Cơ chế không ký quỹ trước giao dịch sẽ được thực hiện thế nào?

Ngày 1/10, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã chính thức công bố thông tin về Thông tư 68/2024/TT-BTC do Bộ Tài chính vừa ban hành và sẽ có hiệu lực từ ngày 2/11.

Theo đó, nhà đầu tư tổ chức nước ngoài sẽ được đặt lệnh mua cổ phiếu không yêu cầu đủ tiền. Công ty chứng khoán thực hiện đánh giá rủi ro thanh toán của nhóm nhà đầu tư này để xác định mức tiền phải có khi đặt lệnh mua cổ phiếu theo thỏa thuận giữa hai bên.

Như vậy, với Thông tư 68, Việt Nam đã chính thức gỡ bỏ yêu cầu pre-funding cho nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Điều này không chỉ làm cho thị trường Việt Nam trở nên linh hoạt hơn, mà còn tiệm cận hơn với các tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời là chìa khóa giúp tháo gỡ những rào cản pháp lý và kỹ thuật, từ đó mở ra cơ hội lớn cho dòng vốn ngoại đổ vào Việt Nam, đưa thị trường chứng khoán Việt Nam đến gần hơn với mục tiêu nâng hạng trong thời gian tới. 

Về bảo đảm thanh toán, nhà đầu tư tổ chức nước ngoài đặt lệnh mua cổ phiếu phải có đủ tiền trên tài khoản trước thời điểm thành viên lưu ký phải chuyển tiền vào tài khoản tiền gửi của thành viên lưu ký tại ngân hàng thanh toán.

Nếu thiếu nếu tiền thanh toán, Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam sẽ chuyển nghĩa vụ thanh toán này thành nghĩa vụ của công ty chứng khoán. Vì vậy, công ty chứng khoán phải bảo đảm đủ tiền để thanh toán cho giao dịch theo quy định nếu không sẽ bị xử lý vi phạm theo quy định pháp luật và quy chế của Tổng công ty lưu ký. 

Thông tư 68 cũng quy định rõ, công ty chứng khoán được chuyển quyền sở hữu ngoài hệ thống giao dịch chứng khoán hoặc bán thỏa thuận trên hệ thống giao dịch chứng khoán đối với số cổ phiếu đã chuyển về tài khoản tự doanh của mình cho nhà đầu tư tổ chức nước ngoài thiếu tiền thanh toán giao dịch mua cổ phiếu theo quy định.

Để bảo đảm an toàn thanh toán cho hoạt động thanh toán của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài, thông tư cũng quy định hạn mức nhận lệnh mua cổ phiếu bằng tổng các khoản có khả năng chuyển đổi thành tiền nhưng không vượt quá hiệu số giữa 2 lần vốn chủ sở hữu của công ty chứng khoán và dư nợ cho vay giao dịch ký quỹ chứng khoán…

Theo báo cáo cập nhật gần đây của Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), sau khi Bộ Tài chính thông qua Thông tư 68/2024/TT-BTC, có hiệu lực từ ngày 2/11/2024, sửa đổi 4 thông tư liên quan đến nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể mua chứng khoán mà không cần có đủ tiền (Non Pre-funding solution – NPS) và lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh, Việt Nam đã tiến gần hơn đến việc đáp ứng 2 tiêu chí trên của FTSE.

"Trong kỳ đánh giá sắp tới vào ngày 8/10/2024, chúng tôi cho rằng FTSE sẽ ghi nhận tích cực hơn về quá trình nâng hạng của Việt Nam. Chúng tôi đánh giá thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ được xem xét nâng hạng thời gian sớm nhất vào tháng 3/2025 - sau khi có những đánh giá cuối cùng về tiêu chí Chi phí giao dịch thất bại", báo cáo nêu ra.