Chuyên gia cảnh báo mùa đông ngành xe điện đang tới

Chỉ trong hai tuần đầu tiên của năm nay, Tesla đã bốc hơi hơn 94 tỷ USD giá trị vốn hoá. Không khó để hiểu tại sao khi nhà sản xuất xe điện này liên tục chứng kiến hàng loạt tin tức tiêu cực trong những ngày đầu năm. Từ việc gã khổng lồ cho thuê xe Hertz Global Holdings thay đổi quan điểm về xe điện, tới đợt giảm giá xe mới nhất tại thị trường Trung Quốc, cùng dấu hiệu chi phí lao động tăng cao.

Mọi thứ đã khiến hãng xe điện của Musk chìm trong mây mù, chưa kể tất cả những điều trên xảy ra trong bối cảnh nhu cầu EV đang chậm lại, đặc biệt là ở Mỹ.

Nhà phân tích Jeffrey Osborne của Cowen nói: “Mối lo ngại chính của các nhà đầu tư đối với Tesla là sự chững lại của đà tăng trưởng”. Việc giảm giá ở Trung Quốc chỉ càng làm gia tăng những lo ngại đó, bởi “cuộc đua xuống đáy của ngành công nghiệp xe điện do sự cạnh tranh gay gắt trong thị trường”.

Giá cổ phiếu Tesla đã giảm mạnh sau khi IPO vào năm 2010. Theo tỷ lệ phần trăm, mức giảm 12% của Tesla vào đầu tháng 1 năm nay là tồi tệ nhất kể từ 2016 - thời điểm cổ phiếu hãng xe điện giảm 14% trong 9 ngày giao dịch đầu tiên của năm.

Các chuyên gia dự báo khả năng cổ phiếu Tesla sớm quay trở lại cũng không mấy khả quan.

Tesla đã liên tục giảm giá xe kể từ đầu năm ngoái để thúc đẩy doanh số nhưng hệ quả là khiến lợi nhuận gộp bị xói mòn. Biên lãi gộp trên mỗi chiếc ô tô bán ra của Tesla, không tính ưu đãi tín dụng cho quý III, đã giảm từ mức gần 30% cùng kỳ xuống hơn 16%.

Trong một cuộc phỏng vấn, Ivana Delevska, Giám đốc đầu tư tại Spear Invest, cho biết: “Chúng ta đang trải qua một giai đoạn suy thoái theo chu kỳ của xe điện. Cạnh tranh đang làm trầm trọng thêm vấn đề. Giá giảm và biên lợi nhuận giảm mạnh đều là kết quả của những động thái cạnh tranh bất lợi này”.

Một điều càng khiến Tesla thêm lo lắng đó là sau các động thái quân sự và lo ngại về an ninh ở Biển Đỏ, hãng đang tạm dừng hầu hết sản xuất tại nhà máy Berlin từ ngày 29/1 đến ngày 11/2, theo một nguồn tin thân cận với vấn đề.

Tesla lần đầu tiên cảnh báo về sự giảm tốc trong nhu cầu xe điện trong báo cáo kinh doanh quý III năm ngoái. Ngay sau đó, các nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp trên toàn cầu đã đưa ra những dự báo bi quan của riêng họ.

Nhiều nhà sản xuất ô tô đã hoãn kế hoạch mở rộng.

Đầu tháng này, Tesla công bố số lượng xe giao hàng quý IV, mặc dù tốt hơn dự kiến của các nhà phân tích nhưng lại thấp hơn BYD của Trung Quốc.

Kết quả này là một cú sốc nặng đối với các nhà đầu tư của Tesla. Năm ngoái, cổ phiếu Tesla là cổ phiếu hoạt động tốt thứ 8 trong S&P 500. Hiện tại, nó nằm trong top 8 cổ phiếu hoạt động tệ nhất.

Tất nhiên, tỷ phú Elon Musk cũng bị ảnh hưởng. Dù vị tỷ phú vẫn giữ vững vị trí người giàu nhất thế giới trong năm vừa rồi nhưng giá trị tài sản ròng của ông đã giảm 23 tỷ USD chỉ trong vài tuần đầu năm 2024, theoBloomberg Billionaires Index.

Phần lớn tài sản ròng của Elon Musk đến từ 13% cổ phần của ông trong Tesla và khoảng 304 triệu quyền chọn cổ phiếu. Ông cũng sở hữu khoảng 42% của Space Exploration Technologies, vốn có giá trị khoảng 53 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index.

Tuy nhiên, Tesla vẫn là một nhân tố chính trong quá trình chuyển đổi toàn cầu từ xe chạy xăng sang xe điện.

Lý do là công ty này đang dẫn đầu trước các đối thủ tiềm năng. BYD của Trung Quốc có thể đã vượt qua Tesla về số lượng xe bán ra, nhưng doanh thu và lợi nhuận vẫn kém xa. Ngoài ra, BYD không bán xe ở Mỹ, nơi Tesla vẫn là kẻ dẫn đầu thị trường.

Trong nhiều khía cạnh, vấn đề lớn nhất của Tesla có thể là thành công trong quá khứ và kỳ vọng mà họ đã tạo ra. Khi các nhà đầu tư đổ xô vào cổ phiếu, vốn hóa thị trường của Tesla tăng vọt, khiến hãng trở thành công ty xe hơi lớn nhất thế giới.

Với việc cổ phiếu Tesla được định giá cho sự hoàn hảo, điều đó cũng khiến chúng dễ bị phản ứng mạnh trước bất kỳ tin tức tiêu cực nào.

Đó là lý do nhiều người ủng hộ Tesla cho rằng nó không nên được so sánh với các công ty ô tô thông thường. Đối với họ, giá trị thực sự cuối cùng của công ty nằm ở tương lai và hy vọng phát triển những chiếc xe tự lái hoàn toàn đầu tiên.

Vấn đề duy nhất là Tesla đã hứa hẹn điều này trong nhiều năm và hầu hết các chuyên gia cho rằng công nghệ này vẫn còn cách xa vài năm, thậm chí vài thập kỷ.

"Tesla đã không thể đáp ứng được những hứa hẹn về lái xe hoàn toàn tự động và AI, vốn đã được đưa vào giá trị cổ phiếu," bà Delevska nói.

"Trở thành một nhà sản xuất ô tô thông thường khác sẽ không phù hợp với định giá 750 tỷ USD", nhà phân tích này nhận xét.