Các hãng xe có nguy cơ lỗ ở mảng xe điện
 |
Startup về dịch vụ xe điện công cộng của Singapore sắp tới Việt Nam |
|
Vinfast hợp tác với Siemens sản xuất xe buýt điện |
 |
| Xe điện EQC của Mercedes ra mắt tại Triển lãm ô tô Paris 2018. Ảnh: Auto Express |
Lo ngại lợi nhuận bị bào mòn
Trong tuần qua, nhiều mẫu xe điện lần đầu tiên xuất hiện tại Triển lãm ô tô Paris 2018, từ xe điện DS3 Crossback của hãng PSA (Pháp) cho đến xe điện EQC của Mercedes (Đức). Song lãnh đạo các hãng xe nói chung đang lo ngại mảng xe điện sẽ bào mòn lợi nhuận của họ.
Các lo ngại này ngày càng cao khi thực tế cho thấy ít người tiêu dùng chấp nhận bỏ ra một khoản tiền lớn để tậu xe điện. Do vậy, có khả năng các hãng xe ở châu Âu sẽ phải bán xe điện với giá lỗ để đáp ứng các mục tiêu về khí thải. “Những gì mà mọi người cần nhìn nhận là phương tiện di chuyển sạch cũng giống thực phẩm hữu cơ vì vậy chúng có giá đắt đỏ hơn”, Carlos Tavares, Giám đốc điều hành hãng xe PSA, nhà sản xuất các thương hiệu xe Peugeot, Citroen và Opel, nói.
Hôm 25-9, BMW (Đức) ra thông báo cho biết lợi nhuận của hãng xe này có thể không đạt mục tiêu trong năm 2018 do nhiều nguyên nhân, bao gồm chi phí sản xuất xe điện cao và các quy định siết chặt quản lý khí thải của Liên minh châu Âu (EU).
Ông Tavares nhận định đây là tín hiệu báo động đầu tiên về nguy cơ xe điện làm hao hụt lợi nhuận của các hãng xe. Ông nói: “Hoặc chúng ta chấp nhận trả nhiều hơn để được di chuyển sạch hoặc chúng ta đặt ngành công nghiệp ô tô châu Âu vào tình thế nguy ngập”.
Hôm 3-10, Nghị viện châu Âu đã bỏ phiếu tán thành kế hoạch cắt giảm khí thải carbon dioxide (CO2) của xe đến mức 45% vào năm 2030 so với mức yêu cầu trung bình 95 gram CO2/km vào năm 2021, một mục tiêu mà nhiều hãng xe có thể không đạt được và sẽ phải trả tiền phạt lên đến hàng trăm triệu euro.
Rebecca Lindland, nhà phân tích cao cấp ở công ty nghiên cứu và định giá ô tô Kelley Blue Book, nói: “Xe điện chắc chắn đang tác động đến khả năng sinh lời của ngành công nghiệp ô tô”. Bà cho rằng các hãng xe rót hàng tỉ đô la để đầu tư cho xe điện không phải hoàn toàn vì xuất phát từ nhu cầu của thị trường mà còn vì các quy định kiểm soát khí thải.
Chi phí sản xuất lớn
Hai hãng xe Đức Volkswagen và Daimler (công ty mẹ của Mercedes) đã thông báo đầu tư tổng cộng 30 triệu euro để phát triển xe điện. Song vào tháng trước, cả hai hãng xe này cho rằng mức đầu tư này là chưa đủ.
Các hãng xe cũng bị bắt buộc phải bán nhiều xe điện hơn ở Trung Quốc và một số bang ở Mỹ dẫn đầu là bang California để thúc đẩy sự chuyển đổi sang xe điện. Trong ba năm tới, khoảng 200 dòng xe điện và xe plug-in (gồm 1 động cơ đốt trong và 1 động cơ điện có thể sạc điện ở bên ngoài) sẽ được tung ra trên thị trường toàn cầu.
Theo tính toán của công ty tư vấn AlixPartners, chi phí sản xuất một chiếc xe điện cao hơn 7.800 euro so với một chiếc xe truyền thống. Trong khi đó, chi phí để sản xuất xe plug-in cũng cao hơn 5.000 euro. Nếu mức chênh lệch chi phí này được phản ánh vào giá bán, doanh số xe điện sẽ thấp vì hầu hết khách hàng sẽ trung thành với xe động cơ đốt trong truyền thống.
