CPI hai nhóm hàng hóa, dịch vụ tăng mạnh nhất hơn 7% trong tháng 9
Theo Tổng cục Thống kê, một số địa phương thực hiện tăng học phí theo lộ trình; giá gạo, xăng dầu, gas trong nước tăng theo giá thế giới, giá thuê nhà ở tăng là những nguyên nhân chính làm cho chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9/2023 tăng 1,08% so với tháng trước.
So với tháng 12/2022, CPI tháng 9 tăng 3,12% và so với cùng kỳ năm trước tăng 3,66%.
CPI bình quân quý III/2023 tăng 2,89% so với quý III/2022. Tính chung 9 tháng năm nay, CPI tăng 3,16% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 4,49%.
Hai nhóm hàng hóa, dịch vụ tăng mạnh nhất so với cùng kỳ
So với cùng kỳ năm ngoái, nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng; nhóm giáo dục tăng mạnh nhất hơn 7%.
So với tháng trước, nhóm giáo dục tăng 8,06%; nhóm giao thông tăng 1,21; nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 1,12%.
Ngoài ra, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,73%, trong đó lương thực tăng 3,19%; thực phẩm tăng 0,38%; ăn uống ngoài gia đình tăng 0,54%.
Nhóm may mặc, mũ nón, giày dép tăng 0,19%; nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,17%, nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,12%.
Nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0,11%; nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,07%; nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,06%.
Nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,23% do giá điện thoại cố định và di động giảm.
Nói thêm về mức tăng bình quân của các nhóm hàng hóa, dịch vụ trong quý III, Tổng cục Thống kê cho biết nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 6,99%; giáo dục tăng 5,95%; hàng hóa và dịch vụ khác tăng 5,9%; đồ uống và thuốc lá tăng 3,05%; hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 2,59%.
May mặc, mũ nón, giày dép tăng 2,03%; thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 1,86%; văn hóa, giải trí và du lịch tăng 1,47%; thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,58%.
Có hai nhóm có chỉ số giá giảm so với cùng kỳ năm trước là bưu chính viễn thông giảm 1,12%; giao thông giảm 2,28%.
Giá nhiên liệu bay ở mức cao góp phần tăng CPI 9 tháng
CPI bình quân 9 tháng năm 2023 tăng 3,16% so với bình quân cùng kỳ năm 2022. CPI 9 tháng năm nay tăng so với cùng kỳ năm trước do một số nguyên nhân chủ yếu sau.
Chỉ số giá nhóm vé máy bay bình quân 9 tháng năm 2023 tăng 71,56% so với cùng kỳ năm trước.
Chủ yếu do giá nhiên liệu bay ở mức cao, tỷ giá, lãi suất đều tăng khiến chi phí của các hãng tăng, cùng với đó nhu cầu đi lại tăng cao, đặc biệt trong dịp Lễ, Tết, nghỉ hè đã tác động đến giá vận tải hàng không; giá vé tàu hỏa tăng 31,26%; giá vé ô tô khách tăng 8,33%.
Chỉ số giá nhóm giáo dục tăng 7,28% so với cùng kỳ năm trước do một số địa phương tăng học phí năm học 2023-2024 theo lộ trình.
Chỉ số giá nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 6,73% so với cùng kỳ năm trước do giá xi măng, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào, cùng với đó giá thuê nhà ở tăng cao.
Chỉ số giá nhóm lương thực tăng 4,85%. Trong đó, giá gạo tăng 3,9% theo giá gạo xuất khẩu. Chỉ số giá nhóm thực phẩm tăng 2,83%, chủ yếu do nhu cầu tiêu dùng tăng trong các dịp Lễ, Tết.
Chỉ số giá nhóm điện sinh hoạt tăng 4,23%, chỉ số giá nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 3,48% so với cùng kỳ năm trước; chỉ số giá nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 4,2%.
Bên cạnh đó, có một số yếu tố góp phần kiềm chế tốc độ tăng CPI 9 tháng năm 2023 gồm chỉ số giá nhóm xăng dầu trong nước 9 tháng năm 2023 giảm 15,26% so với cùng kỳ.
Chỉ số giá nhóm gas trong nước giảm 10,21% theo giá thế giới và chỉ số giá nhóm bưu chính, viễn thông giảm 0,62%.
Theo cơ quan thống kê, kạm phát cơ bản tháng 9/2023 tăng 0,26% so với tháng trước, tăng 3,8% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 9 tháng năm 2023, lạm phát cơ bản tăng 4,49% so với cùng kỳ năm 2022, cao hơn mức tăng CPI bình quân chung (tăng 3,16%).
Nguyên nhân chủ yếu do bình quân giá xăng dầu trong nước 9 tháng năm 2023 giảm 15,26% so với cùng kỳ năm trước, giá dầu hỏa giảm 11,26%, giá gas giảm 10,21% là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng của CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.
