Chỉ số Buffett của thị trường chứng khoán Mỹ và Việt Nam cao kỷ lục
 |
Thị trường chứng khoán Việt Nam được nước ngoài khen ngợi |
Warren Buffett và đội ngũ nghiên cứu đầu tư tại Berkshire Hathway sử dụng rất nhiều thước đo khác nhau khi đánh giá thị trường và ra quyết định đầu tư. Tuy vậy trong một cuộc phỏng vấn với tạp chí Fortune vào năm 2001, Warren Buffett đặc biệt nhắc tới một chỉ số như là “thước đo đơn lẻ tốt nhất về định giá thị trường cổ phiếu tại một thời điểm bất kỳ”. Thước đo này do vậy được cộng đồng đầu tư đặt cho biệt danh “Chỉ số Buffett”.
Chỉ số Buffett là gì?
Chỉ số này rất dễ tính toán, chỉ cần lấy vốn hóa thị trường cổ phiếu chia cho số liệu tổng sản phẩm quốc nội (GDP) gần nhất. Chỉ số Buffett bằng 50% tức là giá trị vốn hóa thị trường cổ phiếu của một quốc gia bằng 50% GDP năm gần nhất của quốc gia đó.
 |
Chi số này có đáng tin cậy không?
Trước hết cần phải nói rõ rằng không có thước đo nào là chính xác 100% trong việc dự đoán khủng hoảng, hồi phục, nhịp điều chỉnh trên thị trường chứng khoán. Tuy vậy nhìn chung, chỉ số Buffett thường đạt đỉnh sau khi thị trường chứng khoán tăng trưởng quá nóng và xuống đáy sau khi thị trường ảm đạm.
Quy tắc chung với thị trường chứng khoán Mỹ là: nếu chỉ số Buffett giảm xuống dưới 80%-90% thì theo tham chiếu lịch sử, cổ phiếu đang rẻ; ngược lại khi chỉ số này tăng lên trên 100%, cổ phiếu có vẻ đang đắt.
Để so sánh, trước khi bong bóng công nghệ (dot-com bubble) xì hơi năm 2000, chỉ số Buffett tại Mỹ đạt đỉnh 145%. Trước khi khủng hoảng kinh tế toàn cầu 2008 nổ ra, chỉ số này cũng lên tới 110%.
Điều cần lưu ý
Thứ nhất, việc chỉ số Buffett cho thấy cổ phiếu đang rẻ không có nghĩa rằng giá đã chạm đáy và sẽ quay đầu đi lên. Cổ phiếu đang rẻ vẫn có thể rẻ hơn. Ngược lại, chỉ số Buffett cao (như hiện nay) không có nghĩa là giá cổ phiếu sẽ không tăng tiếp.
Nói cách khác, chỉ số Buffett chỉ cho nhà đầu tư biết định giá cổ phiếu hiện nay ra sao so với lịch sử. Chỉ số này không có tác dụng dự đoán đỉnh-đáy.
Chỉ số Buffett hiện nay là bao nhiêu?
Chỉ số Buffett của thị trường cổ phiếu Mỹ hiện khoảng 149%, là mức cao nhất trong lịch sử, còn cao hơn cả đỉnh 145% thời kỳ bong bóng công nghệ đầu những năm 2000.
 |
| Chỉ số Buffett của thị trường chứng khoán Mỹ hàng năm từ 1980 - 2017. Nguồn: CEIC Data |
 |
| Chỉ số Buffett cập nhật theo dữ liệu hàng ngày. Nguồn: Data Market. |
Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, chỉ số Buffett đạt đỉnh gần 30% vào năm 2007 trước khi thị trường lao dốc vào năm 2008. Sau 7 năm tăng liên tiếp từ 2011, đến cuối năm 2017, chỉ số Buffett của thị trường chứng khoán Việt Nam đã lên trên 52% - là mức cao nhất trong lịch sử.
 |
| Chỉ số Buffett của thị trường chứng khoán Việt Nam hàng năm từ 2000 - 2017. Nguồn: CEIC Data |
Có nhiều lý do giải thích cho mức định giá cao của thị trường chứng khoán Mỹ, chẳng hạn như: thuế suất thấp hơn, chính quyền thân thiện hơn với doanh nghiệp, lãi suất duy trì thấp trong thời gian dài, lòng tin người tiêu dùng tăng cao, …
Nhưng có vẻ như chính Buffett cũng cho rằng cổ phiếu của Mỹ hiện nay đang quá đắt. Chính vì thiếu những cơ hội đầu tư hấp dẫn nên Berkshire Hathaway mới tích trữ gần 110 tỷ USD tiền và tương đương tiền trên bảng cân đối kế toán của mình.
Nhà đầu tư có nên lo lắng
Xem xét riêng chỉ số Buffett là không đủ để ra quyết định mua hay bán cổ phiếu. Tại đại hội cổ đông 2017 của Berkshire Hathaway, Warren Buffett cũng nói: “Không phải chỉ cần một hay hai công thức là có thể khẳng định thị trường đang bị định giá quá cao hay quá thấp”.
Tuy vậy, nhà đầu tư cũng cần nhìn vào thực tế chỉ số Buffett đang ở mức cao nhất trong lịch sử - đồng nghĩa với việc cổ phiếu chưa bao giờ được định giá cao hơn thế.
