Chuỗi liên kết cá ngừ có thể bảo vệ DN và ngư dân trong giai đoạn EU phạt thẻ vàng

Ông Lữ Thanh Phong, Phó phòng Quản lý khai thác phát triển nguồn lợi Chi cục Thủy sản Khánh Hòa. (Ảnh: Tuệ An)

Đại diện chi cục Thủy sản Khánh Hòa cho biết, hiện toàn tỉnh có hơn 1.200 tàu khai thác xa bờ, trong đó có khoảng 500 tàu khai thác cá ngừ đại dương với tổng sản lượng thủy sản khai thác các loại gần 10.000 tấn/năm.

Tỉnh này còn là nơi tập trung khá nhiều doanh nghiệp (DN) tham gia xuất khẩu thủy sản (có 10/44 DN xuất khẩu chính mặt hàng cá ngừ), mỗi tháng xuất khẩu hơn chục container từ 3 – 27 tấn sang châu Âu và nhiều quốc gia khác.

Ngư dân Khánh Hòa khai thác cá ngừ. (Ảnh: Tuệ An)

“Ngoài một số lô hàng xuất sang châu Âu, các DN trên địa bàn tỉnh còn xuất khẩu hải sản sang các nước trung gian. Do đó, việc Liên minh châu Âu (EU) chính thức phạt thẻ vàng đối với mặt hàng hải sản Việt Nam, không chỉ DN, ngư dân trên địa bàn tỉnh hay cả nước bị ảnh hưởng mà các nước bạn nhập hàng hải sản của Việt Nam cũng bị ảnh hưởng theo”, ông Phong nhận định.

Ông Nguyễn Thanh Tùng, TGĐ Công ty TNHH Tín Thịnh, khu công nghiệp Suối Dầu (Cam Lâm, Khánh Hòa), một DN chuyên chế biến xuất khẩu thủy sản cho biết phí lưu kho để chờ kiểm tra có thể từ 1.000 USD đến vài ngàn USD tùy thời gian và khối lượng lô hàng.

“Thiệt hại sẽ là rất lớn khi các lô hàng bị trả về và nếu sau 6 tháng EU vẫn không thu hổi thẻ hoặc rút thẻ đỏ. Vì vậy tôi nghĩ ngành thủy sản cần tuyên truyền mạnh hơn nữa cho ngư dân biết được hệ lụy của việc đánh bắt bất hợp pháp, đồng thời yêu cầu họ phải khai báo đầy đủ nhật ký đánh bắt, có số liệu chính xác và trang bị thiết bị giám sát cho tàu thuyền”, ông Tùng đề xuất.

Ngoài ra, DN này cũng khẳng định dù giá lưu container tại EU khá cao nhưng sẽ không ép giá ngư dân do cùng ngư dân tham gia vào chuỗi khai thác cá ngừ. “Hiện chúng tôi đang ký với 25 thuyền để cùng tham gia chuỗi liên kết cá ngừ nên giá cả, nguồn gốc đều rõ ràng. Điều này giúp bảo vệ DN và ngư dân đánh bắt xa bờ. Tôi nghĩ đây là mô hình cần được nhân rộng”, Tổng giám đốc Công ty Tín Thịnh thông tin.

Cần nhân rộng

Hiện Khánh Hòa có 2 DN tham gia chuỗi liên kết khai thác, tiêu thụ cá ngừ. Điều đã giúp ngư dân có đầu ra tiêu thụ ổn định, khắc phục được tình trạng “được mùa mất giá”. Phía DN mua được sản phẩm có chất lượng sau khai thác, ổn định nguồn nguyên liệu phục vụ chế biến xuất khẩu. Đặc biệt, cá được thu mua theo giá thị trường, nếu lô cá ngừ có 10% sản phẩm đạt chất lượng tốt nhất, DN sẽ hỗ trợ thêm 2.000 đồng/kg cho toàn bộ lô hàng của ngư dân.

Cá ngừ được ngư dân Khánh Hòa khai thác. (Ảnh: Tuệ An).

Trước việc EU rút thẻ vàng, Chi cục Thủy sản Khánh Hòa cho biết, cơ quan chức năng đã đẩy mạnh tuyên truyền cho ngư dân và đã yêu cầu họ thực hiện ký cam kết không đánh bắt hải sản bất hợp pháp. “Cho đến nay toàn bộ chủ tàu ở Khánh Hòa đánh bắt xa bờ đã ký cam kết không đánh bắt hải sản bất hợp pháp”, ông Phong nói.

Về lâu dài, theo ông Phong, tỉnh Khánh Hòa sẽ tiếp tục vận động ngư dân tham gia chuỗi sản xuất từ khai thác, chế biến đến tiêu thụ để nâng cao chất lượng thủy sản. Hiện nay tỉnh đã thực hiện thành công 2 mô hình chuỗi liên kết, bước đầu mang lại hiệu quả cao.

“Chuỗi liên kết giúp việc truy suất nguồn gốc hàng dễ dàng hơn, ngư dân cũng được hướng dẫn cách đánh bắt, khai thác đúng luật và cách bảo quản để chất lượng cá tốt hơn. Hiện chúng tôi đã nhận được khá nhiều hồ sơ của ngư dân và DN tham gia chuỗi. Đây là một tín hiệu đáng mừng và mô hình này cần được nhân rộng nhất là trong giai đoạn hải sản Việt Nam bị rút thẻ vàng”, ông Lữ Thanh Phong nhận định.

Ngoài ra, ông Phong cũng mong muốn Bộ NNPT NT có giải pháp quảng bá sản phẩm DN nhiều hơn và hỗ trợ xác minh nguồn gốc. Đặc biệt là cần có chính sách đào tạo các chủ tàu cá và thuyền viên khi đánh bắt xa bờ hoặc hỗ trợ ngư dân đầu tư thiết bị để định vị, truy xuất nguồn gốc cá.

Mục tiêu năm 2025 có 95% hải sản khai thác được kiểm soát nguồn gốc ngay cảng Bộ NN&PTNT trình Chính phủ kế hoạch hành động Quốc gia nhằm ngăn chặn, giảm thiểu và loại bỏ khai thác hải sản bất hợp ...

VASEP: Ảnh hưởng thanh tra cá da trơn và thẻ vàng, xuất khẩu hải sản quý IV dự báo chững lại Theo Vasep, xuất khẩu hải sản trong quý IV nói chung sẽ giảm so với quý III và những quý trước của năm nay. Xuất ...