CEO Trương Cẩm Minh: 'Dữ liệu làm bằng chứng, con người là trung tâm'

Vốn là dân kiểm toán, Trương Cẩm Minh khởi nghiệp từ ý tưởng làm ống giấy của mẹ. Anh đã đưa Công ty Long Đằng vượt qua bao sóng gió để trụ vững trong một thị trường rất ngách. Là chuyên gia về quản lý dòng tiền, anh đã tiếp tục khởi nghiệp với Công ty Nông nghiệp Công nghệ cao Chữ Tâm bằng những sản phẩm rau sạch, phân gà hữu cơ, nhang sạch…

Hơn ai hết, anh Trương Cẩm Minh hiểu nỗi nhọc nhằn của những người khởi nghiệp. Vì thế, anh thường dành nhiều thời gian làm cố vấn, chia sẻ tận tình những bài học từ mồ hôi và nước mắt của chính mình cho mọi người. Nhân dịp đầu xuân Mậu Tuất, anh đã chia sẻ với BizLIVE những tâm tình của riêng mình.

Ông Trương Cẩm Minh, người sáng lập Công ty Nông nghiệp Công nghệ cao Chữ Tâm, cho rằng mọi quyết định của chúng ta nên dựa trên dữ liệu, chứ không nên xuất phát từ cảm tính.

"Môi trường kinh doanh trong nước đang chuyển biến tích cực về mặt chính sách, nhưng thực chất doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn gặp nhiều khó khăn vì việc cạnh tranh ngày càng gay gắt hơn từ các biểu thuế nhập khẩu ngày càng giảm, như là hệ quả tất yếu của quá trình hội nhập ngày càng sâu của nước ta.

Việc Mỹ cắt giảm thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp cũng phần nào ảnh hưởng đến nguồn FDI từ thị trường này. Tuy nhiên, theo tôi khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp Việt là khả năng thích ứng với những xu thế thay đổi của thị trường còn chậm, đặc biệt là trong thời đại cách mạng 4.0, khi mà mọi thứ thay đổi rất nhanh trong hành vi mua sắm và tiêu dùng.

Thực tế ấy đòi hỏi các doanh nghiệp phải nhanh chóng thay đổi từ cách tiếp cận người tiêu dùng, nghiên cứu hành vi, phân tích dữ liệu lớn (big data) cho đến sự linh hoạt trong cách quản trị hiện đại, nơi mà sự thay đổi được chấp nhận nhanh hơn trong hệ thống quản trị và đẩy nhanh tốc độ ra quyết định trên cơ sở bằng chứng từ dữ liệu phân tích và đặt con người vào vị trí trung tâm của sự tăng trưởng.

Trên quan điểm cá nhân, tôi vẫn nhìn nhận sự phát triển của Việt Nam trong năm 2018 cũng như những người bạn đến từ nước ngoài là tích cực dù vẫn còn nhiều thứ nước ta cần phải giải quyết, từ vấn đề cấp vĩ mô như sự tinh gọn và hiệu quả của bộ máy quản lý cho đến vi mô cấp bách như ùn tắc giao thông hàng ngày tại các thành phố lớn.

Tôi vẫn tin là đất nước đang đi lên vì Chính phủ đang chuyển mình, đưa quốc gia bước lên một thời đại mới và làm đúng chức năng kiến tạo của mình. Về phía doanh nghiệp, mặc dù sẽ thách thức hơn, sẽ có nhiều khó khăn hơn đối với những doanh nghiệp truyền thống với mô hình kinh doanh cũ, nhưng cũng sẽ có nhiều cơ hội cho những doanh nghiệp thích ứng với xu thế thời đại công nghiệp 4.0 và vươn ra khỏi phạm vi quốc gia, bước vào thị trường cạnh tranh quốc tế, đặc biệt là các doanh nghiệp về mặt công nghệ.

