Bộ trưởng Tài chính Mỹ: Ông Trump chưa từng bàn việc sa thải Chủ tịch Fed
 |
Tổng thống Mỹ thảo luận việc cách chức Chủ tịch Fed Jerome Powell |
Cuối thứ Sáu tuần trước, hãng tin Bloomberg trích dẫn 4 nguồn tin không nêu tên cho biết Tổng thống Trump vừa thảo luận việc sa thải Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) ông Jerome Powell.
Trong năm 2018 này, Fed liên tục thực hiện chính sách thwats chặt tiền tệ và đã 4 lần nâng lãi suất cơ bản. Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần lên tiếng chỉ trích Chủ tịch Powell, cho rằng chính sách của Fed có thể khiến thị trường chứng khoán thêm biến động và kinh tế vĩ mô rơi vào suy thoái, qua đó ảnh hưởng tới khả năng tái đắc cử Tổng thống của ông.
Ông Trump nổi tiếng với những phát ngôn công kích tổng lực khi xảy ra những bất đồng về hoạch định chính sách và thường bày tỏ sự bực tức này với các nhân viên Nhà Trắng. Qua tài khoản Twitter của mình, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin nói ông vừa thảo luận về chính sách của Fed với Tổng thống Trump và ông Trump cho rằng thắt chặt tiền tệ là một việc làm “cực kì sai lầm”.
Tuy nhiên, ông Mnuchin trích dẫn nguyên văn câu nói của Tổng thống Trump phủ nhận việc ông có ý định cách chức Chủ tịch Fed Jerome Powell – người mà ông Trump mới bổ nhiệm một năm trước đây.
Cụ thể, ông Trump nói: "Tôi hoàn toàn bất đồng với chính sách của Fed. Tôi nghĩ việc tăng lãi suất và cắt giảm qui mô bảng cân đối kế toán của Fed là một việc làm hoàn toàn sai lầm vào thời điểm này, đặc biệt là khi nhiều cuộc chiến thương mại lớn đang diễn ra. Tuy nhiên tôi chưa bao giờ đưa ra đề xuất sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell. Và tôi cũng không nghĩ là mình có quyền hạn đó".
 |
Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones giảm 7% trong tuần vừa qua – đánh dấu tuần tồi tệ nhất của chỉ số này trong 10 năm trở lại đây. Nguyên nhân được cho là nhà đầu tư lo sợ Fed có thể làm nền kinh tế giảm tốc sau khi nâng lãi suất lần thứ 4 trong năm nay hôm 19/12.
Tính từ đầu năm đến nay, chỉ số Dow Jones đã giảm 9%, dù đã có lúc chỉ số này lên đỉnh cao nhất mọi thời đại và được Tổng thống Trump lên tiếng tung hô.
Nhìn chung các đời Tổng thống Mỹ thường tỏ ra thận trọng trong việc chỉ trích chính sách của Cục dự trữ Liên bang Mỹ vì muốn bảo vệ sự độc lập của ngân hàng trung ương này, kể cả khi có sự bất đồng quan điểm.
Tuy nhiên ông Donald Trump - vị tổng thống hiện tại - lại không hề có sự kiêng nể nào trong việc công kích chính sách của Fed, khiến nhiều nhà đầu tư phải cảm thấy ái ngại.
Các thị trường tài chính gần đây đã trải qua khoảng thời gian biến động mạnh sau chiến dịch tăng lãi suất của Fed. Phố Wall lo ngại ngân hàng trung ương Mỹ có thể đang phạm phải một sai lầm chính sách tương tự như vào năm 2000 khi đợt tăng lãi suất của Fed là một phần nguyên nhân khiến cho nền kinh tế suy thoái cùng với việc bong bóng công nghệ xì hơi.
Tuy nhiên, các nhà phân tích phố Wall cũng thẳng thắn chỉ trích ý tưởng sa thải Chủ tịch Jerome Powell, đặc biệt là khi các thị trường tài chính toàn cầu cũng như nền kinh tế Mỹ đang trong tình cảnh bất ổn như hiện nay.
Tổng thống có quyền sa thải Chủ tịch Fed không?
Chưa từng có vị tổng thống Mỹ nào quyết định sa thải Chủ tịch Cục dự trữ Liên bang. Và quy định về vấn đề này cũng không thực sự rõ ràng.
Luật Cục dự trữ Liên bang quy định: Các thành viên của hội đồng thống đốc Fed chỉ có thể bị cách chức vì những "vi phạm cụ thể" (for cause). Không có định nghĩa chính xác về thế nào là "vi phạm cụ thể" nhưng thuật ngữ này thường được hiểu là liên quan đến những sai phạm như chểnh mảng hay say xỉn khi làm việc, không phải là khi bất đồng về chính sách với Tổng thống.
Vì chủ tịch Fed cũng là một thành viên của hội đồng thống đốc nên Tổng thống Trump không thể đẩy ông ra khỏi hội đồng này hoàn toàn.
Tuy nhiên, theo một chuyên gia về lịch sử luật học từ trường Wharton thuộc Đại học Pennsylvania, quy chế của Fed không đả động gì đến điều kiện để sa thải một chủ tịch Fed, chỉ hoàn toàn "yên lặng" về vấn đề này.
Vì vậy có khả năng ông Trump có quyền cách chức Chủ tịch Fed của ông Jerome Powell nhưng vẫn để ông Powell trong hội đồng thống đốc Fed với quyền lực suy giảm đi nhiều. Tuy nhiên, người mà ông Trump bổ nhiệm chức Chủ tịch Fed (nếu/sau khi ông Powell bị cách chức) sẽ phải được Quốc hội Mỹ phê chuẩn.
