Ba lĩnh vực mà Trung Quốc đang gây lạm phát trên toàn cầu

Theo CNBC, Viện Kinh tế Quốc tế Peterson (PIIE) cho rằng Nga có lỗi trong việc tạo ra cuộc khủng hoảng an ninh lương thực và năng lượng thông qua xung đột tại Ukraine. Tuy nhiên, Trung Quốc cũng đang làm trầm trọng thêm lạm phát trên toàn thế giới ở ba lĩnh vực.

Các nhà phân tích Chad Bown và Yilin Wang của PIIE viết: “Cuộc chiến của Nga ở Ukraine đã gây ra một thiệt hại đáng kinh ngạc cho khu vực”. 

“Cuộc xung đột này cũng góp phần vào khủng hoảng lương thực toàn cầu, vì Nga đang ngăn chặn việc xuất khẩu phân bón mà nông dân ở những nơi khác cần và vai trò của Ukraine như là vựa lúa cho Châu Phi và Trung Đông đã bị phá hủy.”

Các nhà phân tích cũng chỉ ra những hạn chế và thuế quan mà Trung Quốc áp đặt đối với hai mặt hàng chính - phân bón và thịt lợn. Các hạn chế của Trung Quốc đã mở rộng ra ngoài lĩnh vực lương thực. Người khổng lồ Châu Á, một trong những nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới, cũng đã áp dụng hạn chế đối với nguyên liệu này.

Theo báo cáo, tất cả những động thái trên mặc dù mang lại lợi ích cho người dân Trung Quốc nhưng đã dẫn đến lạm phát ở những nơi khác.

“Rắc rối là Trung Quốc tiếp tục hành động như một nước nhỏ. Các chính sách của quốc gia này thường mang lại hiệu quả mong muốn ở quê nhà - chẳng hạn như giảm chi phí đầu vào cho ngành công nghiệp, một nhóm nông dân Trung Quốc …”, các nhà phân tích viết.

Họ nói thêm: “Nhưng hành động của Trung Quốc cũng có thể bần cùng hóa láng giềng thông qua việc giải quyết vấn đề trong nước bằng cách chuyển chi phí cho những nơi khác”.

Phân bón

Giá phân bón ở Trung Quốc và trên thế giới bắt đầu tăng vào năm ngoái, do nhu cầu mạnh và giá năng lượng cao hơn và thậm chí còn tăng cao hơn sau cuộc xung đột Nga - Ukraine.

Tháng 7/2021, các nhà chức trách đã ra lệnh cho các công ty lớn của Trung Quốc tạm ngừng xuất khẩu phân bón “để đảm bảo nguồn cung cho thị trường phân bón hóa học trong nước”. Đến tháng 10, khi giá tiếp tục tăng, các nhà chức trách bắt đầu yêu cầu giám sát thêm đối với xuất khẩu.

Các hạn chế sẽ tiếp tục diễn ra trong năm nay và kéo dài đến ít nhất là sau quý II/2022, Reuters đưa tin.

“Sự kết hợp của các rào cản phi thuế quan đã khiến xuất khẩu phân bón của Trung Quốc giảm mạnh. Việc phân bón được giữ lại nhiều hơn trong nước đã khiến giá tại Trung Quốc chững lại và thậm chí bắt đầu giảm”, các nhà phân tích viết.

Tình hình tại Trung Quốc hoàn toàn trái ngược với toàn thế giới, nơi giá phân bón tiếp tục tăng cao hơn gấp đôi so với một năm trước đó.

Trước khi có các hạn chế, theo PIIE, thị phần xuất khẩu phân bón toàn cầu của Trung Quốc là 24% đối với phốt phát, 13% đối với nitơ và 2% đối với kali.

Các nhà phân tích của PIIE cho rằng quyết định loại bỏ nguồn cung phân bón của Trung Quốc trên thị trường thế giới chỉ “đẩy vấn đề sang người khác”.

PIIE nói thêm rằng khi có ít phân bón hơn, lượng lương thực được trồng ít hơn và vấn đề này “khó có thể xảy ra vào thời điểm tồi tệ hơn” khi cuộc xung đột Nga-Ukraine đang đe dọa nguồn cung lương thực toàn cầu. Nga và Ukraine là những nước xuất khẩu lớn các loại nông sản như lúa mì, lúa mạch, ngô và dầu hướng dương.

Báo cáo cho biết: “Vào thời điểm quan trọng như vậy, Trung Quốc cần phải làm nhiều hơn để giúp vượt qua thách thức nhân đạo tiềm ẩn có thể xảy ra ở nhiều quốc gia nghèo, nhập khẩu phân bón và thực phẩm”.

Thép

Giá thép ở Trung Quốc và trên thế giới tăng nhanh trong vài năm qua khi quốc gia này tuyên bố sẽ cắt giảm sản lượng thép trong nước để đáp ứng mục tiêu trung tính cacbon.

Để ngăn chặn đà tăng của giá thép trong nước, vào năm ngoái, các nhà chức trách đã dỡ bỏ lệnh cấm nhập khẩu thép phế liệu. Họ cũng thực hiện một số vòng hạn chế xuất khẩu và tăng thuế xuất khẩu đối với 5 sản phẩm thép.

Đến tháng 3/2022, giá thép tại Trung Quốc đã thấp hơn 5% so với trước khi có các hạn chế.

Các nhà phân tích của PIIE cho biết: “Cũng như trong trường hợp phân bón, những sự sụt giảm này ảnh hưởng đến phần còn lại của thế giới, giá bên ngoài Trung Quốc vẫn cao hơn,” các nhà phân tích của PIIE cho biết. "Điều đáng lo ngại là sự gia tăng chênh lệch giữa giá thép thế giới và Trung Quốc đã xuất hiện kể từ tháng 1/2021."

Thịt heo

Câu chuyện về giá thịt heo tăng trên toàn cầu bắt đầu vào năm 2018, khi Trung Quốc - quốc gia sản xuất 1/2 nguồn cung thịt heo toàn cầu, chứng kiến đàn heo của mình bị ảnh hưởng bởi một đợt bùng phát dịch tả heo Châu Phi.

Điều đó đã buộc Bắc Kinh phải tiêu hủy 40% đàn heo, khiến giá thịt heo tăng hơn gấp đôi vào cuối năm 2019. Giá thế giới cũng theo đà này, tăng 25% khi Trung Quốc nhập khẩu nhiều thịt heo hơn và kéo nguồn cung ra khỏi thị trường.

“Trung Quốc đã giảm áp lực giá nội địa vào đầu năm 2019 bằng cách khai thác thị trường nước ngoài trước khi ngừng nhập khẩu gần đây. Các chính sách này đã ảnh hưởng đến phần còn lại của thế giới”, các nhà phân tích của PIIE viết.

Bắc Kinh cũng cắt giảm thuế nhập khẩu thịt heo vào năm 2020, điều này có thể khiến người tiêu dùng ở những nơi khác phải chịu giá cao hơn do nguồn cung giảm, nhóm nghiên cứu cho biết. Tuy nhiên, các nhà chức trách đã tăng thuế trở lại trong năm 2022 khi dịch tả heo giảm bớt.

Báo cáo cho biết: “Trong môi trường giá thịt toàn cầu cao như hiện nay, chính sách thuế quan của Trung Quốc có thể bất ngờ giải phóng nguồn cung và giúp giảm thiểu áp lực lên giá thịt heo mà người tiêu dùng bên ngoài Trung Quốc phải đối mặt”.