Vấn đề của doanh nghiệp Việt là ý thức được họ cần phải thay đổi và biết quản trị sự thay đổi theo đúng định hướng, tầm nhìn mới. Một điều quan trọng không kém là ý thức được sự sáng tạo trong doanh nghiệp là yếu tố mang tính sống còn cho sự tăng trưởng bền vững và kích thích sự sáng tạo trong mọi hoạt động của doanh nghiệp và đặc biệt là trong lĩnh vực thuộc năng lực cốt lõi.

Nhìn vào môi trường kinh doanh giữa các doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước, tôi thấy thực ra rất khó có thể thay đổi về mặt luật pháp để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp Việt. Chính phủ có thể có những hỗ trợ mang tính mềm dẻo hơn trong việc giúp nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp trong nước, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ qua mảng đào tạo và hỗ trợ thông tin.

Đào tạo ở đây là giúp họ thay đổi về tư duy quản trị, cung cấp những công cụ quản trị hiệu quả và tinh gọn, để nâng cao tính hiệu quả trong công việc sản xuất kinh doanh. Ngoài ra, đào tạo còn mang ý nghĩa là tạo cho họ ý thức phải tự học hỏi có trọng tâm để đào sâu hơn về năng lực cốt lõi của mình, để có thể tồn tại. Vì doanh nghiệp phải tự học cách tồn tại chứ không thể trông chờ vào sự hỗ trợ từ Nhà nước, vì Nhà nước càng về sau sẽ mang tính kiến tạo hơn là can thiệp.

Về hỗ trợ thông tin, làm sao Chính phủ có một cổng thông tin điện tử cập nhật, hỗ trợ 24/7 cho các doanh nghiệp trong việc có được những thông tin về thị trường họ cần, đơn cử như khi họ cần thông tin về tiêu chuẩn xuất khẩu nông sản qua thị trường Úc (cụ thể như thanh long) thì đâu là tiêu chuẩn họ phải đạt, từ đó doanh nghiệp sẽ hoạch định được từ cách trồng cho đến xử lý sau thu hoạch cũng như các chứng nhận cần thiết để vào thị trường này.

Một chuyển động rất tích cực là Chính phủ đang số hóa các quy trình thủ tục, từ việc xin các giấy phép hành chính thông thường như giấy phép đầu tư cho đến việc quản lý về mặt thuế theo hóa đơn điện tử sau này nhằm quản lý hiệu quả hơn, giảm tiêu cực và giảm chi phí không cần thiết chung cho xã hội.

Việc tạo ra một sân chơi lành mạnh thông qua luật cạnh tranh hoàn chỉnh hơn và giảm bớt những rào cản cũng như tiêu cực trong đầu tư kinh doanh, tạo cơ hội bình đẳng cho mọi doanh nghiệp lớn nhỏ trong và ngoài nước, tham gia cùng một sân chơi là điều nên làm.

Nông nghiệp là một ngành chứa đựng nhiều rủi ro từ thời tiết cho đến thị trường và đòi hỏi sự đầu tư lâu dài, vấn đề của nhà đầu tư là làm sao giải quyết được những rủi ro đó.

Định hướng phát triển nông nghiệp công nghệ cao của Chính phủ là đúng đắn, nên việc đi theo xu hướng phát triển kinh tế quốc gia là một điều nên làm.

Trong năm 2018, chiến lược kinh doanh của tôi cũng có thay đổi, ngoài việc phát triển những cây lâu năm để tạo nguồn lợi nhuận bền vững từ việc thu hoạch cây trái trong giai đoạn phát triển ổn định của cây trồng mà tôi xem như một dòng tiền lâu dài, tôi vẫn trồng những giống rau ngắn ngày để đảm bảo cung ứng cho thị trường hàng ngày, đảm bảo dòng tiền ngắn hạn.

