Cắt giảm kiểm tra chuyên ngành KHCN: Từ tiền kiểm sang hậu kiểm

Bộ KH&CN đã loại bỏ 22/24 nhóm hàng hoá khỏi danh mục cần kiểm tra trước khi thông quan. Điều này giúp giảm việc kiểm tra đối với 96% lô hàng xuất nhập khẩu.

Từ đầu năm 2017, Bộ KH&CN đã có những nỗ lực để đẩy mạnh cải cách hoạt động kiểm tra chuyên ngành với hàng hoá xuất nhập khẩu. Lĩnh vực này từng được đánh giá là rừng thủ tục gây rất nhiều khó khăn cho doanh nghiệp.

Bộ KH&CN đã ban hành thông tư số 02/2017 về công bố hợp chuẩn, hợp quy và phương thức đánh giá sự phù hợp tiêu chuẩn kỹ thuật. Bên cạnh đó, thông tư số 07/2017 chuyển 91% nhóm sản phẩm, hàng hoá do Bộ quản lý sang hậu kiểm.

Điều này góp phần làm giảm 96% lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra trước thông quan. Trước đây có 24 nhóm hàng hoá phải kiểm tra trước thông quan. Hiện tại chỉ còn 2 nhóm là xăng dầu và khí dầu mỏ hoá lỏng. Nhờ đó, mỗi năm sẽ có khoảng 30.000 lô hàng không cần phải kiểm tra trước khi thông quan, giúp giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.

cat giam kiem tra chuyen nganh khcn tu tien kiem sang hau kiem

Ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đo lường chất lượng (Bộ KH&CN). Ảnh: Trọng Đạt

Theo ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đo lường chất lượng (Bộ KH&CN), trước đây các sản phẩm hàng hoá có nguy cơ gây mất an toàn (nhóm 2) đều phải kiểm tra chặt chẽ trước khi thông quan.

Thực tế cho thấy , có nhiều bất cập nảy sinh trong quá trình triển khai thủ tục kiểm tra chuyên ngành. Bộ KH&CN đã tổ chức rà soát lại tất cả các sản phẩm thuộc danh mục hàng hoá nhóm 2. Tiếp đó, tiến hành cắt giảm các sản phẩm thuộc danh mục hàng hoá nhóm 2, chỉ tập trung vào những sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường, xã hội và sức khoẻ người dùng, thay vì kiểm tra tràn lan như hiện tại.

Thay vì kiểm tra tất cả trước thông quan, công đoạn đó giờ được chuyển sang sau thông quan. Điều này làm giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp. Tuy vậy, doanh nghiệp vẫn phải có bằng chứng kỹ thuật để chứng minh các sản phẩm của mình đúng với quy chuẩn.

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI). Ảnh: Trọng Đạt

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng với biện pháp quản lý mới, doanh nghiệp vẫn phải chịu trách nhiệm và có nguy cơ bị trừng phạt rất cao. Điều này góp phần đưa ra thông điệp, doanh nghiệp cứ yên tâm kinh doanh, nhà nước sẽ đảm bảo các thủ tục hành chính để tạo điều kiện cho doanh nghiệp. Nếu 3 năm liên tiếp không vi phạm pháp luật, doanh nghiệp còn được miễn kiểm tra trong vòng một năm.

“Đây là một xu hướng tốt. Góp phần thông báo cho doanh nghiệp rằng nếu anh làm ăn tốt, mọi thủ tục sẽ được giảm tải, điều này tạo điều kiện và khuyến khích doanh nghiệp tuân thủ pháp luật hơn. Những doanh nghiệp có tiền sử xấu hoặc làm ở những ngành hàng có khả năng sai phạm cao sẽ được đưa vào tầm ngắm của các cơ quan quản lý pháp luật.” Ông Đậu Anh Tuấn cho biết.

Theo phản ánh của các doanh nghiệp, công tác sau hậu kiểm vẫn chưa thực sự tạo được hiệu quả cao. Lý giải trước điều này, ông Nguyễn Hoàng Linh cho rằng các Bộ đang chuyển mình, mọi thứ đang dần thay đổi. Tuy nhiên, phải có thời gian để đưa các thông tư đi vào thực tiễn. Vị đại diện của Tổng Đo lường chất lượng cho rằng, trong quý 1 hoặc quý 2 năm sau, điều này sẽ được cải thiện rõ rệt.