Cựu Bộ trưởng Rishi Sunak được chọn làm Thủ tướng Anh

Ông Rishi Sunak, cựu Bộ trưởng Bộ Tài chính, đã được chọn để kế nhiệm bà Liz Truss làm Thủ tướng Anh. Đây là nhà lãnh đạo thứ ba của Anh trong vài tháng qua.

Sắp tới, ông Sunak sẽ phải giúp đất nước vượt qua cuộc khủng hoảng kinh tế được khuếch đại bởi các chính sách của người tiền nhiệm.

Theo SCMP, ông Sunak được bầu làm lãnh đạo mới của Đảng Bảo thủ vào ngày 24/10 sau khi cựu Thủ tướng Boris Johnson rút lui khỏi cuộc đua và Chủ tịch Hạ viện Penny Mordaunt kết thúc chiến dịch tranh cử của mình ngay trước khi các đề cử được công bố.

Trong một bài phát biểu ngắn vào chiều cùng ngày, ông Sunak bày tỏ: “Được phụng sự và cống hiến cho đất nước mà mình mang ơn rất nhiều là đặc ân của tôi".

“Vương quốc Anh là một đất nước tuyệt vời, nhưng chắc chắn chúng ta đang phải đối mặt với thách thức kinh tế nghiêm trọng. Bây giờ chúng ta cần sự ổn định và thống nhất”, ông tiếp lời.

“Ưu tiên hàng đầu của tôi lúc này là giúp Đảng Bảo thủ và đất nước của chúng ta xích lại gần nhau, vì đó là cách duy nhất để chúng ta vượt qua thách thức... và xây dựng một tương lai tốt đẹp, thịnh vượng hơn cho con cháu mình. Tôi sẽ dốc sức làm việc vì người dân Anh”, ông Sunak nhấn mạnh.

Ông sẽ chính thức trở thành Thủ tướng sau khi gặp vua Charles và được yêu cầu thành lập chính phủ. Buổi gặp mặt nhiều khả năng sẽ diễn ra trong hôm nay (ngày 25/10 theo giờ địa phương).

Ông Sunak (42 tuổi) sẽ là người gốc Ấn đầu tiên trở thành Thủ tướng Anh. Ông sinh năm 1980 tại thành phố Southampton - nơi cha ông làm bác sĩ và mẹ điều hành một hiệu thuốc.

Theo SCMP, ông gặp vợ - con gái của tỷ phú Ấn Độ Narayana Murthy - khi đang học thạc sĩ quản trị kinh doanh tại Đại học Stanford.

Ông Sunak từng làm việc tại Goldman Sachs và hai quỹ phòng hộ trước khi được bầu vào Quốc hội năm 2015. Sau đó, ông giữ chức Bộ trưởng Bộ Tài chính từ năm 2020 đến tháng 7 năm nay.

Những thách thức đang chờ

Chiến thắng của ông Sunak đã tạm thời khép lại một giai đoạn hỗn loạn trong nền chính trị Anh. Bà Liz Truss - người từng đánh bại ông trong cuộc tranh cử vào mùa hè năm nay, đã buộc phải từ chức sau 6 tuần nắm quyền.

Sắp tới, tân Thủ tướng Sunak sẽ phải đương đầu với một loạt khó khăn, bao gồm việc thống nhất Đảng Bảo thủ và giải quyết cuộc khủng hoảng kinh tế có nguy cơ đẩy hàng triệu người dân Anh vào cảnh nghèo đói.

Bà Truss đã tìm cách xử lý cuộc khủng hoảng - vốn được khơi mào bởi áp lực lạm phát lớn và giá năng lượng tăng cao - bằng cách chi 60 tỷ bảng Anh (tương đương 68 tỷ USD) để giúp người dân giảm bớt gánh nặng.

Đồng thời, bà còn đề xuất các gói cắt giảm thuế trị giá khoảng 45 tỷ bảng Anh (khoảng 51 tỷ USD). Tuy nhiên, các nhà phân tích không biết bà Truss sẽ chi trả cho các gói hỗ trợ như thế nào và điều này đã khiến thị trường tài chính không khỏi lo lắng.

Mối hoài nghi của công chúng đã đẩy đồng bảng xuống mức thấp nhất trong 50 năm so với đồng USD vào cuối tháng 9. Lãi suất cho vay thế chấp và chi phí đi vay của chính phủ cũng do đó mà nhảy vọt.

Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) buộc phải can thiệp và mua trái phiếu chính phủ để ổn định thị trường tài chính. Sự việc lần đó có nguy cơ đánh sụp các quỹ hưu trí lớn của Anh, SCMP lưu ý.

Bà Truss buộc phải rút kế hoạch cắt giảm thuế vào tuần trước, nhưng cuối cùng đã đánh mất niềm tin của các nghị sĩ Đảng Bảo thủ và phải chọn từ chức.

Ngày 21/10, Moody’s Investors Service đã hạ triển vọng dài hạn đối với nợ công của Anh từ mức “ổn định” xuống “tiêu cực” do bất ổn chính trị đang diễn ra, tăng trưởng yếu hơn và lạm phát lên cao.

Trong báo cáo khác, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo nền kinh tế Anh sẽ tăng trưởng 1% trong năm nay và 0,2% vào năm tới. Năm 2021, Anh ghi nhận mức tăng trưởng GDP khoảng 6,6%.

Trong tháng 9, lạm phát tại Anh đã chạm mức 10,1% - qua đó gây thêm áp lực lên người tiêu dùng và các doanh nghiệp nhỏ.

Ngoài việc giải quyết cuộc khủng hoảng kinh tế, ông Sunak sẽ còn phải đối mặt với tình hình địa chính trị đầy thách thức sau khi Nga tấn công Ukraine và mối quan hệ giữa Anh với Trung Quốc đang ngày càng trở nên căng thẳng hơn.