Chính phủ sẽ bỏ quy định về miễn thuế VAT với hàng nhập giá trị nhỏ nhập khẩu

Sáng ngày 29/10, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi), đại biểu Quốc hội Hoàng Minh Hiếu, đoàn Nghệ An đồng tình việc không quy định miễn thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu qua các sàn thương mại điện tử có giá trị nhỏ.

Theo đại biểu Hiếu, với sự phát triển của thương mại điện tử, hàng hóa có giá trị nhập khẩu có giá trị nhỏ có khối lượng ngày càng lớn. Cụ thể, số liệu thống kê vào thời điểm tháng 3/2023 cho thấy mỗi ngày có 4-5 triệu đơn hàng nhập về Việt Nam qua sàn thương mại điện tử. Giá trị mỗi đơn hàng bình quân khoảng 200.000 đồng, tổng giá trị nhập khẩu đối với các hàng hóa giá trị nhỏ này mỗi ngày lên tới trên 800 tỷ đồng.

“Con số này không ngừng tăng lên khi Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử nhanh”, đại biểu nhìn nhận.

Có tình trạng "xé nhỏ" giá trị đơn hàng để tránh thuế

Trong khi đó, đối với từng đơn hàng thì giá trị nhỏ, nhưng nếu xét về tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu thì không hề nhỏ. Nếu tiếp tục miễn thuế đối với loại hàng hóa này sẽ dẫn đến việc không thu được một lượng thuế khá lớn, chưa kể sẽ có tình trạng "xé nhỏ" giá trị đơn hàng để tránh thuế.

Đáng quan ngại, khi miễn thuế hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các nhà sản xuất và ngành bán lẻ trong nước do hàng hóa nhập khẩu được hưởng nhiều lợi thế.

Trước hết, giá rẻ hơn so với hàng hóa trong nước khi họ không phải chịu thuế khi nhập khẩu. Đồng thời, do không phải thực hiện các nghĩa vụ thuế, nên việc thực hiện thủ tục hải quan đối với loại hàng hóa này cũng nhanh hơn, có tính cạnh tranh cao hơn.

“Thời gian gần đây, có một số sàn thương mại điện tử nước ngoài bán hàng với giá rất rẻ, rất cạnh tranh. Nếu không có các giải pháp kịp thời, sẽ ảnh hưởng rất lớn đến ngành sản xuất trong nước”, ông Hiếu quan ngại.

Cũng theo đại biểu, nhiều nước trên thế giới đã bỏ quy định miễn thuế đối với hàng hóa có giá trị nhỏ được nhập khẩu qua các sàn thương mại điện tử.

Cụ thể, trước đây, Liên minh châu Âu từng áp dụng chính sách miễn thuế đối với hàng có giá trị dưới 150 euro, nhưng đã bãi bỏ từ 1/7/2021 với lý do chống thất thu thuế và đảm bảo công bằng trong kinh doanh. Các nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia, Indonesia cũng đã có những bước đi tương tự.

Tại Việt Nam, luật hiện hành và dự thảo luật không quy định về vấn đề này nhưng việc miễn thuế đang được thực hiện theo Quyết định số 78/2010 về mức giá trị hàng hóa nhập khẩu gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh được miễn thuế của Thủ tướng. Đây là điểm chưa phù hợp với chính sách do luật định, đề nghị cần quy định rõ trong nghị quyết chung của kỳ họp Quốc hội này về việc cần sớm chấm dứt hiệu lực của quyết định này.

Do đó, đại biểu đề nghị không miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ qua các sàn thương mại điện tử. 

"Đề nghị Quốc hội bổ sung quy định tại Nghị quyết chung của kỳ họp thứ 8 về sớm chấm dứt hiệu lực Quyết định 78/2010", đại biểu Hiếu nhấn mạnh. 

Hàng hoá nhỏ, đều phải nộp thuế

Giải trình về vấn đề này, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết việc Việt Nam không thu thuế giá trị gia tăng đối với hàng hoá nhỏ lẻ nhập khẩu dưới giá trị một triệu đồng thực hiện theo cam kết quốc tế tại Công ước Kyoto năm 1973 và được cụ thể hoá tại Quyết định 78 năm 2010.

Song thực tế hiện nay lãnh đạo Chính phủ, Bộ Tài chính cho rằng các quốc gia khác đã bỏ thực hiện Công ước này. Trong đó EU đã bỏ quy định không tín thuế đối với giá trị hàng hoá chuyển phát nhanh qua đường bưu điện dưới 22 USD.

Hay nước Anh xoá bỏ việc miễn thuế đối với hàng hoá dưới 135 USD. Còn Singapore từ ngày 1/1/2023 cũng bỏ quy định miễn thuế hàng hoá giá trị nhỏ vận chuyển và giao dịch qua thương mại điện tử. Trong khi đó Thái Lan đánh thuế VAT 7% với tất cả các loại hàng hoá nhập khẩu. Các quốc gia tham gia Công ước quốc tế Kyoto đến nay không thực hiện cam kết.

Vì vậy, về phía Việt Nam, Chính phủ bãi bỏ Quyết định 78/2010, đưa vào quy định tại dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi: Đối với hàng hoá nhỏ, đều phải nộp thuế. 

“Sàn thương mại điện tử Temu, hầu hết giao dịch hàng hoá với giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng. Người ta đang tận dụng Quyết định 78/2010 của Việt để bán hàng giá rẻ vào thị trường”, ông Phớc lấy ví dụ.

Báo cáo giải trình, tiếp thu dự án Luật Thuế Giá trị gia tăng (sửa đổi) trước đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho rằng việc không bỏ quy định miễn thuế VAT với hàng nhập khẩu giá trị nhỏ ảnh hưởng lớn đến hiệu quả thu thuế VAT, nhập khẩu với giao dịch mua bán hàng trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử.

Chính phủ đang dự thảo Nghị định về quản lý hải quan với hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ sớm ban hành nghị định này và chấm dứt ngay hiệu lực Quyết định 78/2010. Việc này để có cơ sở pháp lý cho việc thu thuế với thương mại điện tử, tăng thu thuế VAT từ các hoạt động kinh doanh thương mại điện tử. Quốc hội dự kiến biểu quyết thông qua dự thảo Luật ngày 26/11.