​Đánh thuế người có nhiều nhà thế nào?

Như Tuổi Trẻ đã thông tin, Bộ Tài chính đã giao Vụ chính sách thuế nghiên cứu, tính toán đánh thuế với nhà, nhất là những nhà thứ 2, thứ 3 trở lên, trong bối cảnh ngân sách khó khăn và các nước cũng đã tính thuế này từ rất lâu rồi.

Nhiều câu hỏi phải làm rõ?

TS, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong đánh giá việc đánh thuế người có nhiều nhà không phải là mới trên thế giới, tại VN cũng đã từng bàn thảo nhiều lần nhưng chưa đi đến sự thống nhất.

“Phải làm rõ nhiều câu hỏi trước khi tiến hành thu thuế từ căn nhà thứ hai của người dân. Nhà triệu đô ở giữa thủ đô và căn nhà nhỏ giữa miền núi xa xôi thì không thể so sánh được về giá trị. Vậy thì đánh thuế vào số lượng nhà hay giá trị thật sự của nhà? Nhà giá trị tối thiểu bao nhiêu thì phải chịu thuế, mức nộp là bao nhiêu?

Mặt khác, nếu một người có nhiều nhà và muốn bán đi nhưng bán hoài không ai mua thì làm thế nào? Đó là chưa kể nhiều doanh nghiệp xây xong dự án nhà ở lại không bán, giữ lại một ít thì đó là tài sản của doanh nghiệp hay của chủ doanh nghiệp…?”, ông Phong đặt câu hỏi.

Theo TS Nguyễn Minh Phong, cần phải trả lời rõ ràng những câu hỏi này trước khi tiến hành thu thuế để tránh những bức xúc, khúc mắc không hay trong quá trình thực hiện.

Theo một chuyên gia tài chính, việc đánh thuế tài sản phải được nghiên cứu kỹ và xác định rõ mục tiêu thu để tăng thu hay thu để quản lý. Sau khi xác định được mục tiêu thu thì mới tính đến mức thu là bao nhiêu, thu như thế nào.

Mặt khác, việc đánh thuế tài sản cần dựa trên nguyên tắc công bằng, không thể chỉ nhắm vào một đối tượng nào đó.

Ảnh minh họa: Tự Trung

Kinh nghiệm từ Mỹ

TS, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu nhận định việc đánh thuế tài sản bất động sản thứ hai trở đi là hợp lý và mang đến những tác động tích cực như tránh được nạn đầu cơ lớn trong thị trường bất động sản, người cần không mua nổi, người sở hữu quá nhiều.

Bên cạnh đó, điều này cũng sẽ tạo nên sự công bằng xã hội, người giàu hơn chịu thuế cao hơn, đóng góp nhiều hơn vào ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, theo ông Hiếu, vẫn còn những hạn chế cần phải tính toán đến của việc này.

“Theo tôi, việc đánh thuế bất động sản thứ hai của một người sẽ phần nào hạn chế việc kinh doanh bất động sản. Nếu thị trường bất động sản chỉ có người mua nhà để ở thì sẽ không tạo nên tính thanh khoản. Những nhà đầu tư giao dịch bất động sản sẽ góp phần tạo nên sự sôi động và tính thanh khoản cho thị trường này.

Về mặt công bằng xã hội thì nếu chỉ nhắm đến những người sở hữu nhiều hơn một căn nhà thì liệu có hợp lý không khi có rất nhiều những nhà đầu tư, kinh doanh, sở hữu tài sản ở những lĩnh vực khác trên thị trường?”, ông Hiếu đặt vấn đề.

Theo chuyên gia, TS Nguyễn Trí Hiếu thì không nên đánh thuế trên giá trị bất động sản mà chỉ đánh thuế đất.

“Thuế đất của VN hiện còn rất thấp, có thể điều chỉnh theo hướng tăng lên, thay vì đánh thuế vào giá trị bất động sản thứ hai, thứ ba... của người sở hữu”, TS Nguyễn Trí Hiếu nêu đề xuất.

Dẫn lại kinh nghiệm từ Mỹ, ông Hiếu cho biết mỗi địa phương ở đây có mức thuế suất riêng, mức thuế suất này điều chỉnh bởi chính quyền sở tại. Những khu nhà dành cho người thu nhập cao luôn phải chịu thuế cao hơn so với khu nhà dành cho người thu thập thấp hơn.

Bên cạnh đó, với những người mua căn nhà đầu tiên, tiền lãi trả cho khoản vay từ ngân hàng được lấy từ thu nhập sẽ không phải chịu thuế. Chính sách miễn thuế này sẽ không áp dụng từ căn nhà thứ hai trở đi.

“Chính sách thuế ở Mỹ hỗ trợ những người mua nhà đầu tiên bằng cách đánh thuế đất, không đánh thuế trên giá trị bất động sản, miễn thuế tiền trả lãi ngân hàng…

Điều này tạo ra sự công bằng rằng người có tiền mua bất động sản thứ hai trở lên thì phải đóng góp nhiều hơn cho ngân sách quốc gia.

Ngoài ra, thị trường bất động sản cũng luôn sôi động, tiền thuế quốc gia thu được cũng nhiều hơn. VN có thể tham khảo cách này này”, chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu nói.

Hy vọng đánh thuế để giá nhà trở về “mặt đất”

Đó là ý kiến của anh Tuấn, bạn đọc báo Tuổi Trẻ về thông tin đang nghiên cứu đánh thuế căn nhà thứ hai trở lên.

Nhiều bạn đọc cũng bày tỏ niềm hy vọng việc đánh thuế này sẽ khiến giá nhà không còn ngoài tầm với của người dân lao động, tránh tình trạng đầu cơ, bong bóng bất động sản.

“Tôi ủng hộ chủ trương này. Bởi nhiều người “ôm” nhà dự án, xong không ở lại đi bán kiếm lời. Trong khi người có nhu cầu nhà ở thật sự thì muốn mua cũng khó”, bạn Phú Sanh viết.

Anh Minh Huy đề xuất đánh thuế căn nhà thứ hai trở lên phải căn cứ vào tổng diện tích đất người đó sở hữu và số người trong hộ khẩu. Nếu nhiều nhà mà tổng diện tích đất sở hữu quá nhỏ thì không cần đánh thuế. Mặt khác việc kiểm tra nhân khẩu cũng để đảm bảo người nhiều nhà không tẩu tán tài sản cho vợ, con đứng tên.

Ủng hộ việc đánh thuế người có nhiều nhà nhưng nhiều bạn đọc cũng lưu ý phải tiến hành một cách khoa học, dứt khoát, tránh gây bức xúc, chây ỳ trong khi thực hiện.