Tuy nhiên, để tránh sự cạnh tranh từ thị trường hiện tại, việc trồng những giống rau ngoại thử nghiệm và đang được ưa chuộng cộng với quy trình canh tác chuẩn kết hợp với công nghệ sẽ là điều cốt lõi duy trì năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Tại sao mình cứ phải làm giống người khác để rồi cạnh tranh nhau về giá và sẽ hủy diệt lẫn nhau? Tôi luôn tâm niệm phải làm khác những gì đang có trong thị trường hiện tại, dù điều đó sẽ khó hơn, nhưng nếu mỗi người đều nghĩ như vậy thì chúng ta đang tạo ra một hệ sinh thái, như một khu vườn nhiều loại hoa, đa sắc màu mà người tiêu dùng hứng thú khi lựa chọn, hơn là một vườn hoa đơn sắc nơi mà những bông hoa chẳng khác nhau mấy gây sự nhàm chán.

Theo cá nhân tôi, người tiêu dùng không bao giờ có lỗi, lỗi chăng là do người sản xuất không hiểu họ và cho họ những lựa chọn và sự tiện dụng.

Nhân dịp xuân về, tôi hy vọng các doanh nhân sẽ có cái nhìn tích cực về sự phát triển của doanh nghiệp mình và luôn luôn có nhiều sáng tạo mới để đưa doanh nghiệp mình phát triển bền vững.

Tôi mong đợi các doanh nhân hãy cùng nhau chia sẻ những kiến thức nhiều hơn nữa để tạo nên một cộng đồng kinh doanh tích cực hơn. Những nhà khởi nghiệp có thể nhận được sự chia sẻ của những doanh nhân nhiều kinh nghiệm hơn. Nếu có một điều tôi mong muốn chia sẻ với các doanh nhân khác chắc là "dữ liệu làm bằng chứng, con người là trung tâm", có nghĩa là gần như mọi quyết định chúng ta đưa ra đều dựa trên dữ liệu thu thập và con số chứ không thể từ cảm tính. Cần đầu tư vào người cụ thể, bỏ thời gian vào đào tạo nội bộ, cho nhân viên đi huấn luyện thêm kiến thức bên ngoài, đặt việc phát triển con người trong doanh nghiệp là quan trọng cho sự trường tồn và tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp.

Thường tôi cũng không ước gì nhiều cho mình, có chăng là mong mọi điều thuận lợi trong kinh doanh. Có thể do tôi là người con trong Miếu Bà Thiên Hậu, nên tôi luôn thấy mình may mắn. Mà hình như điều đó là có thật, vì đôi lúc tôi thấy cơ hội đến với mình rất tình cờ, dường như nó không liên quan đến việc tài năng hay không. Có thể tôi được phù hộ chăng!

Thường thì tôi mong muốn thấy người khác thành công như các bạn khởi nghiệp do tôi kèm cặp, dường như thành công trong mỗi giai đoạn của các em truyền cảm hứng cho tôi nhiều hơn là thành công của chính mình.

Nhìn về con đường phía trước, tôi hoàn toàn thấy thoải mái vì đây không phải là lần đầu tiên mình khởi nghiệp. Dĩ nhiên, trước đây nó vẫn có những thất bại và có những bài học được rút ra, nhưng bạn sẽ không bao giờ hết thứ để học trong những lần khởi nghiệp kế tiếp. Lại có những bài học mới bạn tiếp tục phải học. Ngã nhiều thì bạn sẽ biết dấu hiệu có ổ gà để tránh. Tôi cũng chưa bao giờ dám nói tôi tự tin 100% khi bước ra khỏi vùng an toàn và bước vào một lĩnh vực mới, nhưng ít ra bạn sẽ hiểu mình cần phải chuẩn bị những gì để sẵn sàng bước vào cuộc chơi lớn hơn.

Với riêng tôi, tôi sẽ hưởng một cái Tết đơn giản, sung túc bên gia đình và cũng không quên những hoạt động xã hội cho cộng đồng.

Lời chúc quan trọng nhất tôi muốn gửi đến bạn bè, đồng nghiệp, và nhân viên của mình là chúc các bạn luôn dồi dào sức khỏe vì có sức khỏe thì mới có tất cả, hãy suy nghĩ tích cực và tử tế với người khác, những điều may mắn sẽ tự nhiên đến với các bạn".