Chuyển dịch dòng vốn đầu tư vào khu vực Đông Nam Á

DealStreetAsia trích dẫn một báo cáo mới đây cho thấy sau giai đoạn đầu năm 2023 chậm chạp, các quỹ đầu tư tư nhân (PE) tập trung vào Đông Nam Á đã có sự trở lại mạnh mẽ vào nửa cuối năm. Kết thúc năm, các quỹ này đã huy động được 2 tỷ USD vốn mới thông qua 6 lần đóng quỹ.

Thành tích này tương đương với năm trước đó, với 6 lần đóng quỹ và huy động được 2,1 tỷ USD. Theo báo cáo "Private Equity in SE Asia: H2 2023 Review" (Thị trường đầu tư tư nhân tại Đông Nam Á: Báo cáo tổng kết nửa cuối năm 2023), chỉ tính riêng nửa cuối năm, đã có ba quỹ hoàn tất huy động vốn với tổng số tiền lên tới 1,55 tỷ USD - gấp hơn ba lần so với số tiền huy động được trong 6 tháng đầu năm.

Kết quả này trái ngược với thị trường PE toàn cầu, vốn đang trải qua sự sụt giảm 11,5% giá trị huy động vốn theo năm, xuống mức thấp nhất kể từ năm 2017 theo dữ liệu của Preqin. Số lượng quỹ đóng góp trên toàn thế giới cũng giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2015.

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu vẫn đang phải đối mặt với nhiều bất ổn, khả năng duy trì đà huy động vốn ổn định của các quỹ tập trung vào Đông Nam Á cho thấy khu vực này vẫn là một điểm đến thu hút đầu tư.

Mặc dù có sự phục hồi mạnh mẽ trong nửa cuối năm, các nhà quản lý quỹ tập trung vào Đông Nam Á không hoàn toàn tránh khỏi những tác động tiêu cực từ môi trường huy động vốn đầy thách thức của năm 2023. Trong số 6 quỹ đóng góp thành công, có đến 5 quỹ không đạt được mục tiêu ban đầu do các nhà đầu tư hạn chế (LP - Limited Partner) trở nên thận trọng hơn trước những cơn gió nghịch của kinh tế vĩ mô.

Growtheum Capital, một tên tuổi mới trên thị trường PE Đông Nam Á, đặt mục tiêu huy động 600-800 triệu USD cho quỹ đầu tay. Tuy nhiên, cuối cùng họ chỉ huy động được 567 triệu USD vào tháng 8.

Asia Partners cũng phải đối mặt với sự thận trọng của các nhà đầu tư. Công ty này ban đầu dự định huy động 600 triệu USD cho quỹ thứ hai nhưng chỉ huy động được 474 triệu USD khi đóng quỹ vào tháng 12.

Quỹ Chuyển đổi Năng lượng châu Á (Asia Energy Transition Fund), do công ty Thụy Sĩ SUSI Partners quản lý, cũng gặp những thách thức tương tự. Mặc dù sự quan tâm đến đầu tư bền vững đang gia tăng, nhưng quỹ này chỉ huy động được 120 triệu USD vào tháng 6, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 250 triệu USD.

Novo Tellus Capital là trường hợp ngoại lệ khi huy động được 510 triệu USD cho quỹ thứ ba, vượt 36% so với mục tiêu đề ra ban đầu. Đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Wai San Loke cho rằng thành tích này là nhờ việc Novo Tellus Capital đầu tư sớm và nhất quán vào chuỗi cung ứng công nghệ của Đông Nam Á, đồng thời mang lại lợi nhuận thuộc top đầu thông qua chiến lược tập trung vào chuyển đổi doanh nghiệp thay vì giảm đòn bẩy.

Ông Loke cho biết: "Sự nhất quán trong chiến lược đầu tư và thành tích xuất sắc trong việc tạo ra các cơ hội đầu tư độc quyền với lợi nhuận thuộc top đầu đóng vai trò quan trọng”.

Bên cạnh 6 lần đóng quỹ thành công, năm 2023 còn ghi nhận 6 lần đóng góp tạm thời của các quỹ đầu tư khu vực, huy động được gần 1 tỷ USD so với mục tiêu 1,8 tỷ USD. Quadria Capital, một tên tuổi lớn trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, đã đạt được cột mốc quan trọng vào tháng 10 với khoản đóng góp tạm thời 500 triệu USD cho quỹ thứ ba.

Năm ngoái cũng đánh dấu sự ra mắt của 6 quỹ đầu tư mới tập trung vào Đông Nam Á với tổng mục tiêu vốn là 1,75 tỷ USD. Con số này giảm đáng kể so với năm 2022, khi 5 quỹ mới được thành lập với tổng mục tiêu vốn là 3,25 tỷ USD. Mục tiêu huy động vốn khiêm tốn hơn có thể báo hiệu sự thay đổi chiến lược của các nhà quản lý quỹ hướng tới các mục tiêu dễ đạt được hơn để phù hợp với điều kiện thị trường hiện tại.

