Bí ẩn về nguồn gốc biểu tượng $ của đồng USD
Không thể phủ nhận kí hiệu $ của đồng dollar Mỹ (USD) là một trong những biểu tượng mạnh mẽ nhất thế giới, mang ý nghĩa nhiều hơn loại tiền tệ của cường quốc này, theo BBC.
Nó tượng trưng cho giấc mơ Mỹ và tất cả các chủ nghĩa tiêu dùng - hàng hóa đi kèm, biểu thị khát vọng chói ngời, tính tham lam dữ dội và cả chủ nghĩa tư bản vật chất. Nền văn hóa pop của giới trẻ ngày nay đã đưa $ vào rất nhiều tác phẩm ca nhạc, hội họa hay kiến trúc.
Ngay cả ngành mã hóa máy tính cũng lựa chọn kí tự này để tạo nên những emo cảm xúc liên quan đến tiền bạc. Dù phổ biến là vậy nhưng nguồn gốc đồng dollar Mỹ đến nay vẫn chưa được giải thích rõ ràng với rất nhiều giả thuyết liên quan đến các nền văn hóa Bohemieng, Hi Lạp hay Ai Cập cổ đại.
Anh chị em của đồng dollar, đồng cent, được biểu thị một cách hợp lí bằng chữ c thường với gạch thẳng nhưng chữ S lại không phải chữ cái bắt đầu trong cụm "USD". Nhiều người cho rằng khi nhìn ngang, kí tự $ cũng có vẻ giống chữ U. Tuy nhiên, giả thuyết này còn nhiều kẽ hở nên không đứng vững.
Kí hiệu $ của đồng dollar Mỹ có nguồn gốc chưa được bí ẩn - Ảnh: BBC.
Vậy $ có phải là chữ cái bắt đầu trong cụm từ nước Mỹ? Đó là những gì nhà văn, nhà triết học và nhà chủ nghĩa tự do nổi tiếng Ayn Rand tin tưởng. Trong một chương của cuốn tiểu thuyết Atlas Shrugged xuất bản năm 1957, một nhân vật hỏi kí hiệu $ nghĩa là gì.
Câu trả lời khá mơ hồ: "Là thành tích, thành công, khả năng, sức mạnh sáng tạo của con người và chính xác bởi những lí do này, nó trở thành kí tự khét tiếng khắp mọi nơi. Đó là viết tắt của chữ cái đầu trong State of America (nước Mỹ)".
Tuy nhiên, Rand có thể đã sai vì cho đến năm 1776, Mỹ vẫn được gọi là Thuộc địa Hoa Kỳ và có nhiều ý kiến cho rằng kí hiệu $ đã được sử dụng trước khi nước Mỹ giành được độc lập.
Nếu đồng bảng Anh có một lịch sử dài tới 1.200 năm thì đồng dollar Mỹ lại có tuổi đời ngắn hơn nhiều. Vào năm 1520, Vương quốc Bohemia bắt đầu đúc tiền bằng cách sử dụng bạc từ mỏ ở Joachimsthal.
Một cách khá logic, đồng xu này được gọi là joachimsthaler, sau đó được rút ngắn thành thaler, và đi khắp thế giới. Từ daler (biến thể theo tiếng Hà Lan) đã cùng những thế hệ người nhập cư đầu tiên đi xuyên qua Đại Tây Dương cũng như cách phát âm ngày nay của đồng dollar Mỹ vẫn giữ trọng âm đầu đặc trưng như vậy.
Dù là loại tiền tệ tương đối mới, lời giải đáp cho nguồn gốc của đồng dollar Mỹ vẫn không rõ ràng. Dường như không phải một con người cụ thể nào đã ngồi xuống để thiết kế và hình thức của kí tự $ cũng chưa xác định. Đôi khi chữ S hai vạch kẻ dọc nhưng theo qui ước quốc tế hiện nay, chỉ còn một.
