Chuyên gia: NHNN chắc chắn sẽ giảm lãi suất điều hành nhưng dần theo từng bước

Chia sẻ tại chương trình Data Talk | Macro Insight 02: "Chính sách lãi suất trong bức tranh kinh tế mới" do VietnamBiz tổ chức, các chuyên gia đều cho rằng nhà điều hành đang phát đi thông điệp sẽ giảm lãi suất điều hành nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Ông Trần Ngọc Báu, CEO Công ty Dữ liệu Kinh tế Tài chính WiGroup, cho biết hiện tại chúng ta đang ở trong bối cảnh mới không những tại Việt Nam và trong cả toàn cầu khi chính sách tiền tệ của các nước đều đang có sự thay đổi và tín hiệu nới lỏng đã khá rõ.

Chuyên gia cũng chỉ ra loạt tín hiệu nới lỏng từ nhà điều hành thông qua hai hành động khá là quyết liệt trên cả hai "mặt trận" là thị trường liên ngân hàng và thị trường 1.

Cụ thể, vào giữa tháng 2, NHNN đã giảm lãi suất tín phiếu và hiện tại đã dừng phát hành tín phiếu.Điều này hàm ý rằng nhà điều hành đang mong muốn đưa lãi suất liên ngân hàng về vùng rất thấp, hoặc có thể sẽ cho lãi suất liên ngân hàng chạy trong biên độ lớn hơn 0 - 4% thay vì chặn cứng như trước.

Theo ông Báu đây là một quyết định đón đầu của nhà điều hành ngay cả khi tỷ giá và các quyết định của Fed chưa rõ ràng. 

Cùng với đó, trên thị trường 1, NHNN cũng tuýt còi các ngân hàng tăng lãi suất huy động trong thời gian gần đây, kết quả là lãi suất huy động đã giảm khá nhanh.

Hiện tại, kinh tế Việt Nam còn hành trình dài để chạm đến mục tiêu tăng trưởng năm 2025 cho nên phải kích thích nhiều hơn nữa và đòi hỏi phải có những quyết liệt hơn trong cả chính sách tài khoá và tiền tệ. Và khi đã nói tới chính sách tiền tệ thì sẽ là các vấn đề về lãi suất, cung tiền. Đó là lý do khiến tại sao câu chuyện lãi suất lại trở nên nóng trở lại sau một thời gian trầm lắng, ông Báu chia sẻ.

Theo dự báo của ông Trần Ngọc Báu, NHNN chắc chắn sẽ hạ lãi suất, quan trọng là hạ nhanh chậm và như thế nào thì còn phụ thuộc vào câu chuyện dịch chuyển dòng vốn ngoại. 

Ông dự báo NHNN sẽ giảm lãi suất dần dần theo lộ trình: "Bước 1 tác động đến lãi suất tín phiếu, bước 2 tác động đến lãi suất OMO, bước 3 sẽ tác động đến lãi suất khác ở thị trường 1, nhiều khả năng là trần lãi suất tiền gửi của kỳ hạn dưới 6 tháng và bước 4, mới tác động đến các lãi suất có mang tính kích ứng hơn như lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tài trợ vốn qua đêm,..."

Chuyên gia cho rằng đây là một hành trình và phải đi dần từng bước và NHNN đang làm khá tốt trong hành trình đó.

Còn theo ông Nguyễn Hoàng Linh – Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank VCBF, ở Việt Nam, mức độ dẫn truyền lãi suất từ thị trường 2 xuống thị trường 1 có những sự hạn chế nhất định và không hoàn toàn trực tiếp ngay lập tức. Tuy nhiên khi điều kiện đã đủ, những rủi ro bên ngoài đã bớt đi, NHNN hoàn toàn có thể giảm lãi suất điều hành.

Và khi giảm lãi suất điều hành sẽ ngay lập tức tác động đến tâm lý của nhà đầu tư. Thị trường chứng khoán có thể đón nhận những thông tin này một cách tích cực. "Tuy nhiên, chúng ta cần lưu ý, đó là những diễn biến trên thị trường chứng khoán chứ chưa chắc những người vay vốn đã ngay lập tức được hưởng lợi từ việc này", ông Linh cho hay.

Với câu chuyện lãi suất thực sự cho đầu tư, chuyên gia kỳ vọng vào việc nếu như tình hình về thương mại ổn định hơn, tình hình găm giữ ngoại tệ bớt đi nhiều so với quá khứ, NHNN có thể mua USD để tăng dự trữ ngoại hối và cùng lúc đó sẽ cung ứng một lượng VND ra thị trường. Điều đó sẽ giúp tăng thanh khoản và tạo điều kiện để lãi suất thực tế giảm cho doanh nghiệp.

Đồng thời, nếu như đầu tư công năm nay thực sự tăng tốc thì rõ ràng lượng tiền đấy sẽ trở lại hệ thống và giúp hỗ trợ thêm cho thanh khoản của hệ thống ngân hàng.

Tuy vậy, chuyên giá VCBF cho rằng câu chuyện về lãi suất hay thanh khoản chỉ là một phần, khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp mới là quan trọng. "Lãi suất giảm, tiền có nhưng các doanh nghiệp không thể vay hoặc vay rất khó khăn thì thực ra cũng sẽ không giúp ích được nhiều", ông nói.

Ông phân tích, theo đánh giá của nhiều tổ chức,để đạt được tốc độ tăng trưởng trên 10% trong 10 năm tới thì Việt Nam cần đẩy phần đầu tư của xã hội lên 40% GDP (như Trung Quốc), nhưng hiện tại tỷ lệ này của Việt Nam mới chỉ ở khoảng 33%.

Mặt khác, nền kinh tế Việt Nam đang phụ thuộc rất nhiều vào nguồn vốn ngân hàng và cơ cấu nguồn vốn đa phần là nguồn vốn ngắn hạn khiến xuất hiện độ vênh về mặt kỳ hạn. "Tiền gửi ngân hàng thì thậm chí là tiền gửi dài hạn thì cũng chỉ có kỳ hạn là 12 - 13 tháng nhưng một dự án đầu tư thì kéo dài 5 năm, 10 năm".

Theo ông Linh, phải giải quyết được câu chuyện làm sao để giảm độ vênh này thì mới có thể ổn định được mặt bằng lãi suất trong dài hạn của Việt Nam. Từ đó mới làm cho các doanh nghiệp yên tâm giải ngân, đầu tư.