Từng bị Musk cười nhạo, BYD đã đánh bại Tesla như thế nào?

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Bloomberg vào năm 2011, tỷ phú Elon Musk đã bật cười khi nghe đến BYD.

“Bạn đã nhìn thấy xe của họ chưa?”, Musk châm biếm. Ở thời điểm đó, ông chủ Tesla nhận xét công nghệ của BYD không có gì đặc biệt và hãng xe điện Trung Quốc này cũng gặp vô số vấn đề ở sân nhà.

"Tôi nghĩ rằng trọng tâm của BYD, đồng thời là cách làm đúng đắn nhất là phải đảm bảo họ không chết ở Trung Quốc", tỷ phú Elon Musk nói.

Hiện tại, ông chủ Tesla chắc chắn sẽ muốn rút lại những lời nhận xét năm xưa. BYD không những không bị xóa sổ mà hãng xe điện Trung Quốc còn vừa soán ngôi Tesla trong quý IV/2023.

Taylor Ogan, Giám đốc điều hành của Snow Bull Capital, nói về tham vọng lâu dài của BYD: “Mục tiêu của họ là trở thành nhà sản xuất ô tô lớn nhất Trung Quốc và đưa ngành sản xuất Trung Quốc lên bản đồ xe hơi thế giới”.

Vậy làm thế nào mà công ty sản xuất pin điện thoại Trung Quốc lại vươn mình trở thành gã khổng lồ về ô tô điện?

Mặc dù tên tuổi của BYD hiện đang được biết nhiều thông qua ô tô điện, nhưng công ty này hoạt động đa lĩnh vực, từ pin đến khai thác mỏ và chất bán dẫn. Theo CNBC, đây là lý do chính đằng sau thành công của BYD

Nhà hóa học Wang Chuanfu thành lập BYD vào năm 1995 tại thành phố Thâm Quyến, Trung Quốc. Nơi đây được mệnh danh là trung tâm công nghệ lớn của quốc gia tỷ dân. BYD bắt đầu với 20 nhân viên cùng khoản vốn trị giá 2,5 triệu nhân dân tệ Trung Quốc, tương đương 351.994 USD theo tỷ giá hối đoái hiện tại.

Năm 1996, BYD bắt đầu sản xuất pin lithium-ion, loại pin được sử dụng trong điện thoại thông minh. Sau đó, BYD lần lượt cung cấp pin cho Motorola và Nokia vào năm 2000 và 2002, hai trong số những gã khổng lồ của ngành điện thoại di động vào thời điểm đó.

Năm 2002, BYD niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Hong Kong, thúc đẩy làn sóng thành công trong lĩnh vực pin lithium-ion. Đến năm 2003, BYD mua lại một nhà sản xuất ô tô nhỏ tên là Xi’an Qinchuan Automobile.

Hai năm sau, hãng tung ra chiếc xe đầu tiên có tên F3 và là một chiếc xe động cơ đốt trong. Vào năm 2008, hãng đã tung ra F3DM, bước đột phá đầu tiên của hãng vào lĩnh vực xe điện. F3DM là một chiếc xe điện plug-in hybrid.

Cùng năm đó, tập đoàn Berkshire Hathaway của nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett đã rót 230 triệu USD vào BYD. Khoản đầu tư được đánh giá là động lực thúc đẩy tham vọng xe điện của BYD.

BYD tiếp tục lấn sân sang lĩnh vực xe điện nhờ nền tảng phát triển pin từ trước. Năm 2020, công ty tung ra pin Blade - loại pin mà nhiều người cho rằng đã giúp thúc đẩy sự phát triển của BYD trong lĩnh vực xe điện. Blade thuộc dòng pin LFP hay lithium iron phosphate.

Quyết định của BYD đã đi ngược dòng khi nhiều nhà sản xuất cho rằng pin LFP có mật độ năng lượng kém, tức là chúng quá nặng so với lượng năng lượng mà chúng có thể cung cấp và điều này không phù hợp với xe điện.

BYD ca ngợi Blade là một bước đột phá mang lại mật độ năng lượng tốt và mức độ an toàn cao. Họ cam kết đưa công nghệ pin này vào mẫu sedan thể thao Han, được ra mắt vào năm 2020 của hãng. Dòng xe được coi là đối thủ của mẫu Model S do Tesla sản xuất. Chưa dừng lại, BYD tiếp tục đưa pin Blade vào các mẫu xe tiếp theo mà công ty phát triển.

Ông Taylor Ogan nhận xét: “Mật độ năng lượng ở cấp độ tế bào cũng như các gói pin của BYD thực sự cao hơn những gì mà họ tiết lộ ban đầu. Điều này khiến ai nấy cũng phải ngạc nhiên”.

BYD đã bán được 130.970 xe điện chạy pin vào năm 2020. Năm ngoái, công ty đã bán được 1,57 triệu xe điện chạy pin.

Bước đột phá với pin Blade khắc hoạ rõ lý do tại sao BYD đạt được thành công trong lĩnh vực xe điện. Bên cạnh đó, họ có nhiều hoạt động kinh doanh hơn là chỉ ô tô.

"Trong thị trường công nghệ cao, BYD đã rèn luyện bản lĩnh qua việc cung cấp pin cho những khách hàng khó tính như Apple," Tu Le từ Sino Auto Insights chia sẻ với CNBC.

Tu nói thêm: "Sau đó, Chủ tịch BYD đã có đủ nguồn lực để mua lại một thương hiệu xe hơi Trung Quốc đang gặp khó khăn rồi tập trung vào việc cải tiến công nghệ pin, đủ để cung cấp cho các nhà sản xuất ô tô khác.

