Chuyên gia nghi ngờ ông Trump bịa chuyện hoãn tấn công Iran vào phút chót, hoặc cấp dưới làm việc ‘sai qui trình’

"Iran đã bắn rơi một máy bay không người lái của Mỹ đang bay trên vùng biển quốc tế. Đêm qua, đạn đã lên nòng, quân đội Mỹ sẵn sàng tấn công trả đũa vào 3 mục tiêu Iran nhưng rồi tôi hỏi "Sẽ có bao nhiêu người chết?" Một vị tướng trả lời "150 người, thưa Tổng thống". Đúng 10 phút trước khi cuộc không kích dự định diễn ra, tôi ra lệnh ngừng lại. Làm 150 chết chỉ vì một chiếc máy bay không người lái bị bắn rơi thì thật là không tương xứng", ông Trump đã viết như vậy trên Twitter của mình.

Đoạn tweet của ông Trump về việc ông hoãn tấn công Iran vào phút chót. Ảnh chụp màn hình

Tuy nhiên một số chuyên gia bày tỏ nghi ngờ về câu chuyện trên bởi nguyên tắc lập kế hoạch cho bất cứ hành động quân sự nào cũng phải nhắc tới ước tính thương vong ngay từ đầu. Việc đưa ra đánh giá thương vong sớm sẽ bộc lộ những rủi ro về pháp lí và khả năng đối phương trả đũa.

Ông Sam Vinograd, chuyên gia cấp cao của cố vấn an ninh quốc gia dưới thời Tổng thống Obama viết trên Twitter: "Tôi từng tham gia nhiều buổi họp chuẩn bị cho các chiến dịch quân sự và những bên liên quan luôn đưa ra ước tính thương vong của cả hai phía từ rất sớm".

Sau đó ông nói thêm: "Một qui trình chuẩn mực của Hội đồng An ninh Quốc gia sẽ phải bao gồm thông tin tình báo về ý định hiện tại của Iran và liệu họ sẽ phản ứng thế nào sau khi Mỹ tấn công" và rằng các lực lượng quân sự và tình báo sẽ phải đánh giá thương vong dân thường một cách "hết sức tỉ mỉ".

Ông Ned Price – người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ dưới thời Tổng thống Obama trả lời Business Insider cho biết nội dùng dòng tweet của ông Trump thể hiện một qui trình hoạt động "vô cùng bất bình thường".

"Bộ Quốc phòng thường đưa thông tin liên quan đến con số thương vong ước tính lên đầu tiên", ông Ned Price nói – đồng tình với ông Vinograd.

"Việc ông Trump phải hỏi rồi một vị tướng mới cung cấp con số thương vong cho thấy đội ngũ này làm việc chẳng theo qui trình nào hết, kể cả khi chuyện có liên quan đến nguy cơ chiến tranh hay hòa bình của quốc gia. Đây là một dấu hiệu khác củng cố nhận định của tôi rằng Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton "sàng lọc" thông tin trước khi chuyển đến ông Trump, khiến chúng ta rơi vào tình cảnh hiện nay", ông Price nói.

Business Insider đã liên hệ với Nhà trắng nhưng chưa nhận được phản hồi về các bình luận trên.

Chính sách của ông Trump trong vấn đề Iran thường rất khó đoán, đặc biệt là kể từ khi hai tàu chở dầu của Na Uy và Nhật Bản bị tấn công trên Vịnh Oman vào ngày 13/6. Phía Mỹ cáo buộc Iran là thủ phạm của hai vụ tấn công này nhưng Iran phủ nhận.

Mặc dù việc ông Trump không tấn công Iran có thể coi là một quyết định sáng suốt, sự bất ổn trong qui trình ra quyết định này gây ra nhiều lo lắng.

Ông Ivo Daalder – Cựu Đại sứ Mỹ tại Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) chia sẻ với tờ Business Insdier: "Tôi nghĩ với một tổng thống đồng bóng hay thay đổi thì chẳng qui trình nào có tác dụng".

Ông Trump sau đó làm rõ thêm câu chuyện của mình và nói với người dẫn chương trình Chuck Todd của đài NBC rằng ông vẫn chưa đưa ra phê duyệt cuối cùng cho các cuộc không kích vào Iran và rằng các máy bay vẫn ở dưới đất nhưng "cũng sắp cất cánh đến nơi". Ông Trump cho biết đó là lúc mà ông hỏi về con số thương vong và quyết định hủy bỏ cuộc không kích.

Ông Ryan Goodman – cựu luật sư đặc biệt tại Bộ Quốc phòng dưới thời Tổng thống Obama cho rằng câu chuyện của ông Trump "không hợp lý".

"Con số ước tính thương vong phải được thể hiện rõ ràng giấy trắng mực đen trong tài liệu kế hoạch hành động, không phải đến phút cuối một vị tướng mới nhắc đến. Không lẽ Bộ Quốc phòng lại trình lên Tổng thống một bản kế hoạch không có những con số quan trọng này?"

Ông Daalder – Cựu Đại sứ Mỹ tại NATO thì nói: "Tôi không cho rằng có người nói với ông Trump 150 người sẽ chết – đây là một con số quá chính xác".

Ông Daalder cho rằng ông Trump gần đây tỏ ra do dự về các hành động leo thang quân sự, liên tục ra tín hiệu rằng ông không muốn chiến tranh với Iran.

"Tôi nghĩ đơn giản là ông Trump đã lùi bước. Đó là thói quen thường thấy của ông Trump. Ông ta nói rất to nhưng làm thì rất ít".