Các hãng xe đổ xô đến Mỹ xây nhà máy

Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) của Mỹ thông qua hồi tháng 8/2022 cung cấp khoản tín dụng thuế lên tới 7.500 USD cho những người tiêu dùng mua một số loại xe mới (bao gồm cả xe điện). Tuy nhiên, ưu đãi thuế chỉ áp dụng cho những chiếc xe được lắp ráp ở Bắc Mỹ, dẫn đến các nhà sản xuất ô tô trên khắp thế giới đang đổ xô đầu tư tại đây, theo Nikkei Asia.

Cuộc đua giữa các tên tuổi

Nhật Bản: Đầu tháng 4, Chủ tịch Koji Sato của Toyota Motor khẳng định sẽ phát triển thế hệ xe điện tiếp theo và kế hoạch sản xuất xe thể thao đa dụng chạy điện tại Mỹ vào năm 2025.

Một hãng xe Nhật Bản khác là Honda Motor cho biết sẽ bắt đầu sản xuất xe điện tại Mỹ với chiếc xe điện đầu tiên xuất xưởng tại đây vào năm 2026. Honda đã nâng cấp một trong hai dây chuyền sản xuất tại nhà máy Marysville ở bang Ohio (Mỹ) để chuẩn bị cho sản xuất xe điện. 

Ngoài ra, Honda vẫn tiếp tục sản xuất các loại xe chạy bằng xăng và xe hybrid, cho thấy sự cam kết đa dạng hoá sản phẩm và chuyển đổi sang công nghệ xanh của họ.

Có thể thấy sau một thời gian có thể nói là “ngủ quên”, các hãng xe Nhật Bản đã thức giấc và khiến cuộc đua để xây dựng nhà máy tại Mỹ đang nóng lên hơn bao giờ hết.

Đối với Nhật Bản, theo công ty nghiên cứu LMC Automotive, các công ty như Toyota và Honda đã sản xuất được 4,41 triệu xe ở Bắc Mỹ vào cuối năm ngoái, tuy nhiên tỷ lệ xe điện trong số này chỉ là 0,4%. Do đó, các hãng xe Nhật Bản dự kiến tăng sản lượng xe điện sản xuất tại đây lên 950.000 xe trong năm 2029, tức tăng gấp 6 lần so với mức của năm 2022.

Dù vậy, con số này vẫn chỉ chiếm khoảng 20% sản lượng xe điện tại Bắc Mỹ vào thời điểm đó. Các nhà sản xuất ô tô tại Mỹ và châu Âu đang lên kế hoạch sản xuất 2,69 triệu xe điện vào năm 2029, chiếm 30% sản lượng sản xuất xe của họ và gấp 3 lần so với các công ty đến từ Nhật Bản.

Hàn Quốc: Một quốc gia có thương hiệu ô tô mạnh khác là Hàn Quốc cũng đã nhập cuộc. Kia Motors - thương hiệu con của Hyundai Motor trong đầu tháng 4 cũng cho biết rằng họ có kế hoạch bắt đầu sản xuất xe điện tại Mỹ vào năm 2024. Trong khi Ford Motor và Volkswagen dự kiến sẽ xây dựng các nhà máy sản xuất pin ô tô mới ở Mỹ.

Diễn biến mới nhất, ngày 26/5, tờ Bloomberg đưa tin Hyundai Motor và LG lên kế hoạch xây dựng nhà máy pin điện trị giá 4,3 tỷ USD tại Mỹ. Động thái này nhằm tuân thủ luật thuế năng lượng sạch của Tổng thống Joe Biden, giúp khuyến khích sản xuất trong nước và giảm sự phụ thuộc vào nhà cung cấp Trung Quốc. 

Theo tuyên bố, Tập đoàn Hyundai - bao gồm Hyundai Motor, Kia Corp, Genesis và công ty LG Energy sẽ chia khoản đầu tư 50-50. Nhà máy dự kiến đặt tại Bryan, Georgia sẽ có công suất hàng năm là 30 GWh, đủ để cung cấp năng lượng cho 300.000 xe điện. Việc xây dựng sẽ bắt đầu vào nửa cuối năm nay và sẽ bắt đầu sản xuất sớm nhất là vào cuối năm 2025.

“Hai công ty hàng đầu trong ngành công nghiệp ô tô và pin đã bắt tay nhau và cùng nhau, chúng tôi sẵn sàng thúc đẩy quá trình chuyển đổi xe điện ở Mỹ”, ông Youngsoo Kwon, giám đốc điều hành của LG Energy Solution nói.

Có thể thấy, các nhà sản xuất ô tô và sản xuất pin điện đang ngày càng gấp rút đầu tư vào Bắc Mỹ để nhận được các khoản tín dụng thuế. Đồng thời, họ cũng tìm cách đa dạng hoá nguồn cung cấp pin - thị trường hiện tại đang phụ thuộc vào công ty Trung Quốc Contemporary Amperex Technology nắm giữ.

Ngoài ra, Hyundai cũng đang có kế hoạch đầu tư 5 tỷ USD vào một nhà máy pin khác với tập đoàn SK tại Georgia. Liên doanh này sẽ sản xuất các bộ pin để cung cấp cho xe điện được chế tạo tại nhà máy mới của Hyundai ở Georgia.

Việt Nam: Ngoài các công ty Nhật Bản và Hàn Quốc, một công ty Việt Nam là VinFast - thuộc Vingroup của tỷ phú Phạm Nhật Vượng, cũng đang tiến hành xây nhà máy sản xuất ô tô điện tại Mỹ.

Cuối tháng 2, VinFast đã được cấp giấy phép cần thiết để khởi công giai đoạn một. Giai đoạn một của dự án bao gồm khoản đầu tư 2 tỷ USD để xây dựng nhà máy có công suất 150.000 xe mỗi năm. Giai đoạn thứ hai của công ty sẽ tập trung vào sản xuất pin. 

Những thách thức

Khi sự cạnh tranh đầu tư vào xe điện ngày càng gay gắt, có lo ngại rằng chi phí phát triển và lao động sẽ tăng lên. Phó Chủ tịch Toyota Yoichi Miyazaki cho biết ngành ô tô của Mỹ đang đối mặt với những thách thức lớn, bao gồm cả việc nhân viên rời bỏ sản xuất và chi phí cấu trúc tăng.

Ford dự kiến sẽ công bố khoản lỗ EBIT (thu nhập trước lãi vay và thuế) đã điều chỉnh là 3 tỷ USD cho hoạt động kinh doanh xe điện trong năm nay. Một số tiền lớn đang được đầu tư vào các mô hình và nhà máy mới, và thua lỗ sẽ ngày càng tăng. Trong tháng 3/2023, General Motors bắt đầu cho lao động nghỉ hưu sớm do chi phí cao.

Ông Suzuki cho biết nếu không có mức lương cao hơn, nguồn nhân lực ở Bắc Mỹ không thể được đảm bảo, điều này sẽ khiến giá xe tăng.

Tesla, công ty tiên phong trong lĩnh vực xe điện, một lần nữa quyết định giảm giá ở Mỹ sau khi vừa làm như vậy vào tháng 1/2023. Ngoài hai mẫu xe cao cấp, mẫu sedan bán chạy Model 3 và SUV Model Y đều giảm giá. Mức giá giảm sẽ lên tới 6% như một phần của kế hoạch tăng thị phần.