Chưa dừng lại ở đó, họ còn miệt mài cải tiến thiết kế, kỹ thuật và chất lượng của dòng xe do mình sản xuất. Mặc dù chúng ta chưa nhận ra vào thời điểm đó, nhưng những gì BYD đã làm trong 15-20 năm qua đã đặt nền tảng để vượt qua Tesla trong quý IV/2023".

Ban đầu, BYD không trực tiếp tham gia thị trường xe điện thuần túy. Công ty vẫn bán xe hybrid, điều mà Alvin Liu, nhà phân tích tại Canalys, cho rằng là chìa khóa thành công của BYD.

"Trong giai đoạn đầu của thị trường xe điện Trung Quốc, BYD đã chọn triển khai song song xe điện pin (BEV) và xe điện hybrid cắm sạc (PHEV). Chiến lược này cho phép BYD giành thị phần khi cơ sở hạ tầng sạc chưa hoàn thiện cũng như người dùng chưa hiểu rõ những ưu điểm của xe điện", Liu nói với CNBC.

"Đặc tính hiệu quả kinh tế cao và không lo lắng về phạm vi di chuyển của PHEV đã đóng vai trò quan trọng trong việc giúp BYD chiếm lĩnh thị trường", vị này nhận định.

Liu cho biết BYD đã định vị mình ở phân khúc thị trường tầm trung, nơi có ít đối thủ cạnh tranh hơn tại Trung Quốc, giúp thúc đẩy sự phát triển của họ. Theo Liu, BYD đã làm tốt việc xây dựng thương hiệu, tạo ra các phân khúc khác nhau để đáp ứng các mức giá khác nhau trên thị trường. Một ví dụ điển hình là thương hiệu xe điện tầm trung-cao cấp Denza của BYD.

Bên cạnh các chiến thuật riêng, sự trỗi dậy của BYD cũng hưởng lợi một phần nhờ nguồn hỗ trợ to lớn của chính phủ Trung Quốc đối với lĩnh vực xe điện của nước này.

Trong vài năm qua, Bắc Kinh đã đưa ra các khoản trợ cấp khuyến khích người dân mua ô tô điện. Những biện pháp này bắt đầu vào khoảng năm 2009, vào thời điểm BYD đang tìm cách đẩy mạnh việc đẩy mạnh xe điện.

Rhodium Group ước tính BYD đã nhận được khoảng 4,3 tỷ USD hỗ trợ trong giai đoạn 2015 - 2020. Gregor Sebastian, nhà phân tích cấp cao tại Rhodium, nói với CNBC:

“BYD là một công ty có tính sáng tạo cao và có khả năng thích ứng cao, nhưng sự trỗi dậy cũng được hưởng lợi từ hỗ trợ của chính phủ. Nếu không có sự hậu thuẫn này, BYD sẽ không trở thành đế chế toàn cầu như bây giờ".

Sau khi thống trị thị trường xe điện Trung Quốc, BYD hiện đang mở rộng mạnh mẽ ra nước ngoài. Hãng bán ô tô ở một số quốc gia từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đến Thái Lan và Vương quốc Anh

Tại Đông Nam Á, BYD chiếm 43% thị phần xe điện. Nhưng việc mở rộng quốc tế của BYD không chỉ là bán ô tô mà còn liên quan đến sản xuất và vật liệu.

BYD cho biết vào tháng 12 họ sẽ khánh thành nhà máy sản xuất đầu tiên ở châu Âu tại Hungary. Công ty cũng đang tìm mua mảng khai thác lithium ở Brazil. Đây là thành phần chính trong pin của BYD.

Tuy nhiên, với việc mở rộng toàn cầu kéo theo sự giám sát chặt chẽ từ các chính phủ các nước. Vào tháng 9, Ủy ban châu Âu (EC) đã mở một cuộc điều tra về các khoản trợ cấp dành cho nhà sản xuất xe điện ở Trung Quốc. Trong khi đó, Mỹ đang cố gắng thúc đẩy lĩnh vực xe điện nội địa của mình thông qua Đạo luật giảm lạm phát, nhằm mục đích loại bỏ các đối thủ cạnh tranh Trung Quốc.

Nhà phân tích Gregor Sebastian cho rằng: "Để đảm bảo tăng trưởng bền vững, BYD đang chủ động giải quyết những rào cản chính trị này, như đã thấy trong khoản đầu tư gần đây vào một nhà máy xe điện ở Hungary, nhấn mạnh cam kết của họ đối với việc mở rộng toàn cầu".

Cuộc chiến giữa Tesla và BYD - hai nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới sẽ tiếp tục. Ông Tu Le tin rằng BYD vẫn chưa “đạt được tiềm năng tối đa”. Về phần Tesla, công ty đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt vào năm 2024 với việc các đối thủ Trung Quốc tung ra nhiều mẫu xe hơn và các nhà sản xuất ô tô truyền thống đang cố gắng bắt kịp cuộc đua xe điện.

Daniel Roeska, nhà phân tích nghiên cứu cấp cao tại Bernstein Research, nói với CNBC rằng không có động lực lớn nào thúc đẩy doanh số bán hàng trong danh mục ô tô của Tesla trong những tháng tới. Mặt khác, BYD có thể tăng trưởng nhanh hơn.

Trong một bình luận được đăng trên X để trả lời đoạn video về cuộc phỏng vấn Bloomberg năm 2011, tỷ phú Elon Musk nói: “Chuyện đó đã xảy ra từ nhiều năm trước. Xe của BYD ngày nay có tính cạnh tranh cao".