do đó, phát triển TDTD sẽ cũng cấp cho người dân nhiều lựa chọn hơn và giảm bớt nhu cầu đối với tín dụng đen và hệ lụy của loại hình này mang lại.
Các chuyên gia tại hội nghị (Ảnh: Quang Hưng)
Theo TS. Cấn Văn Lực dẫn số liệu của StoxPlus cho thấy, 47% người Việt có tham gia vay tiền, nhưng chỉ có 18,5% là vay từ những tổ chức tín dụng, ngoài ra là vay từ người thân, bạn bè hoặc tín dụng đen. Một trong những lý do mà nhiều người Việt trẻ ngại vay từ ngân hàng là vì điều kiện cho vay chặt chẽ, yêu cầu nhiều giấy tờ chứng minh, thủ tục thẩm định lâu, cần tài sản thế chấp.
Trong khi đó, tỉ trọng cho vay tiêu dùng hiện nay tại Việt Nam chiếm 19,4% tổng dư nợ nền kinh tế năm 2018 (so với tỷ trọng 21% của Trung Quốc hay 34,6% của ASEAN-5); trong đó, dư nợ tín dụng của các CTTC chỉ chiếm có 8%. Hơn nữa, thị trường nông thôn, vùng ven với khoảng 60 triệu dân vẫn còn đang bị bỏ ngỏ do các tổ chức tín dụng vẫn chưa có nhiều cơ hội tiếp cận với khách hàng tại đây.
Từ những thông tin trao đổi trên, các chuyên gia đều cho rằng, hiện nay, việc phát triển TDTD là giải pháp tốt nhất để đẩy lùi tệ nạn tín dụng đen. Tuy nhiên, để TDTD phát triển và hoàn thành tốt nhiệm vụ này, thì không chỉ cần một hành lang pháp lí thông thoáng mà còn cần sự vào cuộc của nhiều thành phần xã hội.
Chuyên gia hiến kế phát triển tín dụng tiêu dùng, đẩy lùi tín dụng đen
Bàn về giải pháp để phát triển thị trường tài chính tiêu dùng, ông Trần Minh Hải, Giám đốc điều hành công ty luật BASICO cho rằng cần cấp phép thành lập mới các tổ chức tài chính, tín dụng để tăng nguồn cung, đáp ứng nhu cầu của người dân. Đây là nhu cầu thiết thực với sự sẵn sàng tham gia thị trường nhiều tổ chức định chế tài chính trong và ngoài nước.
Ngoài ra, theo TS. Trần Kim Anh, Phó Vụ trưởng Vụ CSTT, Ban Kinh tế Trung Ương, cần phải mở rộng mạng lưới hoạt động của các TCTD ở những địa bàn có mạng lưới ngân hàng chưa tương xứng với nhu cầu của người dân, nhất là những địa bàn đang là điểm nóng về tín dụng đen.
Về phía các công ty tài chính, những tổ chức đang dẫn đầu về tín dụng tiêu dùng hiện nay cho rằng đẩy mạnh công nghệ tự động hóa quy trình, sáng tạo các sản phẩm mới là mấu chốt để tạo sự khác biệt để cạnh tranh với "tín dụng phi chính thức".
Cụ thể, ông Nguyễn Thanh Phúc, Phó Tổng Giám đốc FE Credit cho biết hiện số lượng các TCTD và mạng lưới đã phủ khắp cả nước. Đơn cử, FE Credit có hơn 12.000 điểm bán hàng và gần 8.500 đối tác trên toàn quốc.
Trong khi ông Trịnh Bá Việt Xô, Trưởng phòng quản lí Home Credit cho rằng bản thân các công ty tài chính tiêu dùng cũng cần đẩy mạnh chiến dịch truyền thông để người dân biết đến nhiều hơn, đồng thời mở rộng mạng lưới và các điểm bán hàng để đội ngũ nhân viên luôn sẵn sàng tư vấn theo nhu cầu của người dân. Theo đó, khi người dân có đầy đủ thông tin và có thêm lựa chọn, họ sẽ giảm dần thói quen tìm đến tín dụng đen.
