Chỉ số octane là gì? Có phải cứ đổ xăng 95 là tốt?

Một sai lầm khá phổ biến của người Việt khi đổ xăng đó là mặc định coi xăng 95 tốt hơn các loại còn lại.

chi so octane la gi co phai cu do xang 95 la tot

Một mẫu xe thể thao hiệu suất cao đang đổ xăng 95 tại Việt Nam.

Chỉ số octane là gì?

Hiểu đơn giản, octane là một tiêu chuẩn đo lường hiệu năng của nhiên liệu. Chỉ số octane càng cao, độ chịu nén (trước khi phát nổ) càng lớn. Do đó, áp dụng vào trường hợp phổ biến ở Việt Nam, xăng 92 (chỉ số octan 92 - RON 92) được coi là loại xăng dễ cháy hơn khi chịu nén, so với xăng 95.

Ở Mỹ, chỉ số octane 88 - 90 được coi là thông thường, trong khi chỉ số octane 91 - 94 được coi là cao cấp (phù hợp với các loại động cơ hiệu suất cao, có tỉ số nén lớn).

Xăng E5 có chỉ số octane bao nhiêu?

Ethanol (cồn sinh học) có chỉ số octane cao hơn khá nhiều so với xăng thông thường, đạt ngưỡng khoảng 108 - 109. Như vậy, xăng E5 đang được bán ngoài thị trường hiện nay sẽ có chỉ số octane khoảng 92,85 do chứa 5% ethanol và 95% xăng RON 92.

Ở một số thị trường phát triển, thậm chí người ta đã sử dụng tới xăng E80, tức là tiến tới xóa bỏ dùng nhiên liệu hóa thạch do giá thành rẻ hơn của ethanol cũng như độ sạch của loại nhiên liệu này so với xăng truyền thống.

Tại sao các nhà sản xuất lại yêu cầu chỉ số octane tối thiểu?

Mỗi loại động cơ đều có tỉ số nén riêng, do đó mà đòi hỏi chỉ số octane tối thiểu để tránh hiện tượng kích nổ sớm trong động cơ. Một số động cơ hiện đại có thể tự động điều chỉnh thời gian đánh lửa của bugi (sớm hơn) để thích hợp với loại xăng octane thấp, tuy nhiên đánh đổi lại, động cơ bị giảm công suất cũng như tiêu hao nhiều nhiên liệu hơn.

Dùng xăng 95 tốt hơn xăng 92?

Dùng xăng 95 tốt hơn xăng 92 là một sai lầm phổ biến.

Cùng dung tích, động cơ nào có tỉ số nén cao hơn là động cơ mang lại hiệu quả (năng lượng) lớn hơn, với cùng một lượng hỗn hợp khí và nhiên liệu cháy bên trong. Độ đặc (nén) của hỗn hợp nhiên liệu khi bị đốt cháy mới là điểm mấu chốt mang lại sức mạnh và độ tiết kiệm nhiên liệu cho động cơ.

Sử dụng xăng có chỉ số octane cao hơn hoàn toàn không thay đổi tỉ số nén của động cơ, do đó không mang lại sức mạnh lớn hơn hay giúp xe tiết kiệm nhiên liệu hơn.

Xe nào dùng xăng nào?

Tỉ số nén động cơ là một thông số được nhà sản xuất công bố rất rõ ràng. Từ đây, người sử dụng phương tiện có thể dễ dàng chọn được loại xăng phù hợp với động cơ của mình. Ngoài ra, chỉ số octane tối thiểu dành cho động cơ, cũng là thông tin có sẵn trong các sách hướng dẫn sử dụng xe.

Chỉ số octane tối ưu dành cho các loại động cơ sử dụng chế hòa khí và phun xăng điện tử, tương ứng với tỉ số nén. Nguồn: CarBible.

Tuy vậy, một số loại động cơ có khả năng trở nên mạnh mẽ và tiết kiệm nhiên liệu hơn khi dùng xăng có chỉ số octane cao hơn.

Nhà sản xuất tạo ra động cơ, ở điều kiện lý tưởng, đạt được công suất tối ưu khi động cơ dùng nhiên liệu otactne lớn, tuy nhiên, do sự không sẵn có (ví dụ octane = 98), họ chấp nhận đánh đổi bằng cách dùng hệ thống đồng bộ để bugi đánh lửa sớm hơn, khi động cơ chưa thực sự nén hết cỡ (nhiên liệu bị nén đến ngưỡng phát nổ), nhằm phù hợp với những loại xăng thông dụng hơn.