Đại biểu Quốc hội kiến nghị Bộ Công an điều tra một số vụ đấu giá đất được dư luận quan tâm

Phát biểu ý kiến tại phiên thảo luận về phát triển KTXH và ngân sách Nhà nước diễn ra sáng 1/6, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) đã nêu 4 vấn đề về những góc khuất, những tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất thời gian qua. 

Thứ nhất là tình trạng thắng thầu bỏ cọc, thổi giá đất lên cao. Đây không phải là chuyện hiếm trong đấu giá đất ở Việt Nam với muôn vàn lý do. Không ít nhà đầu tư đã lợi dụng chiêu trò này, thắng với mức giá cao chót vót nhằm kích giá đất, thổi giá đất để thao túng thị trường, làm lợi cho một nhóm thiểu số. Việc trả giá quá cao rồi bỏ cọc như vụ việc vừa qua đã dẫn đến nhiều hệ lụy.

Lấy ví dụ ở Thủ Thiêm, bà Thủy cho biết, ngay sau cuộc đấu giá đất, nhiều nhà đầu tư đã lợi dụng giá trúng thầu mà thực chất là giá ảo để “té nước theo mưa”, đấy giá đất, giá nhà tại TP HCM tăng cao và kịp thời bán ra một số lượng lớn nhà, đất mà họ đã mua gom trước đó.

Có những nhà đầu tư thì lợi dụng thông tin để nâng giá trị cổ phiếu của mình. Nguy hiểm hơn, còn có doanh nghiệp đánh võng giá trị tài sản bảo đảm cho các khoản vay ngân hàng mà nếu thực hiện trót lọt là có thể “rút ruột” các ngân hàng. 

Đáng lưu ý, bà Thủy cho rằng, việc giá đất bị đẩy lên quá cao đến mức ảo sẽ khiến cho giấc mơ an cư của những người thu nhập thấp ngày càng trở nên xa vời. 

Thứ hai là tình trạng “quân xanh quân đỏ” thông đồng dìm giá. Cụ thể, việc bắt tay nhau dìm giá, mua rẻ tài sản của Nhà nước, nhất là đất đai diễn ra tại nhiều phiên đấu giá. Việc thông đồng có thể được diễn ra giữa những người tham gia đấu giá với nhau hay còn gọi là “quân xanh quân đỏ” để lót đường cho một nhà đầu tư đã định sẵn với giá rẻ. Và giá trị thực của nhiều lô đất đã bị những nhóm này dìm xuống. 

Ngoài ra, Đại biểu này cho biết, việc dìm giá còn có cả thủ đoạn sử dụng xã hội đen để đe dọa những người tham gia đấu giá khiến cho họ sợ hãi bỏ cuộc, rút hồ sơ. Khi đó, cuộc đấu giá thực chất chỉ còn có một người tham gia. Và giá của những lo đất đó như thế nào là do những đối tượng này thao túng và mức giá này thường thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường, chỉ cao hơn giá khởi điểm không đáng kể. 

“Có thể nói, những thủ đoạn này đã gây thiệt hại rất lớn cho tài sản của Nhà nước, không chỉ đơn thuần là vi phạm về quy định đấu giá, đấu thầu”, Đại biểu nói.

Thứ ba là tình trạng bắt tay ngầm, rút ruột của Nhà nước. Đại biểu này cho biết, theo phản ánh của giới kinh doanh bất động sản thì dù là ở mức độ vi phạm đơn giản, sẽ không thể tác động được vào cuộc đấu giá nếu không có “tay trong” cung cấp, tiết lộ thông tin thì mới có thể tổ chức quây thầu, vây thầu với giá rẻ. Ở mức độ vi phạm nghiêm trọng hơn thì đó là sự cấu kết với những người có thẩm quyền để tạo nhóm lợi ích, rút ruột của Nhà nước từ các phiên đấu giá. 

Ví dụ như vụ án ở Hà Nội mới đây, các đối tượng đã bắt tay với những người có trách nhiệm để điều chỉnh giá đất rẻ hơn gần một nửa so với giá ban đầu, từ 500 tỷ đồng xuống còn 300 tỷ đồng. Đến nay, vụ án này đã có 8 bị can bị khởi tố, trong đó có hai bị can là cán bộ của Ban Quản lý dự án. Tuy nhiên, dư luận băn khoăn liệu còn nhiều vụ tương tư như thế này vẫn chưa bị phát hiện hay không?

Thứ tư là tình trạng “móc ngoặc” trong thẩm định giá. Đại biểu cho biết, thẩm định giá là một khâu vô cùng quan trọng trong đấu giá đất. Tuy nhiên, nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng, pháp luật đã trao cho tổ chức này chức năng quá lớn, song cơ chế kiểm soát lại hết sức lỏng lẻo. Và đây chính là một trong những dẫn đến nhiều sai phạm trong thẩm định giá nói chung và thẩm định giá đất nói riêng trong thời gian vừa qua. 

Từ các dự án được đưa ra xử lý vừa qua cho thấy, cùng là hành vi móc ngoặc giữa thẩm định viên và các tổ chức cá nhân trong đấu giá nhưng đối với những gói thầu mua sắm trang thiết bị trả bằng ngân sách Nhà nước thì giá được thẩm định lại cao hơn rất nhiều so với giá thực. 

Còn đối với những lô đất của Nhà nước đưa ra đấu giá thì trong nhiều trường hợp, giá được thẩm định đưa ra lại đến mức rất rẻ. Và mục đích cuối cùng của những trường hợp đẩy giá hay dìm giá này đều là để “rút ruột”, gây thiệt hại cho Nhà nước và làm lợi cho một nhóm thiểu số. 

“Những chiêu trò quân xanh quân đỏ, thông đồng dìm giá, thắng thầu bỏ cọc, đánh võng giá đất, thổi giá đất nêu trên đã gây ra những hệ lụy rất lớn với kinh tế xã hội. Do đó, cần phải mạnh tay xử lý. Do đó, tôi kiến nghị Chính phủ cần phải tăng cường kiểm soát chặt chẽ hơn nữa và tăng cường chỉ đạo thanh tra, kiểm tra thường xuyên hơn đối với hoạt động này. Tôi cũng kiến nghị Bộ Công an chọn một số phiên đấu giá đất được dư luận quan tâm vừa qua để xác minh, điều tra, làm rõ”, Đại biểu kiến nghị.