Một số giả thuyết cũng khá hợp lí. Chẳng hạn, xoay quanh ý tưởng rằng kí tự $ bao gồm một chữ U và chữ S bên trong, nhiều người cho rằng đó là cụm từ viết tắt của Unit of Silver (đơn vị bạc).
Một trong những câu chuyện có nguồn gốc lâu đời nhất đưa nguồn gốc kí tự $ về với đồng thaler Bohemian với một con rắn cuốn trên cây thập tự Kitô giáo. Bản thân điều đó đã ám chỉ đến câu chuyện Moses quấn một con rắn bằng đồng quanh cây thập tự để chữa trị cho những người bị rắn cắn. Đồng dollar Mỹ xuất phát từ dấu hiệu đó.
Một giả thuyết khác tập trung vào Cột trời của Hercules - cụm từ được người Hi Lạp cổ đại dùng để mô tả các doi đất nhô ra dọc lối vào Eo biển Gibraltar.
Các cột đá này có trong quốc huy Tây Ban Nha và trong thế kỷ 18-19, xuất hiện trên đồng tiền của Tây Ban Nha. Các cột đá này có nhiều kí tự xoay trên thân cột theo hình chữ S và không khó để thấy sự tương đồng với kí hiệu $.
Đến nay, giả thuyết được chấp nhận rộng rãi nhất liên quan đến tiền đúc ở Tây Ban Nha. Ở các thuộc địa, giao thương giữa người Mỹ gốc Tây Ban Nha và người Mỹ gốc Anh rất nhộn nhịp và đồng peso de ocho reales được sử dụng hợp pháp ở Mỹ cho đến năm 1857.
Vì vậy, theo các nhà sử học, chữ 'P' ban đầu cùng chữ 'S', qua cách viết nguệch ngoạc của những thương nhân và nhà sử kí, đã trở thành chữ S với dấu gạch thẳng nhờ lược bỏ một phần kí tự P.
Vào thời đó, 1 đồng SP Tây Ban Nha ít nhiều có giá trị tương đương 1 dollar Mỹ nên dễ dàng nhận thấy dấu hiệu có thể đã được chuyển đổi ra sao khi nước Mỹ là một quốc gia có tốc độ và xu hướng du nhập văn hóa ngoại bang mạnh mẽ.
Tương tự như chính trường Mỹ hiện tại, luôn có hai luồng ý kiến đối lập trong cuộc tranh luận về nguồn gốc kí tự $ của đồng dollar. Do nhiều nguyên nhân văn hóa và chính trị, một phe ủng hộ giả thuyết dấu hiệu này được tạo ra bởi người Mỹ trong khi phía còn lại tin tưởng vào yếu tố ngoại bang.
Điều này dường như khá mỉa mai dù hầu như không đáng ngạc nhiên rằng một biểu tượng mang tính chất nội tại tuyệt đối với quốc gia của Mỹ lại có nguồn gốc từ một quốc gia khác. Nhưng bất kể nguồn gốc ra sao, kí tự $ chắc chắn là của những người yêu nước Mỹ.
Tuy không phải là người sáng tạo duy nhất nhưng mối quan hệ giữa Oliver Pollock - một thương nhân giàu có và là người ủng hộ Cách mạng Mỹ thời kì đầu đã khiến nhiều người đồng nhất ông với cha đẻ của kí tự $.
Kí hiệu đồng dollar đầu tiên xuất hiện trên ấn bản báo in Philadelphia vào những năm 1790 là tác phẩm của một người tuyệt đối trung thành với nước Mỹ hoặc ít nhất là một người Scotland chống Đế quốc Anh kịch liệt, Archibald Binny. Ngày nay, ông được nhớ đến như là cha đẻ của kiểu chữ Monticello.
Tất nhiên, nếu bạn thực sự muốn tìm một chủ đề thú vị hay bí ẩn nào đó để nghiên cứu, nguồn gốc $ của đồng dollar Mỹ có thể sẽ là thứ rất hay ho.