Ông Hoàng Xuân Chính, Giám đốc điều hành Excelsior Capital Partners, công ty đang huy động vốn cho quỹ thứ hai tập trung vào Việt Nam, thừa nhận rằng các nhà đầu tư hạn chế đã trở nên thận trọng hơn.

Ông nói: "Chúng tôi thấy các nhà đầu tư đặt nhiều câu hỏi hơn về việc thoát vốn và thu nhập ròng trên vốn đầu tư (DPI), thận trọng hơn về tình hình vĩ mô và căng thẳng địa chính trị cùng với sự suy giảm nhu cầu toàn cầu trên thế giới và khu vực này có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế mở cửa của Việt Nam như thế nào”.

Hiện tại, có 43 quỹ đầu tư tập trung vào Đông Nam Á đang hoạt động trên thị trường, tìm cách huy động hơn 11,44 tỷ USD vốn cam kết. Cho đến nay, các quỹ này đã huy động được ít nhất 26% mục tiêu.

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang gặp nhiều biến động, các nhà quản lý quỹ ở Đông Nam Á đang điều chỉnh chiến lược của mình, lựa chọn các mục tiêu thận trọng hơn và phương pháp huy động vốn có tính toán. Chiến lược thận trọng này nhằm mục đích phù hợp với tâm lý của nhà đầu tư đồng thời định vị các quỹ để tận dụng các cơ hội khi điều kiện được cải thiện.

Một trong những yếu tố nền tảng góp phần vào sức hút của Đông Nam Á là sự công nhận ngày càng tăng về tiềm năng của khu vực này như một lựa chọn thay thế hấp dẫn cho các điểm đến đầu tư truyền thống, trong bối cảnh chuỗi cung ứng của Mỹ dần rời khỏi Trung Quốc.

Khi các nhà sản xuất và gã khổng lồ công nghệ tìm cách đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ ngoài Trung Quốc, các quốc gia như Việt Nam, Malaysia và Indonesia đang nhanh chóng phát triển năng lực sản xuất mạnh mẽ. Cùng với sự trỗi dậy về kinh tế của Ấn Độ, bức tranh thay đổi này mang đến những cơ hội hấp dẫn cho các nhà đầu tư sẵn sàng nhìn xa hơn các lĩnh vực truyền thống.

Ông Loke nhấn mạnh rằng chiến lược của Novo Tellus luôn tập trung vào các công ty công nghiệp Đông Nam Á bổ sung cho chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Căng thẳng Mỹ-Trung càng củng cố thêm cách tiếp cận này, mở rộng sang Đông Nam Á và các thị trường khác dưới “chiếc ô Alt Asia” (chỉ các nước Đông Nam Á và Ấn Độ thay thế Trung Quốc). Ông coi việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng kéo dài hàng thập kỷ là một xu hướng đầu tư bền vững.

Là một nhà đầu tư tập trung vào Việt Nam, ông Chính bày tỏ tin tưởng rằng thị trường này sẽ tiếp tục hưởng lợi từ căng thẳng Trung-Mỹ, thể hiện qua sự hỗ trợ liên tục từ các nhà đầu tư hạn chế.

Nhìn từ góc độ tín dụng tư nhân, Giám đốc điều hành và Trưởng nhóm tín dụng khu vực Đông Nam Á và Ấn Độ của KKR, ông SJ Lim cho biết các nhà đầu tư toàn cầu đang cân nhắc phân bổ nhiều hơn cho khu vực Châu Á để bổ sung và đa dạng hóa phân bổ tín dụng hiện có của họ ở Mỹ và châu Âu.

“Một trong những mối quan ngại chung mà chúng tôi gặp phải đối với Đông Nam Á là rủi ro pháp lý hoặc các vấn đề liên quan đến thẩm quyền. Nhiều nhà đầu tư hạn chế ít quen thuộc hơn vẫn coi tín dụng châu Á là đầu tư khó khăn. Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng tỷ lệ rủi ro-lợi nhuận hấp dẫn nhất nằm trong lĩnh vực tín dụng tư nhân hoạt động hiệu quả, nơi chúng tôi đầu tư vào các doanh nghiệp lớn, ổn định, lành mạnh với đội ngũ quản lý chuyên nghiệp chất lượng cao,” ông Lim nói.

Ông Lim cho biết, KKR coi Đông Nam Á là nước hưởng lợi từ một số xu hướng toàn cầu và khu vực, bao gồm sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, sự gia tăng tiêu dùng của tầng lớp trung lưu và quá trình chuyển đổi năng lượng.