Các dòng xe điện có tính phổ cập cao như Zoe của hãng Renault (Pháp) hay Leaf của hãng Nissan (Nhật Bản) đã được bán trên thị trường trong gần một thập kỷ qua và được trợ giá lớn ở châu Âu. Trong khi đó, hãng Telsa (Mỹ) đã thâm nhập thành công ở phân khúc xe điện cao cấp. Tuy vậy, xe thuần điện (sử dụng duy nhất động cơ điện), chỉ chiếm 1% tổng doanh số bán xe trên thị trường toàn cầu hiện nay.
Dù với chi phí sản xuất cao hơn, các dòng xe plug-in của BMW nhìn chung đang được bán ngang với giá các dòng xe chạy bằng nhiên liệu diesel của hãng này. BMW cho biết biên lợi nhuận của các dòng xe plug-in rất mỏng.
Mercedes cũng cho biết mẫu xe điện thể thao đa dụng cao cấp có tên gọi EQC mà Mercedes vừa ra mắt tại Triển lãm ô tô Paris 2018 sẽ được chào bán với giá sát với mức giá bán của dòng xe thể thao đa dụng GLC chạy bằng động cơ đốt trong của hãng này để cạnh tranh với dòng xe điện Model 3 có giá bán 49.000 đô la của Tesla.
Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA) cảnh báo rằng 3,5 việc làm trong ngành sản xuất ô tô của châu Âu đang bị đe dọa nếu lợi nhuận của các hãng xe sụt giảm. Tổng Thư kí ACEA Erik Jonnaert nói: “Các điều kiện cho một sự chuyển đổi sang xe điện có hệ thống như vậy rõ ràng chưa thích đáng và người tiêu dùng cũng chưa sẵn sàng cho xe thuần điện”.
Các nhà sản xuất linh kiện ô tô cũng đang cảm thấy rủi ro. Jacques Aschenbroich, Giám đốc điều hàng hãng Valeo, nhà sản xuất các hệ thống và linh kiện cho xe điện, cho biết: “Chúng tôi đã đầu tư rất lớn dù thị trường chưa xuất hiện”.
Chấp nhận lỗ để mở rộng thị trường?
Sau một thập niên suy giảm, tổng lượng khí thải CO2 của xe mới trên toàn cầu đang tăng trở lại khi người tiêu dùng mua sắm xe nhiều hơn. Điều này có thể khiến giá xe điện sẽ sớm giảm với tốc độ nhanh hơn so chi phí sản xuất chúng vì các hãng xe buộc phải điều chỉnh giá bán để thu hút sức mua của người tiêu dùng vốn không mặn mà với những chiếc xe điện giá cao đồng thời giúp đáp ứng các tiêu chuẩn về khí thải.
Hãng xe Volkswagen cho biết dòng xe điện ID sẽ mở màn cho cuộc tấn công của Volkswagen vào thị trường xe điện vào năm sau. Volkswagen dự kiến chào bán dòng xe này mức giá sát với dòng xe Golf chạy bằng nhiên liệu diesel của hãng này.
“Volkswagen sắp tung ra hàng loạt dòng xe điện có giá bán ngang bằng với xe chạy bằng xăng, vì vậy, hãng này sẽ lỗ”, Laurent Petizon, Giám đốc Công ty tư vấn AlixPartners, nhận định. Ông tiết lộ: “Theo chúng tôi hiểu thì chiến lược kinh doanh của Volkswagen đã tính toán đến các khoản tiền phạt vào năm 2021 (do không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải). Thay vì trả tiền phạt, họ thích chọn phương án bán xe điện với giá lỗ hơn (để đáp ứng các mục tiêu khí thải, tránh bị phạt) và giúp mở rộng thị trường”.
Người phát ngôn của Volkswagen từ chối bình luận về vấn đề này nhưng cho biết: “Chúng tôi muốn xe điện của chúng tôi là sự lựa chọn thay thế thực sự cho một chiếc Golf chạy bằng diesel có cấu hình vừa phải”.
Giới phân tích nhận định các hãng xe sang của Đức bao gồm Volkswagen, công ty mẹ của Audi và Porsche, có thể sẵn sàng chấp nhận lỗ ở phân khúc xe điện nếu họ duy trì lợi nhuận lớn ở các dòng xe sedan và xe thể thao đa dụng chạy bằng động cơ đốt trong.
