Cổ phiếu và nhà đất là bàn đạp giúp kinh tế Mỹ phục hồi mạnh mẽ

Dù hàng chục triệu người Mỹ đang phải sống dựa vào trợ cấp thất nghiệp, tài sản ròng của hộ gia đình vẫn có thể ở mức cao kỉ lục nhờ giá chứng khoán và nhà đất tăng vọt.

Theo Bloomberg, giá trị tài sản ròng hộ gia đình cao là điểm khác biệt quan trọng giữa cuộc khủng hoảng COVID-19 hiện nay với Đại Suy thoái 2008. Các hộ gia đình Mỹ đã phải mất tới 5 năm để khôi phục tài sản sau cuộc Đại Suy thoái, nhưng lần này phần lớn họ sẽ không phải lặp lại quá trình trên. Nhờ vậy, kinh tế Mỹ có thể hồi phục nhanh chóng một khi đại dịch COVID-19 được khống chế.

Các cấu phần của giá trị tài sản ròng hộ gia đình biến động so với trước chủ yếu dựa trên thị trường chứng khoán và giá bất động sản.

Trong cuộc suy thoái 2001, phần lớn giá nhà cửa được duy trì ổn định nhưng chứng khoán Mỹ phải cần tới vài năm để phục hồi. Do đó, giá trị tài sản ròng hộ gia đình gần như không được cải thiện cho khi thị trường chứng khoán nóng trở lại và giá nhà đất bắt đầu tăng vào năm 2003.

Kinh tế Mỹ mất nhiều thời gian hơn để phục hồi sau suy thoái 2008. Giá nhà đất sụp đổ khiến giá chứng khoán bảo đảm bằng thế chấp lao dốc theo. Thị trường nhà đất và chứng khoán tốn hàng năm trời để lấy lại những gì đã mất. Kể từ khi đạt đỉnh năm 2007, phải đến năm 2012 giá trị tài sản ròng hộ gia đình mới phục hồi.

Trong cuộc phục hồi kinh tế từ năm 2008, các gia đình đã phải nỗ lực trả nợ trong khi thị trường nhà đất vẫn mãi ảm đạm. Đó là lí do vì sao người Mỹ cảm thấy cuộc suy thoái kéo dài suốt nhiều năm dù nó đã kết thúc vào năm 2009.

Nếu giá nhà của bạn trong năm 2012 thấp hơn năm 2006 và tỉ lệ thất nghiệp là 8% thì bạn khó có thể cảm thấy kinh tế đã phục hồi, bất chấp dữ liệu có nói gì đi chăng nữa.

Nhà cửa là bộ phận lớn nhất trong tài sản của tầng lớp trung lưu, do đó các hộ gia đình mất rất nhiều thời gian để vượt qua cuộc Đại Suy thoái, cả về mặt tài chính lẫn tâm lí.

Nếu loại trừ khả năng chứng khoán Mỹ và thị trường nhà đất bất ngờ sụp đổ, các hộ gia đình năm 2020 có vẻ đang ở trong tình trạng rất khác so với năm 2008. Tài sản ròng của hộ gia đình giảm tổng cộng 7.000 tỉ USD trong quí I/2020, nhưng chủ yếu do giá cổ phiếu lao dốc.

Trong bối cảnh chứng khoán Mỹ lên đến đỉnh cao nhất mọi thời đại và giá nhà đất tăng kỉ lục, nhiều khả năng dữ liệu quí III/2020 sẽ cho thấy tài sản ròng của hộ gia đình Mỹ lên đến đỉnh mới.

Không thể phủ nhận rằng hàng triệu gia đình Mỹ vẫn đang phải sống trong khó khăn và nền kinh tế số một thế giới vẫn rất cần thêm trợ giúp của chính phủ. Tuy nhiên, những lập luận trên cho thấy bản chất của cuộc khủng hoảng hiện tại rất khác so với năm 2008.

Một số người còn nói rằng cuộc phục hồi hiện nay diễn ra theo hình chữ K, thể hiện sự tương phản rõ nét giữa kẻ thắng và người thua: chứng khoán tăng mạnh nhưng bất bình đẳng cũng được nới rộng.

Ngoài ra, một số dữ liệu kinh tế cũng không thể hiện rõ sự đau khổ của con người trong cuộc khủng hoảng.

Tin tốt là dù tình hình thất nghiệp hiện tại có thể gợi nhắc đến tình hình năm 2009, bảng cân đối kế toán của các hộ gia đình – tính theo con số tổng cộng – tốt hơn 11 năm trước rất nhiều. Ít có khả năng Mỹ sẽ phải trải qua cuộc khủng hoảng siết nhà khác hoặc các hộ gia đình lại phải mất nhiều năm để thanh toán nợ nần.

Tỉ lệ tiết kiệm cá nhân hiện tại là 19%, cao hơn nhiều mức 5% năm 2009, ám chỉ rằng ít nhất một số hộ gia đình có tiềm lực đáng kể để chi tiêu một khi họ cảm thấy tình hình đã đủ an toàn.

Giá bất động sản tăng đồng nghĩa với việc người Mỹ sẽ dễ dàng thế chấp nhà đất để vay vốn ngân hàng và mở các doanh nghiệp mới.

Tất nhiên, điều quan trọng nhất đối với cuộc phục hồi kinh tế là việc kiểm soát COVID-19. Nhưng kinh tế Mỹ đang ở vị thế tốt để hồi phục mạnh mẽ hơn nhiều so với năm 2009. Người Mỹ sẽ cảm thấy tình hình trong vài năm tiếp theo tốt hơn nhiều so với hậu quả trực tiếp của khủng hoảng tài chính 2008.